3830 Ser Pauluspolder, 1662-1965 ( Zeeuws Archief )
3830
Ser Pauluspolder, 1662-1965
Inleiding
De polder Ser Paulus (waterstaatkundig) ligt voor het grootste deel in de voormalige gemeente Stoppeldijk, t.w. 520.38.26 ha. Ca. 22 ha. ligt in de opgeheven gemeente Hontenisse. Dit deel ressorteerde onder het waterschap Lamswaarde c.a. De oostelijke grens met dit waterschap werd gevormd door een waterleiding die in de Groot-Vogel uitmondt.
Merkwaardig is dat de Eerste en Tweede Buitenwijk in de Westvogelpolder vroeger deel uitmaakten van de Ser Pauluspolder, getuige het everingboek. In de 19de eeuwse kadastrale leggers komen de beide wijken niet meer voor. In de 13de eeuw lagen ten zuiden en noorden van de Groot-Vogel uitgestrekte moerassen. De bedijking van de Ser Pauluspolder vond waarschijnlijk kort voor 1263 plaats door monniken van de abdij van Boudeloo in het Land van Waes. Deze monniken behoorden tot de orde der Cisterciensers. In bovengenoemd jaar stond de Utrechtse bisschop Hendrik van Vianden toe aan ridder Olivier van Axel en aan de prior van de abdij van Drongen om de parochiekerk van Heynsdijk aan de andere zijde van de Vogel op een betere plaats te herbouwen.
Met die plaats kan niets andere bedoeld zijn dan de polder welke later naar een heer Paulus de naam van "Ser Pauweispolre" ontving.
Eeuwen lang is de streek onder leiding der Norbertijnen een zelfstandige parochie geweest, de enige ten zuiden van de Vogel, onafhankelijk van Hulst. De kerk was gewijd aan de Heilige Gerulphus.
Over dijkdoorbraken en overstromingen van de polder is niets bekend. Wel wil ik wijzen op twee krommingen in de zuidelijke dijk en een weel, welke op de oudst aanwezige kaart van de polder voorkomen, die op dijkdoorbraken kunnen wijzen.
Merkwaardig is dat de Eerste en Tweede Buitenwijk in de Westvogelpolder vroeger deel uitmaakten van de Ser Pauluspolder, getuige het everingboek. In de 19de eeuwse kadastrale leggers komen de beide wijken niet meer voor. In de 13de eeuw lagen ten zuiden en noorden van de Groot-Vogel uitgestrekte moerassen. De bedijking van de Ser Pauluspolder vond waarschijnlijk kort voor 1263 plaats door monniken van de abdij van Boudeloo in het Land van Waes. Deze monniken behoorden tot de orde der Cisterciensers. In bovengenoemd jaar stond de Utrechtse bisschop Hendrik van Vianden toe aan ridder Olivier van Axel en aan de prior van de abdij van Drongen om de parochiekerk van Heynsdijk aan de andere zijde van de Vogel op een betere plaats te herbouwen.
Met die plaats kan niets andere bedoeld zijn dan de polder welke later naar een heer Paulus de naam van "Ser Pauweispolre" ontving.
Eeuwen lang is de streek onder leiding der Norbertijnen een zelfstandige parochie geweest, de enige ten zuiden van de Vogel, onafhankelijk van Hulst. De kerk was gewijd aan de Heilige Gerulphus.
Over dijkdoorbraken en overstromingen van de polder is niets bekend. Wel wil ik wijzen op twee krommingen in de zuidelijke dijk en een weel, welke op de oudst aanwezige kaart van de polder voorkomen, die op dijkdoorbraken kunnen wijzen.
In de polder heeft nog al wat moernering plaats gevonden. Nog in de 19e eeuw was het belangrijkste bestaansmiddel van de inwoner het steken van derrieturf. In het slecht verkavelde land is men in 1939 met de ruilverkaveling begonnen. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd deze eerst in 1952 voltooid.
De uitwatering geschiedde door de watergang van Rietvliet op de Hulsterse Havenkreek. Later werd de uitwatering verlegd naar de Groot-Vogel. Nu geschiedt de suatie via drie duikers op dit water.
De uitwatering geschiedde door de watergang van Rietvliet op de Hulsterse Havenkreek. Later werd de uitwatering verlegd naar de Groot-Vogel. Nu geschiedt de suatie via drie duikers op dit water.
laatste wijziging 28-02-2023
75 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 185 bestanden
Inventaris
31-35 Tafels der grondeigenaren en van de gebouwde en ongebouwde eigendommen.1842-(1876). 5 delen
3830 Ser Pauluspolder, 1662-1965
Inventaris
31-35
Tafels der grondeigenaren en van de gebouwde en ongebouwde eigendommen.1842-(1876). 5 delen
Vorm:
5 delen
NB:
Hierin opgaven van de oude zowel als de nieuwe maat
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 30-06-2016
laatste wijziging 28-02-2023
75 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 185 bestanden
Kenmerken
Datering:
1662-1965
Andere namen:
Polder Ser Paulus
Regio:
Oost Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1972
Titel publicatie:
J.P.B. Zuurdeeg, ‘Inventaris van het archief van de polder Ser Paulus, 1662-1965’, in: Gebundelde inventarissen van de oude archieven van het Waterschap Hulster Ambacht 1609-1972 (Hulst : Waterschap Hulster Ambacht, 1979) 262-269
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 28-02-2023
75 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 185 bestanden