Mijn Studiezaal (inloggen)
1220 Gemeente Sint Laurens, 1655-1966 ( Zeeuws Archief )
1220
Gemeente Sint Laurens, 1655-1966
Inleiding
1. Geschiedenis van het archiefvormend orgaan
2. Geschiedenis van het archief en verantwoording van de bewerking
1220 Gemeente Sint Laurens, 1655-1966
Inleiding
2.
Geschiedenis van het archief en verantwoording van de bewerking
Het archief van de Gemeente Sint Laurens werd na de gemeentelijke herindeling naar het Middelburgse stadhuis overgebracht. Het werd in wanorde aangetroffen en een oude orde was op het eerste gezicht moeilijk te bespeuren. Uiteindelijk bleek dat de archiefvorming nagenoeg geheel overeen kwam met de gebruikelijke ontwikkeling van de archiefordening in kleinere gemeenten: chronologisch - rubriekenstelsel - zaaksgewijs.
Chronologische ordening
Aanvankelijk werden de ingekomen en uitgaande stukken in chronologische volgorde geborgen, op een gegeven moment uitgesplitst naar stukken die tot de competentie van het College van Burgemeester en Wethouders behoorden en stukken betreffende zaken waartoe de burgemeester bevoegd was. De stukken werden ingeschreven in agenda's.
Aanvankelijk werden de ingekomen en uitgaande stukken in chronologische volgorde geborgen, op een gegeven moment uitgesplitst naar stukken die tot de competentie van het College van Burgemeester en Wethouders behoorden en stukken betreffende zaken waartoe de burgemeester bevoegd was. De stukken werden ingeschreven in agenda's.
Rubrieksgewijze ordening
In de jaren twintig, toen de jaarlijkse omvang van de stukken de inhoud van twee portefeuilles ging overschrijden, schakelde men over op een rubrieksgewijze ordening naar onderwerp van bestuur. Men hanteerde aanvankelijk een rubriekenstelsel met een codering van 10 tot en met 50, een soort voorloper van het Bloemendaalse Registratuurstelsel. Daarbinnen kreeg ieder ingekomen of uitgaand stuk een volgnummer (17-5 was de vijfde brief die in een bepaald jaar in rubriek 17 werd ingeboekt). De stukken werden ingeschreven in agenda's per rubriek per jaar.
In de jaren twintig, toen de jaarlijkse omvang van de stukken de inhoud van twee portefeuilles ging overschrijden, schakelde men over op een rubrieksgewijze ordening naar onderwerp van bestuur. Men hanteerde aanvankelijk een rubriekenstelsel met een codering van 10 tot en met 50, een soort voorloper van het Bloemendaalse Registratuurstelsel. Daarbinnen kreeg ieder ingekomen of uitgaand stuk een volgnummer (17-5 was de vijfde brief die in een bepaald jaar in rubriek 17 werd ingeboekt). De stukken werden ingeschreven in agenda's per rubriek per jaar.
Vanaf 1935 werden sommige rubrieken onderverdeeld in subrubrieken (aangeduid als 17-0, 17-1, 17-2). Hierdoor kregen alle rubrieken, ook degene die niet verder onderverdeeld werden, minimaal de subcode -0 achter de hoofdcode (10-0, 11-0, 12-0 etc.). Het volgnummer van een ingekomen of uitgaand stuk werd daaraan toegevoegd (17-0-5 was de vijfde brief die in een bepaald jaar in rubriek 17-0 werd ingeboekt). De stukken werden ingeschreven in agenda's per rubriek per jaar. Bovendien nam het aantal taken van het gemeentebestuur als gevolg van de toenemende overheidsbemoeiienis tijdens de crisisjaren toe, waardoor het noodzakelijk werd nieuwe rubrieken te maken die in willekeurige volgorde codes hoger dan 50 kregen.
Ondanks de overgang naar een rubrieksgewijze ordening bleef men de stukken per jaar opbergen: aan het eind van ieder jaar sloot men alle rubrieksmappen af en begon men met een nieuwe serie rubrieksmappen voor het nieuwe jaar. Aangezien het zowel voor de verpakking als de raadpleging handiger bleek dat de rubrieken over de gehele duur van het stelsel per rubriek opvraagbaar waren, zijn de pakken over de periode 1928-1949 (inv.nrs 363-455d) in 2005 herordend, hetgeen in de inventaris tevens tot een geheel nieuwe rubriek met beschrijvingen van de rubrieksaanduidingen leidde.
Zaaksgewijze ordening
In 1949 schakelde het gemeentebestuur over op een zaaksgewijze ordening volgens de Basis Archiefcode (BAC) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Deze dossiers zijn thans geordend in de rubriek 'stukken betreffende bijzondere onderwerpen'. De classificatie volgens de Code VNG wordt bij deze dossiers in het detailscherm vermeld. Een aantal stukken werd, overeenkomstig de 'Lijst houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeente-archieven dagtekenende van na 1850' in 1976 en 1978 vernietigd.
In 1949 schakelde het gemeentebestuur over op een zaaksgewijze ordening volgens de Basis Archiefcode (BAC) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Deze dossiers zijn thans geordend in de rubriek 'stukken betreffende bijzondere onderwerpen'. De classificatie volgens de Code VNG wordt bij deze dossiers in het detailscherm vermeld. Een aantal stukken werd, overeenkomstig de 'Lijst houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeente-archieven dagtekenende van na 1850' in 1976 en 1978 vernietigd.
Een register houdende notulen van schout en schepenen van Brigdamme over 1773-1797 (inv.nr 47) was afgedwaald en werd in 1978 van het Rijksarchief in Zeeland in bewaring ontvangen, evenals de registers van eigendomsovergang over 1825-1832 (inv.nrs 1099-1101), welke rijkseigendom blijven. Bij de ordening en beschrijving van het archief heeft de 'Inventaris der archieven van de voormalige gemeente Hillegersberg' door R.A.D. Renting als voorbeeld gediend.
Deze toegang verscheen oorspronkelijk als: P.W. Sijnke, Inventaris van de archieven van Sint Laurens en Brigdamme 1655-1966 (Middelburg 1978) en werd in kleine oplage verspreid. Sindsdien zijn een aantal aanvullingen ingevoegd en vonden de gebruikelijke aanpassingen van beschrijvingen aan nieuwe inzichten plaats. In 2004 werden de beschrijvingen van de bevolkingsregisters aanpast en de ordening en presentatie daarvan geheel herzien. In 2005 werden, zoals hiervoor omschreven, de rubrieksgewijs geordende stukken uit de periode 1928-1949 herordend, hetgeen eveneens tot de nodige wijzigingen in de inventaris en een verantwoording daarvan in de inleiding leidde.
3. Aanwijzingen voor de onderzoeker
4. Literatuur
laatste wijziging 26-04-2023
1.421 beschreven archiefstukken
29 gedigitaliseerd
totaal 1.716 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 26-04-2023
1.421 beschreven archiefstukken
29 gedigitaliseerd
totaal 1.716 bestanden
Kenmerken
Datering:
1655-1966
Andere namen:
Dorp en Gemeente Sint Laurens, Dorp en Gemeente Brigdamme, Gemeente Sint Laurens en Brigdamme, Gemeente St Laurens
Regio:
Middelburg
Vestigingsplaats:
Sint Laurens
Omvang:
60 meter
Openbaarheid:
Gedeeltelijk beperkt
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1978
Titel publicatie:
P.W. Sijnke, Inventaris van de archieven van Sint Laurens en Brigdamme 1655-1966. [Inventarisreeks Gemeentearchief Middelburg] (Middelburg 1978)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Bijzonderheden:
De Gemeente Laurens ging met ingang van 1 juli 1966 op in de Gemeente Middelburg.
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Gemeente Middelburg
Categorie:
laatste wijziging 26-04-2023
1.421 beschreven archiefstukken
29 gedigitaliseerd
totaal 1.716 bestanden
