Een levend monument in het Twentse landschap.
Dat is het beeld van de oude havezate Twickel zoals het wordt gekoesterd door het bestuur van de in 1953 opgerichte Stichting Twickel en door iedereen die Twickel een warm hart toedraagt. Levend omdat de geschiedenis ook op Twickel niet stilstaat: het weet zich niet langer het bezit van een enkele particulier, maar een hoogwaardig onderdeel van het nationale cultuurhistorische erfgoed; een monument omdat Twickel heel wat meer is dan zomaar een fraai kasteel temidden van lommerrijke lanen. Twickel staat ergens voor: wie ook maar iets wil begrijpen van de geschiedenis van Twente en van de Oost-nederlandse adel komt al snel bij Twickel uit. Daarbij overstijgt Twickel verre het regionale belang: het staat ook voor een omvangrijk goederencomplex, waarvan enkele andere zwaartepunten liggen in het Duitse Lage, in Wassenaar en omgeving en in het Gelderse Dieren. Verwonderlijk is het daarom niet dat er in de loop van de jaren over Twickel en zijn boeiende geschiedenis zo veel is geschreven: van kranteartikelen tot lijvige boeken; van de pennevruchten van goedwillende amateurs tot de diepergravende opstellen van historici van diverse pluimage.
De ware geschiedenis van Twickel evenwel is nog niet geschreven, kon ook niet geschreven worden. Die geschiedenis immers ligt opgeslagen in het rijke huisarchief dat een periode van niet minder dan acht-en-een-halve eeuw bestrijkt. Zowel door zijn omvang (250 strekkende meter), als door zijn inhoud en door de periode die het bestrijkt neemt het huisarchief Twickel een heel bijzondere plaats in onder de Nederlandse huisarchieven. Het bestuur van de Stichting Twickel heeft het uitzonderlijke belang van dit archief vroegtijdig onderkend door niet alleen een eigen archivaris aan te stellen, maar ook het beheer in materiële zin professioneel vorm te geven.

Voor U ligt thans de zevendelige wegwijzer in het huisarchief Twickel, de inventaris, die tot stand is gekomen door de eendrachtige samenwerking tussen de archivaris van Twickel en de Rijksarchiefdienst: medewerkers van het Rijksarchief in Overijssel vervaardigden in concept toegangen op alle onderdelen van het archief en zorgden voor materiële, logistieke en andere ondersteuning; het Rijksarchief in Zuid-Holland was onder meer behulpzaam bij de ontsluiting van de Wassenaarse stukken. De redactionele eindverantwoordelijkheid bleef echter bij Twickels eigen archivaris Aafke Brunt, die als rentmeestersdochter beter dan wie ook vertrouwd was met de levende tradities van het landgoed en ook als gediplomeerd archivaris goed geëquipeerd was voor deze zware, maar ook fascinerende taak. Gekomen aan het einde van een lange en soms kronkelige weg, zijn het dan ook juist haar enthousiasme en doorzettingsvermogen die met deze publikatie beloond worden. Ook beloond wordt het geduld van de velen die jarenlang gewacht hebben op een beter toegankelijk huisarchief. Een woord van dank past voor al degenen die meegewerkt hebben aan de totstandkoming van deze monumentale inventaris. Het bestuur van de Stichting Twickel spreekt de wens uit dat nog vele generaties belangstellenden van het thans voltooide werk mogen profiteren.

Jhr. mr. G.F. Boreel, voorzitter van de Stichting Twickel.