Mijn Studiezaal (inloggen)
45 Commissie van Onderwijs in Zeeland, 1801-1857 (1863) ( Zeeuws Archief )
45
Commissie van Onderwijs in Zeeland, 1801-1857 (1863)
Inleiding
Na de eerste schoolwet van 15 juni 1801 werden bij besluit van het Uitvoerend bewind van 20 juni 1801 in ieder van de acht departementen waarin de Bataafsche republiek verdeeld was, meerdere schoolopzieners benoemd, die aldaar het departementaal schoolbestuur zouden vormen. Bij de Staatsregeling van 16 october 1801 bekwamen de departementen hunne oude grenzen terug. Toen eene nieuwe schoolwet op 29 juli 1803 in werking was getreden, werden met het oog hierop bij besluit van het Staatsbewind van 18 augustus 1803 nieuwe departementale schoolbesturen gevormd.
Onder het bewind van den raadpensionaris Schimmelpenninck kwam de schoolwet van 3 april 1806 tot stand, waarnaar tot 1857 het lager onderwijs geregeld is geweest. Artikel 4 dezer wet bepaalde dat de schoolopzieners binnen hetzelfde departement eene commissie van onderwijs voor dat departement zouden uitmaken, hetgeen aanleiding gaf tot het staatsbesluit van 2 juni 1806, no. 7, waarbij de leden van die commissies werden benoemd.
In de op 9 juli 1810 bij het Fransche keizerrijk ingelijfde departementen werden bij de decreten van 18 october 1810 en 22 october 1811 de instellingen van het lager onderwijs op den bestaanden voet in stand gehouden terwijl de commissies in de reeds op 16 maart 1810 ingelijfde departementen Brabant, Zeeland, enz., aangeschreven werden om hare werkzaamheden voort te zetten (A.J. Berkhout, Proeve eener beknopte geschiedenis van het lager onderwijs, blz. 56). Na de staatsomwenteling van 1813 werd de regeling van het schoolwezen in hare volle kracht hersteld en uitgebreid. Bij besluit van 20 maart 1814 bepaalde de Souvereine Vorst dat de wet van 3 april 1806 bij voortduring zou beschouwd worden als de grondslag der Nederlandsche schoolwetgeving, ook in die gedeelten van den Staat, welke in 1806 daartoe niet meer behoorden, maar nu daarmede hereenigd waren of zouden worden.
Een Souverein besluit van 6 maart 1815 ontbond de tot dusverre bestaan hebbende departementale commissies en verving ze door nieuwe provinciale commissiën. Deze commissies hebben tot aan het in werking treden van de onderwijswet van 13 augustus 1857 voortbestaan. Ingevolge de beschikking van den Minister van Binnenlandsche zaken van 23 december 1857, no. 134 werden de archieven van die commissies aan de bij wet ingestelde provinciale inspecteurs overgedragen. Nadat die provinciale inspecteurs bij de invoering van de wet van 17 augustus 1878 vervallen waren, werden hunne archieven met die van bedoelde commissies, bij beschikking van den Minister van Binnenlandsche zaken van 18 october 1880 lett. G. en N. afd. O., op de bij P.F. Hubrecht, De wet op het lager onderwijs, Blz. 494 aangewezen wijze aan de aldaar genoemde autoriteiten toegewezen. Onder deze zijn zij verbleven totdat, bij beschikking van den Minister van Binnenlandsche zaken van 2 october 1883, no. 3001, afd. O. bepaald werd dat de archieven der voormalige provinciale inspecteurs in het archief van dat departement zouden worden bewaard. Daar zich bij die collecties de archieven van de departementale schoolbesturen en commissiën van onderwijs van 1801-1857 bevonden zijn toen ook die in het bezit van dat departement gekomen.
De hierna beschreven archieven werden tegelijk met diverse archieven van het Departement van Binnenlandse Zaken in 1909 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief en beschreven in één inventaris met doorlopende nummering en algemene inleiding, gepubliceerd in de Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA]. Later zijn de archieven van de regionale commissies e.d. overgedragen aan de rijksarchieven in de provincie. Voor Zeeland betrof dit de archieven van het Departementaal Schoolbestuur van Schelde en Maas (1801-1803), later het Departementaal Schoolbestuur in Zeeland (1803-1806) [doorlopend inv.nrs 39-42] en het archief van de Commissie van Onderwijs in het Departement Zeeland (1806-1815), later de Commissie van Onderwijs in de Provincie Zeeland (1815-1857) [doorlopend inv.nrs 43-59]. Na overdracht aan het Rijksarchief in Zeeland zijn deze archieven voorzien van een nieuwe nummering beginnend met 1. Een concordantie van de oude naar de nieuwe nummering is als bijlage bij deze toegang opgenomen.
De oorspronkelijke versie van deze toegang werd gepubliceerd in: P. Berends, 'Inventarissen van de archieven afkomstig van de Departementen van Algemeen Bestuur. I. Departement van Binnenlandsche Zaken', in: Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA] 31 (1908) ('s-Gravenhage 1909) 65-118, waarvan de voor deze toegang relevante gedeelten op p. 75-76 [inleiding] en 105-107 [inventaris].
Concordantie
laatste wijziging 22-05-2023
21 beschreven archiefstukken
Inventaris
2. Archief van de Commissie van Onderwijs in het Departement Zeeland (1806 juli - 1815 mrt), later de Commissie van Onderwijs in de Provincie Zeeland (1815 apr. - 1857 dec.), 1806-1857
45 Commissie van Onderwijs in Zeeland, 1801-1857 (1863)
Inventaris
2.
Archief van de Commissie van Onderwijs in het Departement Zeeland (1806 juli - 1815 mrt), later de Commissie van Onderwijs in de Provincie Zeeland (1815 apr. - 1857 dec.), 1806-1857
laatste wijziging 22-05-2023
21 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1801-1857 (1863)
Instelling:
1801
Opheffing:
1857
Omvang:
2 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1908
Titel publicatie:
P. Berends, 'Archief departementaal schoolbestuur van Schelde en Maas, 1801-1803 en departementaal schoolbestuur in Zeeland, 1803-1806 en commissie van onderwijs, 1806-1857', in: Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA] 31 (1908) 75-76 [inleiding] en 105-107 [inventaris]
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 22-05-2023
21 beschreven archiefstukken
