Mijn Studiezaal (inloggen)
143.1 Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel v/h S. & M. Boogerd NV, Middelburg, 1892-1931 ( Zeeuws Archief )
143.1
Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel v/h S. & M. Boogerd NV, Middelburg, 1892-1931
Inleiding
Simon Boogerd (1870-1938) en Maarten Boogerd (1877-1950), twee broers afkomstig uit Kerkwerve, kwamen aan het eind van de negentiende eeuw naar Middelburg en richtten daar de firma S. & M. Boogerd op. Deze firma werd in 1904 omgezet in de NV Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel voorheen S. & M. Boogerd, die in 1931 werd geliquideerd.
Het oudste in het archief aanwezige boekhoudkundige register (een grootboek, inv.nr 1) vangt aan in 1892. In dit register liggen enkele losse kwitanties met als briefhoofd "Handel in granen enz., Oostkerkplein O 16", de oudste daterend van 1887. Simon Boogerd vestigde zich op 31 oktober 1895 in Middelburg op het adres Brakstraat O 275. Maarten Boogerd vestigde zich op 26 november 1897 in Middelburg op het adres Ganzengang O 16 (vermoedelijk een woning bij of in het pakhuis met als adres Oostkerkplein O 15). Wanneer beiden een firma aangingen onder de naam "S. & M. Boogerd" is onbekend. Aanvankelijk werd in het Adresboek van Middelburg hun beroep als "koopman in granen, hooi en stroo" aangeduid. Vanaf 1900 werd een afzonderlijke vermelding "Firma Boogerd & Co." opgenomen en werd als hun beroep "lid der firma" vermeld.
In 1904 werd de firma omgezet in een naamloze vennootschap. De vennootschap werd opgericht bij akte van 23 juli 1904 voor notaris D. Wisboom Verstegen te Middelburg, nadat op het ontwerp daarvan bij KB van 8 juli 1904 nr 36 de koninklijke bewilliging was verkregen. De naam van de vennootschap luidde: "NV Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel voorheen S. & M. Boogerd" en de statutaire vestigingsplaats was Middelburg. Het doel van de vennootschap werd omschreven als "het fabriceren van kunstmest en krachtvoeder, het persen van hooi en stroo, de handel in voormelde artikelen, landbouwproducten en aanverwante artikelen". Bij akten van 20 december 1912, 15 juli 1916 en 19 november 1920, alle voor notaris J.C. Blauwpot ten Cate te Middelburg, werden de statuten gewijzigd.
Het grootste deel van de aandelen in de vennootschap was in handen van Simon Boogerd en Maarten Boogerd, die tevens de tot dan toe onder eigen naam gedreven zaak inbrachten, bestaande uit een pakhuis met woning en kantoor en erf wijk O nr 16 en een pakhuis en erf wijk N nr 116, die zij beide in 1896 in eigendom hadden verkregen. Tot directeuren werden benoemd Maarten Boogerd (wonende Loskade P 256) en Jan Adolph van Doorninck (wonende Gortstraat K 19).
De hoofdzetel van de onderneming was gevestigd in Middelburg. Rond 1921 waren er filialen gevestigd in Goes (Keizerstraat 7, vanaf 1 mei 1921 Magdalenastraat 1a), Kortgene (Haven 186b), Oostburg (Walstraat 3), Terneuzen (Steenkamplaan 2a), Tholen (Kerkstraat 26, opgeheven op 1 december 1923), Zierikzee (Visschersdijk D 510), Haamstede (Weststraat 97), Schore [Vlake] (A 40) en Rotterdam (Haringvliet NZ 57b, opgeheven op 15 mei 1922).
De onderneming had een aantal markante gebouwen in Middelburg in gebruik:
- het in de achttiende eeuw in opdracht van de WIC gebouwde pakhuis 'Demerary' met woning, kantoor en erf aan het Oostkerkplein 5 (tot 1937: O 15) [aankoop 1-10-1896];
- het pakhuis en erf aan de Oostkerkstraat 1 (tot 1937: N 116) [aankoop 10-5-1896];
- het in de zeventiende eeuw in opdracht van de VOC gebouwde pakhuis 'De Glazen Kast' aan de Verwerijstraat 26 (tot 1937: N 150) [aankoop 17-6-1915]. Dit pand houdt de herinnering aan deze onderneming levend door de nog goed leesbare letters Zeeuwse Voeder Kunstmest Handel bovenaan de gevel.
- het in de achttiende eeuw in opdracht van de WIC gebouwde pakhuis 'Demerary' met woning, kantoor en erf aan het Oostkerkplein 5 (tot 1937: O 15) [aankoop 1-10-1896];
- het pakhuis en erf aan de Oostkerkstraat 1 (tot 1937: N 116) [aankoop 10-5-1896];
- het in de zeventiende eeuw in opdracht van de VOC gebouwde pakhuis 'De Glazen Kast' aan de Verwerijstraat 26 (tot 1937: N 150) [aankoop 17-6-1915]. Dit pand houdt de herinnering aan deze onderneming levend door de nog goed leesbare letters Zeeuwse Voeder Kunstmest Handel bovenaan de gevel.
In januari 1931 besloten de aandeelhouders de vennootschap te liquideren. De liquidatie duurde drie jaar. Op 1 juli 1931 konden de liquidateurs overgaan tot een voorlopig uitkering van 300 gulden per aandeel, gevolgd door een tweede uitkering à 100 gulden per aandeel op 15 december 1931, een derde uitkering tot een bedrag van 100 gulden per aandeel op 1 juni 1932 en een vierde - en slotuitkering op 1 juni 1933 van 10 gulden per aandeel.
Het archief werd in 1931 overgedragen aan de vereniging Het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief (NEHA) te 's-Gravenhage. Het jaarverslag van 1931 van die instelling vermeldt dat het archief zeer omvangrijk was en bestond uit hoofden bijboeken, magazijnboeken, copieboeken en ontvangen stukken van hoofdkantoor en filialen, getransporteerd in 85 kisten (Jaarverslag 1931, blz. XXXVI, aanwinst nr. 5, opgenomen in Economisch-Historisch Jaarboek XVIII (1934). Het NEHA gaf deze archivalia in 1972 in bewaring aan het Rijksarchief in Zeeland (Aanwinst 1972.41, Verslag Rijksarchiefdienst 1972, blz. 104, nr XII, 2). Later volgden nog aanvullingen. In 1977 werd ongeveer de helft van het archief via deze voorlopige plaatsingslijst door een tijdelijk medewerker globaal toegankelijk gemaakt.
Enige genealogische gegevens:
- Simon Boogerd (geb. Kerkwerve 27-12-1870, ovl. Middelburg 14-2-1938), geh. Zierikzee 2-10-1895 met Kornelia Hanse, op 31-10-1895 ingeschreven in de Gemeente Middelburg vanuit Kerkwerve;
- Maarten Boogerd (geb. Kerkwerve 15-4-1877, ovl. Den Haag 12-6-1950), geh. Zierikzee 29-8-1899 met Geertruida Jacoba van Schelven, op 26-11-1897 ingeschreven in de Gemeente Middelburg vanuit Kerkwerve, op 24-12-1924 uitgeschreven wegens vertrek naar Den Haag
beide zonen van Leendert Cornelis Boogerd en Maatje Hanse
- Simon Boogerd (geb. Kerkwerve 27-12-1870, ovl. Middelburg 14-2-1938), geh. Zierikzee 2-10-1895 met Kornelia Hanse, op 31-10-1895 ingeschreven in de Gemeente Middelburg vanuit Kerkwerve;
- Maarten Boogerd (geb. Kerkwerve 15-4-1877, ovl. Den Haag 12-6-1950), geh. Zierikzee 29-8-1899 met Geertruida Jacoba van Schelven, op 26-11-1897 ingeschreven in de Gemeente Middelburg vanuit Kerkwerve, op 24-12-1924 uitgeschreven wegens vertrek naar Den Haag
beide zonen van Leendert Cornelis Boogerd en Maatje Hanse
Bronnen:
- Handelsregister van de Kamer van Koophandel Middelburg, dossiernr 2367 (zijnde voormalig dossiernr 419 van het opgeheven Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Breda betreffende het filiaal Tholen over de periode 1921-1923);
- Adresboek van Middelburg, 1899-1901
- Bevolkingsregister Middelburg 1900-1937, deel 23 p. 16, deel 25 p. 91
- Handelsregister van de Kamer van Koophandel Middelburg, dossiernr 2367 (zijnde voormalig dossiernr 419 van het opgeheven Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Breda betreffende het filiaal Tholen over de periode 1921-1923);
- Adresboek van Middelburg, 1899-1901
- Bevolkingsregister Middelburg 1900-1937, deel 23 p. 16, deel 25 p. 91
laatste wijziging 19-01-2021
2.095 beschreven archiefstukken
Plaatsingslijst
laatste wijziging 19-01-2021
2.095 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1892-1931
Andere namen:
Zeeuwse Voeder- en Kunstmesthandel (ZVKH)
Omvang:
110 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Plaatsingslijst
Jaar bewerking:
1977
Opmerking:
Het archief werd in 1972 overgenomen van de vereniging Het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief (NEHA) te 's-Gravenhage. In de plaatsingslijst wordt slechts de eerste 50 meter van het archief (inv.nrs 1-2080) zeer globaal beschreven, de overige 60 meter (inv.nrs 2081-3607) is nog niet toegankelijk, zie voor meer informatie hierover het scherm inzage in een niet toegankelijk archief.
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Bijzonderheden:
Dit archief bevindt zich in een extern depot en kan alleen na voorafgaande afspraak worden ingezien.
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 19-01-2021
2.095 beschreven archiefstukken
