Uw zoekacties: Beoosten en Bewesten Blijpolder, 1794-1965

3719 Beoosten en Bewesten Blijpolder, 1794-1965 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
Uw zoekterm komt voor in de vetgedrukte onderdelen van de archieftoegang.
3719   Beoosten en Bewesten Blijpolder, 1794-1965
Inleiding
Ligging : Gemeente Axel (tot de herindeling in 1970 in de voormalige Gemeenten Axel, Koewacht en Zuiddorpe) Kadastrale grootte : 1951.70.66 ha. Belastbare oppervlakte : 1910.73.36 ha.
Hoogteligging : 0,8 M.-N.A.P. tot 3,6 M. + N.A.P.
Bedijkt : 1790.
In de jaren 1788/90 vonden grote bedijkingswerkzaamheden plaats onder toezicht van de Raad van State. Zo kwam in 1790 de grootste polder van het toenmalige Staats-Vlaanderen tot stand door de aanleg van de Sasdijk tussen de Axelse Saasing en Zwartenhoek, ten zuidwesten van Axel: de polder Beoosten en Bewesten Blij. De naam herinnert nog aan het Middeleeuwse land van Beoostenblij, welk gebied na de inundaties van de jaren tachtig en negentig van de zestiende eeuw in de twee eeuwen daarna werd teruggewonnen op de zee.
De bedijking van de polder Beoosten en Bewesten Blij was vanuit een militair oogpunt. De Raad van State, belast met de vestingen in de Republiek, wilde met de bedijking de vestingen van Hulst, Axel en Sas van Gent beschermen (inv.nr 26). De sluis in de dijk bij Zwartenhoek aan de Axelse Sassing diende om het land in tijd van oorlog te inunderen (inv.nr 216). De eigenaren van de schorren hadden in de periode voor de bedijking hun belangen behartigd in een georganiseerd verband. Aan rentmeester Josias Paulus was de financiële administratie opgedragen. In 1794 kwamen deze eigenaren met de nieuwe ingelanden van de polder overeen, dat de laatsten de rechten en plichten zouden overnemen. Josias Paulus werd tot ‘provisioneel dijkgraaf’ aangesteld (inv.nr 1, 20 mei 1794).
De inrichting van de polder kostte veel tijd. Men had niet alleen te maken met aannemers, die de door hen aangenomen werken niet volgens plan uitvoerden, maar ook werden bij de inval van de Franse legers in oktober 1794 wegen, bruggen en sluizen in de polder vernield. Men stelde de Franse Republiek hiervoor aansprakelijk, maar men moest uiteindelijk toch zelf voor de kosten opdraaien (inv.nr 24, februari 1795).
Ten westen van de in 1790 aangelegde Sasdijk lag een schorrengebied, genaamd de Smltsschorren. In 1804 werd door de Prefectuur van het Departement van de Schelde dit schorrengebied verpacht voor 32 jaar aan de Compagnie Blémont te Gent, als onderdeel van het zogenaamde Amodiatie-contract, dat voorzag in verpachting van alle schorren in Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen. Toen de polder in 1815 werd gesterkt in zijn mening dat de schorren tot de polder behoorden op grond van toepassing van artikel 538 van het Burgerlijk Wetboek werd in 1819/20 besloten de schorren aan de Compagnie Blémont te verkopen in plaats van het laten voortduren van de pacht van de schorren. Hieraan lagen geen financiële redenen ten grondslag, want de polder kreeg van de Domeinen de pachtprijs die de Compagnie betaalde (inv.nr 81).
In de jaren 1830/31 had de polder veel te lijden van de gevolgen van de Belgische Opstand. Door de genie werden bruggen in de polder afgebroken. Een gedeelte van de polder werd onder water gezet. Pas in 1841 werd de schadeloosstelling geregeld (inv.nr 208). In de zomer van 1944 kwam het noordelijke en westelijke gedeelte van de polder onder water door toedoen van de Duitsers.
De nieuwe Blijepolder ging ook een belangrijke functie vervullen bij de afwatering van de achtergelegen polders. Tijdens de bedijkingswerkzaamheden in de jaren 1788-1790 was er op last van de Raad van State een kanaal gegraven langs een gedeelte van de lange polderweg, later bekend als de weg Hulst-Axel-Sas van Gent, vanaf de kreek van St. Jacob door de driekokerige sluis bij Zwartenhoek in de Axelse Sassing. De achtergelegen polders betaalden suatiegeld aan de Raad van State, die tot 1794 de sluis onderhield. Toen Staats-Vlaanderen in oktober 1794 bij Frankrijk werd ingelijfd weigerde de Franse Republiek het beheer en onderhoud van de sluis en het afwateringskanaal over te nemen. Samen met de Canisvlietpolder onderhield de polder toen de sluis (inv.nrs 184 en 190).
De regeling van de afwatering door de Raad van State in 1793 leverde voor de polder problemen op. Niet alleen waren er veel stremmingen in de afwatering naar de sluis bij Zwartenhoek, maar ook was er onwil bij de achtergelegen polders om het suatiegeld te betalen. Een deel voerde hun water af via de Axelse Sassing naar de sluis en een ander deel via de Oudenburgse of Augburgse sluis door de Canisvlietpolder naar de sluis bij Zwartenhoek (inv.nrs 1, 184 en 190). In 1802 werd er een nieuw sluis bij Zwartenhoek aangelegd (inv.nr 1, 8 Nivose an 10). Het afwateringskanaal van de sluis slibde niet lang daarna dicht. In 1819 werd de toestand gevaarlijk, omdat de Passluis, waardoor de Canisvlietpolder zijn water sueerde, opslibde, zodat al het water via de Zwartenhoekse sluis geloosd moest worden. Er werd een nieuwe suatiesluis bij Zwartenhoek gebouwd en de uitwateringskanalen werden verdiept. De nieuw houten sluis werd aangelegd samen met de Canisvlietpolder en had slechts een tijdelijk karakter in afwachting van een algemeen suatieplan. De kosten bedroegen 10.367 gulden (inv.nr 1, 12 mei, 3 juni 1819; inv.nr 199). Er werd door de polder een commissie ingesteld die de mogelijkheden van een algemene suatie met andere polders moest onderzoeken. Het duurde echter tot 1845 voordat het algemene suatieplan in de vorm van de Oostelijke Rijkswaterleiding uitgevoerd werd.
De sluis bij Reigersbos, waardoor de polder een gedeelte van haar water sueerde, werd in 1858 ontruimd (inv.nr 1, 1858). De aard van de polder is vrij, niet-waterkerend.
Door het bestuur van de polder zijn er in de loop der tijd negen inventarissen van het archief gemaakt. Bestudering hiervan maakt duidelijk dat er niet veel uit het archief verdwenen is. Vooral uit de eerste helft van de negentiende eeuw zijn er nog veel ‘dossiers’. Sommige van deze waren genummerd met een pakketnummer (inv.nr 45). Voor de inventarisatie besloeg het archief een lengte van 5,1 meter. Na inventarisatie en selectie tot vernietiging bleef er 3,8 meter over.
laatste wijziging 26-05-2018
276 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
1794-1965
Andere namen:
Polder Beoosten en Bewesten Blij
Regio:
Midden Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1989
Titel publicatie:
L.M. Hollestelle, ‘Inventaris van het archief van de polder Beoosten en Bewesten Blij, 1794-1965’, in: Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Axeler Ambacht, 1595-1965 (Terneuzen : Waterschap De Drie Ambachten, 1989) 109-132
Inzage:
Waterschap Scheldestromen, kantoor Terneuzen (op afspraak)
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 26-05-2018
276 beschreven archiefstukken