Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
Kenmerken van het archief
Inleiding op het archief
Inventaris of plaatsingslijst
Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
De inventarisnummers 12 t/m 205 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, is ter plekke bij balie van de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring verkrijgbaar. Direct na ondertekening kunt u de stukken aanvragen en inzien.
Het archief van de Nederlandsche Unie is zeer incompleet: van de landelijke leiding zijn uitsluitend gestencilde stukken aanwezig, terwijl van de gewesten alleen Noord-Holland enigszins representatief is vertegenwoordigd. De aan de regesten voorafgaande nummers zijn die van de circulaires.
Het driemanschap van de Nederlandsche Unie: prof.dr. J.E. de Quay, mr. L. Einthoven, mr. J. Linthorst Homan (v.l.n.r.).
Een etalage met voorlichtingsmateriaal van de Nederlandsche Unie.
De toegang is in juni 1956 vervaardigd door de heer C.J.F. Stuldreher, de regesten door mr. J.R. de Groot.
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van: archief 181, inv.no. ... Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde, links naast de beschrijving van de stukken
Opgericht eind juli 1940 door J. Linthorst Homan, L. Einthoven en J.E. de Quay. Politieke groepering die zich neerlegde bij de Duitse overwinning en beoogde, in samenwerking met de bezetter, een vernieuwde samenleving op te bouwen waarin zoveel mogelijk Nederlandse cultuurelementen en waarden behouden bleven. Velen zagen in het lidmaatschap van de Unie een mogelijkheid zich af te zetten tegen het nationaal-socialisme en de NSB (archief 123). In december 1941 werd de Nederlandsche Unie door de Duitsers verboden. Na de bevrijding werd door minister-president Schermerhorn de Commissie inzake het Driemanschap van de Nederlandsche Unie (archief 195) ingesteld om het beleid van de Unie te beoordelen.
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".