Uw zoekacties: Tentoonstelling Zeeland en de West, 8 juni - 2 september 1967

202.46 Tentoonstelling Zeeland en de West, 8 juni - 2 september 1967 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
202.46   Tentoonstelling Zeeland en de West, 8 juni - 2 september 1967
Woord vooraf
In 1967 organiseerde het Rijksarchief in Zeeland de tentoonstelling Zeeland en de West. De tentoonstelling was te zien in de expositieruimte van het rijksarchief van 8 juni tot en met 2 september 1967. Aanleiding was het feit dat vierhonderd jaar ervoor - in 1667 - de tocht van de Zeeuwse commandeur Abraham Crijnssen naar Suriname plaatsvond.
Bij de tentoonstelling verscheen een 'toelichting', een uit acht pagina's bestaand stencil dat bezoekers konden meenemen, en een 'lijst van stukken', de catalogus met daarin de beschrijvingen van alle geëxposeerde stukken. De laatste was alleen ter inzage in de expositieruimte. Beide uitgaven zijn in deze digitale versie verwerkt. Aangezien bij deze tentoonstelling de 'toelichting' naadloos aansloot op de beschrijvingen van de stukken, is afgezien van een afzonderlijke presentatie van de 'toelichting', maar is deze verwerkt tot inleidingen onder de betreffende rubriek in de catalogus.
De tentoonstelling werd samengesteld uit de archieven en verzamelingen van het Rijksarchief in Zeeland (thans Zeeuws Archief) en met bruiklenen van de volgende instellingen en particulieren:
- Nederlands Historisch Scheepvaartmuseum, Amsterdam (cat.nrs 99-103, 105)
- Maritiem Museum 'Prins Hendrik', Rotterdam (cat.nrs 5-6, 13, 29, 57-59, 63, 75, 81-82, 88, 91-92)
- Rijksmuseum en Rijksprentenkabinet, Amsterdam (cat.nrs 20, 69, 95-96)
- Zeeuws Museum, Middelburg (cat.nr 85)
- Algemeen Rijksarchief (thans Nationaal Archief), Den Haag (cat.nrs 12, 17-18, 26-28, 32, 41, 46-47, 53, 60, 64, 67 en cat.nrs 8, 35, 37, 56, 65 in fotokopie)
- Rijksarchief in Noord-Holland (thans Noord-Hollands Archief), Haarlem (cat.nr 1)
- Gemeentearchief Vlissingen, Vlissingen (cat.nrs 21, 104)
- Provinciale Bibliotheek van Zeeland (thans Zeeuwse Bibliotheek), Middelburg (cat.nr 10).
In de catalogus wordt in de detailgegevens van ieder nummer een volledige bronvermelding gegeven. De aanduiding 'Bron:' verwijst naar een stuk uit de eigen archieven en verzamelingen van het Rijksarchief in Zeeland (thans Zeeuws Archief), de aanduiding 'Bruikleen:' verwijst naar een stuk dat in 1967 van een andere instelling of particulier tijdelijk in bruikleen was verkregen. In de detailgegevens zijn de namen van de bruikleengevers in de meeste gevallen niet gemoderniseerd, zie voor de eventuele nieuwe naam van een bruikleengever het voorgaande overzicht.
laatste wijziging 23-05-2023
105 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 14 bestanden
Catalogus
1. De blik naar het Westen
2. Berbice
3. Essequibo en Demerary
202.46 Tentoonstelling Zeeland en de West, 8 juni - 2 september 1967
Catalogus
3.
Essequibo en Demerary
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 19-07-2020
4 gedigitaliseerd
totaal 8 bestanden
Dit tweetal rivieren vormt, met de Berbice ten oosten en de Pomeroon ten westen ervan stromend, de kern van (voormalig Brits) Guyana. Aan de oever van de Pomeroon verrees in het begin van de 17e eeuw een huis, dat zijn naam dankte aan het buiten Ter Hooge aan de rand van Middelburg. Deze vestiging, de oudst bekende, wordt toegeschreven aan Joost van Borssele van der Hooge, burgemeester van Middelburg en een der eerste hoofdparticipanten van de Kamer Zeeland van de WIC. (cat.nr 8) Kort daarna werd ook aan de Essequibo een kolonie gesticht, waaraan de Vlissinger Jan de Moor een groot aandeel had. Onder deze kolonie kwamen ook Pomeroon en later Demerary te ressorteren.
Gelijk in Berbice bleken de Zeeuwse kolonisten er ook hier zeer op gesteld, de band met het moedergewest in plaatselijke naamgeving te accentueren. In 1743 werd op het Vlaggeneiland in de Essequibo het fort Zeelandia gebouwd; aan de benedenloop van de Demerary lag het eiland Borssele. Welsprekend is ook de aanduiding Nieuw-Zeeland, soms voor de hele kolonie gebruikt. Een plantagenaam als Doornhaag dient verklaard te worden uit de naam van de eigenaars, het Vlissings regentengeslacht Van Doorn (cat.nr 33-34).
Maar hier zowel als elders bleek de inrichting van het bestuur het zwakke punt van de Zeeuwse kolonisatie. De Kamer van Zeeland van de WIC was in 1657 gedwongen al haar bevoegdheden over te doen aan de steden Middelburg, Vlissingen en Veere. Deze zouden er onder toezicht van de Staten zorg voor dragen (cat.nr 35-36), maar gaven in 1670 het bewind aan de WIC terug (cat.nr 37), nadat Bergenaer, de commandeur van Berbice, de Engelsen buiten deze streken had weten te houden (cat.nr 38).
De Zeeuwse Kamer, naijverig op de andere provincies (cat.nr 39), slaagde erin zich een eeuw lang te handhaven, tot zij in Amsterdam haar meerdere moest erkennen (cat.nr 24). Overigens waren de eigenaars der talrijke plantages slechts voor een deel Zeeuwen; de meerderheid kwam uit Holland of Engeland (cat.nr 40-41).
Uit de nauwkeurige beschrijving en taxatie van het onroerend goed, de materialen, de slaven en het veel van de plantage 'Tusschen de Vrienden' van Daniel Piepersberg (1779), kan men zich een indruk vormen van hoe het op zo'n bedrijf toeging (cat.nr 42). Wat de slavenhandel betreft: ijzingwekkende statistieken zijn te baseren op de lijsten van ingevoerde en geveilde Afrikanen, die de voor de ondernemingen nodige werkkracht leverden (cat.nr 34, 43-45).
De plantages aan de Demerary namen sinds het midden van de 18e eeuw snel in betekenis toe (cat.nr 46-48), waardoor dit gebied het kwalitatief weldra van Essequibo won. toch stond de kolonie er, financieel gezien, niet altijd goed voor (cat.nr 49). Meermalen konden de planters slechts dankzij aanzienlijke lenigen (cat.nr 50-52), de gebouwen van de WIC en de Middelburgse Commercie Compagnie het pakhuis 'Demerary' aan het Oostkerkplein en zoveel andere bergruimten in Middelburg en elders voldoende bevoorraden om markten van koloniale waren te voorzien (cat.nr 22, 53-54).
33 Brief van F.A. Vethake, directeur van de plantages Doornhaag en Virginie in Essequibo, aan mr. Abraham van Doorn te Vlissingen, eigenaar van deze plantages. In deze brief is sprake van de verzending van koffie en katoen uit de genoemde plantages, 1792 mei 19
34 Brief van F.A. Vethake in Essequibo, directeur van de plantages van mr. Abraham van Doorn te Vlissingen, o.a. over de aankoop van veertien slaven voor 7870 gulden, met een opgeld van 1% voor de kerk en de armen, en over verzending van koffie, 1793 mrt 13
35 Opgave van de commissarissen door de steden Middelburg, Vlissingen en Veere aangewezen voor het bestuur van de 'Wilde Kust' (Guyana), 1657
36 Portret van Balthasar Gerbier (Middelburg 1592-Londen 1667), kopergravure naar een schilderij van A. van Dijck, uit: Meyssens, Image. Gerbier was een der kolonisatoren op de Wilde Kust van Guyana. In 1658 stond de WIC het gezag in Cayenne aan hem af, 1649
37 Overeenkomst waarbij Gecommitteerde Raden van Zeeland de kolonie van 'Isekepe' (Essequibo) aan de Kamer Zeeland van de WIC teruggegeven, op voorwaarde dat laatstgenoemde jaarlijks ten minste 500 slaven in Suriname ter veiling zal brengen en de handel (behalve die in oraineverf) en de plantagebouw in Essequibo zal openhouden voor alle Zeeuwen, 1670 apr. 11
38 Brief van Matthijs Bergenaer, commandeur van Berbice, aan de Staten van Zeeland, uit 'Rio Isycepo'. Bergenaer deelt o.a. mee dat hij voor de heren De Moor tot commandeur over Essequibo heeft aangesteld Lancelot Craeckom, 1669 mrt 6
39 Eerste bladzijde van een uitvoerig betoog over de rechten, die de ingezetenen van Zeeland en de Kamer Zeeland van de WIC, met uitsluiting van alle anderen, op de kolonie van Essequibo pretenderen te hebben, gedrukt, circa 1750
40 Begin en einde van een verzoekschrift van de planters in Essequibo en Demerary aan de Staten-Generaal, waarin zij vragen om vrije invoer van slaven met schepen van alle nationaliteiten, met de namen van de ondertekenaars, gedrukt, 1787
41 Kaart van Essequibo en Demerary. 'Carte générale et particuliëre de la colonie d'Essequebe et Demerarie' (het zuid-westen boven), gekleurde gravure naar een tekening van F. von Bouchenroeder, uitgegeven door Wouter Brave, Amsterdam. Met twee lijsten van plantages, 1798
42 Gedeelten van een inventarisbeschrijving met taxatie en lijst van slaven van de plantage 'Tusschen de Vrienden' in Essequibo, 1799
43 Opgave van het aantal slaven door schepen van de Middelburgse Commercie Compagnie aangevoerd in Essequibo en Demerary, 1763-1769
44 Eerste bladzijde van een lijst van slaven aangevoerd met het fregat Vrouw Johanna Cores van de kust van Guinee en geveild op het fort Zeelandia in Essequibo, 1772 mei 22
45 Eerste bladzijde van de vendulijst van een partij 125 slaven aangevoerd met het fregat Geertruyda en Christina, circa 1775
46 Brief van Laurens Storm van 's Gravesande, commandeur van Essequibo, aan de Kamer Zeeland van de WIC, waarin hij de voorgenomen aanleg meldt van 18 grote en enige kleine suikerplantagens in Demerary, 1746 juli 10
47 Brief van de WIC, Kamer Zeeland, aan de commandeur van Essequibo. Laurens Storm van 's Gravesande, waarin zij uiting geeft aan haar voldoening over de bloei van Demerary en haar verlangen uitspreekt de eerste koffie uit die kolonie te zien aankomen, 1758 dec. 7
48 'Caerte van de rivier Demerary, van oud Immenary', met lijst der plantages (het oosten boven), kopergravure naar een tekening van Laurens Lodewijk van Bercheyk, commandeur van Demerary van 1761-1764, 1759 i
49 Publicatie van Laurens Storm van 's Gravesande, directeur-generaal van Essequibo en Demerary, over de precaire financiële positie van de kolonie, uitgevaardigd op het fort Zeelandia in Essequibo, 1771 mei 30 i
50 Voorwaarden van intekening op een lening, groot 100.000 gulden, uitgeschreven onder directie van de heren Van de Perre en Meyners te Middelburg in 1772, ten behoeve van vijf plantages in Essequibo met een gezamenlijke waarde van ruim 300.000 gulden, gedrukt, 1772 i
51 Staat van ontvangst en uitgaven van een fonds van ruim 1.000.000 gulden, beheerd door mr. Kornelis van den Helm Boddaert te Middelburg en waaruit hypothecaire geldleningen zijn verstrekt aan 33 planters in Essequibo en Demerary, 1766-1770 i
52 Obligaties ter financiering van plantages in Essequibo en Demerary onder directie van mr. Kornelis van den Helm Boddaert, burgemeester van Middelburg, 1760-1772
53 Carga (ladinglijst) van het schip Westersouburgh, uit Essequibo aangekomen op het Vlakke (de rede van Rammekens), 1681 okt. 31
54 Affiche van veiling van een partij koloniale waren uit Essequibo en Demerary door de Commercie Compagnie te Middelburg. Hierbij ook sterke drank van inferieure kwaliteit, kiltum genaamd (in het Engels: killdevil), 1784 aug. 10
4. De Klein Antillen en Curaçao
5. Suriname
6. Navigare necesse est
laatste wijziging 23-05-2023
105 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 14 bestanden

Kenmerken

Datering:
8 juni - 2 september 1967
Toegankelijk:
Tentoonstellingscatalogus
Jaar bewerking:
1967
Opmerking:
De documenten die in deze tentoonstellingscatalogus worden beschreven kunnen niet via deze catalogus worden aangevraagd. Ze bevinden zich in andere archieven en verzamelingen, soms zelfs buiten het Zeeuws Archief. Ze moeten via de nummers uit de betreffende inventarissen van die archieven en verzamelingen worden aangevraagd of bij de andere instellingen ter inzage worden gevraagd. Meer informatie hierover is bij iedere beschrijving van een document te vinden in het detailscherm.
Beschrijving:
Catalogus van de tentoonstelling Zeeland en de West in het Rijksarchief in Zeeland van 8 juni tot en met 2 september 1967
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 23-05-2023
105 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 14 bestanden