250b Gevangenissen in Nederland ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
250b
Gevangenissen in Nederland
Openbaarheid
Het archief is voor een groot deel openbaar.
Alleen de inventarisnummers 67, 68 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen schriftelijke toestemming van de directeur van het NIOD. Onderzoekers kunnen zich daartoe schriftelijk wenden tot de directeur van het NIOD.
De inventarisnummers 72, 103, 132, 279, 282, 284, 296, 302, 325, 332, 344 en 391 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, is ter plekke bij balie van de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring verkrijgbaar. Direct na ondertekening kunt u de stukken aanvragen en inzien.
Alleen de inventarisnummers 67, 68 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen schriftelijke toestemming van de directeur van het NIOD. Onderzoekers kunnen zich daartoe schriftelijk wenden tot de directeur van het NIOD.
De inventarisnummers 72, 103, 132, 279, 282, 284, 296, 302, 325, 332, 344 en 391 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, is ter plekke bij balie van de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring verkrijgbaar. Direct na ondertekening kunt u de stukken aanvragen en inzien.
Meer uitleg over openbaarheidsbeperkingen leest u hier.
laatste wijziging 02-12-2023
431 beschreven archiefstukken
222 gedigitaliseerd
totaal 4.991 bestanden
Inleiding
laatste wijziging 02-12-2023
431 beschreven archiefstukken
222 gedigitaliseerd
totaal 4.991 bestanden
Literatuur en verwante collecties
Voor vervolgonderzoek raadplege men de volgende archieven en literatuur.
laatste wijziging 02-12-2023
431 beschreven archiefstukken
222 gedigitaliseerd
totaal 4.991 bestanden
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 250b, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 250b, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
12. Barneveld - Joods Tehuis "De Schaffelaar" en Joods Tehuis "De Biezen"
250b Gevangenissen in Nederland
Inventaris
12.
Barneveld - Joods Tehuis "De Schaffelaar" en Joods Tehuis "De Biezen"
laatste wijziging 16-09-2022
16 gedigitaliseerd
totaal 78 bestanden
Gedurende negen maanden verbleven enkele honderden joden in Barneveld. Gedurende deze periode was deze groep gevrijwaard van de razzia's die elders in het land op grote schaal plaatsvonden. Zij dankten hun geprivilegieerde status aan de bemiddeling van de secretaris-generaal van het Departement van Binnenlandse Zaken, mr.dr. K.J. Frederiks. Deze kreeg bij Generalkommissar zur besonderen Verwendung F. Schmidt gedaan dat maatschappelijk of cultureel verdienstelijke joden met hun gezinsleden vooralsnog vrijgesteld bleven van transport. Ook zijn ambtgenoot van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, prof. J. van Dam, droeg gunstelingen aan. Op 18 december 1942 nam de eerste groep zijn intrek in het leegstaande kasteel "De Schaffelaar". De lijsten van Frederiks en Van Dam werden gedurig aangevuld en het aantal bewoners steeg gestaag tot rond de 675. Op het terrein van het kasteel werden twee barakken gebouwd en vanaf eind februari 1943 werden de bewoners ook ondergebracht in het enkele kilometers verderop gelegen voormalig werkverschaffingskamp "De Biezen". De bewoners werden in gemeenschappelijke slaapzalen ondergebracht maar mochten zich min of meer vrij bewegen. Zij hoefden alleen corveewerkzaamheden uit te voeren en het was hen aanvankelijk toegestaan om bezoek aan Barneveld te brengen.
De Nederlandse oud-officier E. Wolthuis trad op als directeur. Aanvankelijk werd hij bijgestaan door zes controleurs; later zou hun aantal groeien tot twintig. Het kamp werd betaald uit het geld dat de bewoners bij binnenkomst hadden moeten afstaan. Duitsers lieten zich zelden zien; totdat op 29 september 1943 de Ordnungspolizei voorreed. De bewoners werden overgebracht naar Westerbork waar een eind kwam aan hun bevoorrechte positie. Op 4 september 1944 ging het merendeel van de Barnevelders op transport naar Theresienstadt. De meeste van hen overleefden de oorlog.
laatste wijziging 02-12-2023
431 beschreven archiefstukken
222 gedigitaliseerd
totaal 4.991 bestanden
Kenmerken
Datering:
1940-1945 [heden]
over het archief:
In de collectie is materiaal ondergebracht over de gevangenissen waar de Duitsers arrestanten opsloten. Het meeste archiefmateriaal is bewaard gebleven van de Duitse afdeling van de cellenbarakken van de strafgevangenis Scheveningen (Het Oranjehotel) te Scheveningen. Voorts bevat de collectie rapporten over de omstandigheden in gevangenissen en stukken over een onderzoek dat het Departement van Justitie heeft uitgevoerd naar de voedselvoorziening in gevangenissen.
Soort:
Collectie
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
Omvang:
1 meter (418 inventarisnummers)
Status:
Bruikleencollectie Nationaal Archief
Trefwoorden:
Categorie:
Zie ook:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 02-12-2023
431 beschreven archiefstukken
222 gedigitaliseerd
totaal 4.991 bestanden