Uw zoekacties: Hervormde Gemeente Dinxperlo, 1569-1968

0532 Hervormde Gemeente Dinxperlo, 1569-1968 ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Dinxperlo/Süderwick en de St. Liboriusparochie
Het kerkgebouw
0532 Hervormde Gemeente Dinxperlo, 1569-1968
Inleiding
Het kerkgebouw
Het kerkgebouw.

Zoals reeds opgemerkt is het zeer waarschijnlijk dat Dinxperlo/Süderwick in de 13e eeuw al een eenvoudig bedehuisje bezat. Te veronderstellen valt dat dit kapelletje vlak voor de kerkwijding/parochievorming opnieuw is opgetrokken en dat nadien nog wel eens verbouwingen hebben plaatsgevonden.
De oudste delen van de tegenwoordige kerk stammen uit het midden van de 15e eeuw. Uit enkele oorkonden en inscripties in gedenkstenen kunnen we opmaken dat in 1500, 1509 en 1545 respectievelijk koor, schip en toren gereedgekomen zijn.
Wat het exterieur betreft heeft het bedehuis nadien bijna geen veranderingen meer ondergaan. De "Heurnse deur" verhuisde vanonder het meest westelijke raam van de noordmuur van het schip naar de oostmuur, naast het koor. De "Süderwickse deur" bevond zich aanvankelijk onder het middelste raam van de zuidmuur van het schip, maar deze werd eveneens naar de oostmuur van het schip overgebracht.
De meest ingrijpende verandering aan het interieur is wel geweest het aanbrengen van een ingang in het midden van de absis van het koor, een historische misser!
In de kerk is bijna geen steen op de andere gebleven. De altaren verdwenen en de preekstoel verhuisde van oost naar west, reden waarom de banken vernieuwd en anders opgesteld moesten worden. Daarnaast werd een viertal galerijen aangebracht, waarvan één ten behoeve van het orgel.
Ondanks deze rigoreuze verbouwingen zijn een drietal oude wandschilderingen nog vrijwel ongeschonden bewaard gebleven. De eerste twee bevinden zich in het koor en stellen de apostelen Thomas en Philippus (?) en St. Antonius Abt(?) en St. Rochus voor. De derde is een afbeelding van de Heilige Christophorus die het Christuskind over een rivier (de Jordaan?) draagt. Dit tafereel bevindt zich tegen de torenmuur; helaas beneemt het orgel het zicht op het kunstwerk.
Het kerkgebouw vervulde in vroegere tijden zowel een geestelijke als een maatschappelijke functie. Lange tijd was de kerk het enige stenen gebouw van het dorp.
De torenspits "wees naar boven", maar diende ook als uitkijktoren ter signalering van brand-, water- of oorlogsgevaar. De klokken riepen de kerspellieden op tot gebed en kerkgang, maar waarschuwden ook voor de zojuist genoemde onheilen. In die gevallen wist men dat men brandemmer, schop of wapen ter hand moest nemen. Als de nood op het hoogst liep konden kerk en toren aan velen een redelijk veilige schuilplaats bieden.
Ook in vrediger en rustiger tijden vervulde het kerkgebouw een nuttige maatschappelijke functie, zo werden bijvoorbeeld de vergaderingen van de geërfden in de kerk gehouden. Dat hield ondermeer in dat de katholieken na de hervorming nog wel in de kerk kwamen voor de bijwoning van een vergadering, maar niet meer van de katholieke eredienst.
De toren is tot op de dag van vandaag eigendom van de burgerlijke gemeente gebleven; het schip en het koor zijn in het begin van de 19e eeuw in het bezit van de kerkelijke gemeente gekomen.
In 1942 heeft de kerk een grondige restauratie ondergaan. Helaas ging dit werk bij de bevrijding in maart 1945 weer grotendeels verloren, reden waarom in 1951/52 opnieuw een restauratie heeft plaatsgevonden.
Sinds 1908 functioneert in De Heurne een bijkerk. Het opmerkelijke van deze kerk is haar stichting door de Hervormde Schoolvereniging. De schoolvereniging heeft de kerk inmiddels aan de hervormde gemeente overgedragen.
Archiefvormende organen
De kerkenraad
De provisorieën en de diakonie
De kerkmeesters en het college van kerkvoogden en notabelen
Materiële toestand, inventarisatie, bewaring

Kenmerken

Datering:
1610-1973
Auteur:
B.J. Dorrestijn
Toegang:
inventaris
Beperking:
50 jaar gesloten
Gemeente:
Aalten
Omvang:
2,125
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0532 Hervormde Gemeente Dinxperlo, 1569-1968
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0532