3580 Amaliapolder, 1640-1939 ( Zeeuws Archief )
3580
Amaliapolder, 1640-1939
Inleiding
De Amaliapolder heeft een oppervlakte van 372 hectare en behoort tot het afwateringsgebied Nol Zeven. De polder lag in de voormalige gemeenten Oostburg en Terneuzen, ten westen van Biervliet en ten noordoosten van IJzendijke. Op de noordoost- en oostgrens van de polder liggen de buurtschappen Driewegen en Nieuwlandsche Molen. In de polder ligt het buurtschap Nieuwland. Met ingang van 1 januari 1942 werd de polder opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district IJzendijke.
Ten noordwesten van de Oranjepolder verkochten in 1638 de erven Laurin een partij schorren aan Pieter Rombouts voor de prijs van 6 gulden per gemet. Op 4 juni 1638 kreeg Pieter Gillisse octrooi voor het bedijking van de schorren: 'strekken de selve schorren slikken blicken, met de zuytzijde langs den orangien polder met de west en noordzijde aan het canaal dat uyt de zee loopt naar Izendijke en met de oostzijde jegens de zelve zee ...' (inv.nrs 1-2). In 1639 werden de schorren bedijkt. De Amelia- of Amaliapolder werd genoemd naar Amalia van Solms, echtgenote van prins Frederik Hendrik.
Uit de rekening van 1642/1643 blijkt dat Jan Kiskens van Groll werd aangesteld als dijkgraaf, Jan Vermeere als penningmeester, Adriaen Aernouts als eerste en 'en outste heemraet' en Maerten Clareyssen als 'tweede heemraet ofte gesworene'. Ook moest men nog een tractement betalen voor een schutter. Uit de rekening van 1774/1775 blijkt dat er naast een tractement voor een gezworene/sluiswachter en een penningsmeester/schutter, ook betaald moest worden voor Maria van de Cardeele 'vroetvrouw'.
Schutten noemde men het in tijdelijke bewaring nemen van vee dat gevonden werd op terrein dat niet van de desbetreffende eigenaar was. Het geschutte vee werd meestal in een daarvoor bestemd schuthok, schutstal of schutkooi gebracht of ergens anders besteed. Wilde de eigenaar zijn vee terug, dan moest het zogenaamde 'schutgeld' worden betaald. Dit was een boete die moest worden betaald, een vastgesteld bedrag dat afhing van de soort vee wat was geschut, gerechtelijke onkosten van de aanzegging (als de eigenaar niet bekend was), de kosten van het voeden en eventuele schade die was aangericht. Werd het vee niet opgehaald, dan werden de dieren verkocht. De boete kwam deels ten goede aan de schout of dijkgraaf en deels aan de schutter.
De resolutieboeken (inv.nrs 1-2) geven gedetailleerde achtergronden over het reilen en zeilen van het polderbestuur. Zo waren de ingelanden op 4 juli 1640 op inspectie geweest naar de dijkagie van de Ameliapolder. Ook blijkt dat de heer commandeur van het garnizoen in Biervliet een okshoofd Franse wijn kreeg aangeboden 'naar oude gewoonte'. Ook waren er klachten over 'devoiren en naelatigheijt' van schutter Arnout Verweere, waardoor schade was opgetreden aan de vruchten. Men vond dat de salarissen van de 'waeckers ende bewaerders der vruchten' aanmerkelijk hoog waren opgelopen. Men kocht 'twee oude te sincken schepen', 'de voorschreven schepen met sant in plaatse van cloetelinge ofte andere aarde moeten gevult worden'.
laatste wijziging 24-05-2018
248 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 24-05-2018
248 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1640-1939
Andere namen:
Polder Amalia, Ameliapolder / Polder Amelia
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
M.J. Louisse, ‘Inventaris van het archief van de Amaliapolder, 1640-1939’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Waterschap Scheldestromen, kantoor Terneuzen (op afspraak)
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 24-05-2018
248 beschreven archiefstukken