402 R.-K. kerk en kloosters te Beverwijk ( Noord-Hollands Archief )
402
R.-K. kerk en kloosters te Beverwijk
Inventaris
1. Rooms-Katholieke Kerk, St. Agathakerk
1.1. Inleiding
402 R.-K. kerk en kloosters te Beverwijk
1. Rooms-Katholieke Kerk, St. Agathakerk
1.1.
Inleiding
Sint Aechtenkercke of Sint Aechtendorpe - sinds 1276 Beverwijk genaamd - bezat in het midden van de 11de eeuw een kapel, toegewijd aan de H. Agatha.
Deze kapel was een bijkerk van de personatus Velsen, en werd 28 dec. 1063 door Willem, bisschop van Utrecht, voor de helft aan de abt van Echternach afgestaan. In 1156 droegen de abt en het convent al hun rechten, die zij op deze kerk hadden, aan de graaf van Holland over. Onder de weinige stukken, die van het archief zijn overgebleven, bevindt zich een kopie, waaruit blijkt, dat de kerk in 1377 een parochiekerk was, met zelfstandige parochiale rechten.
16 nov. 1447 schonk Philips van Bourgondië het jus patronatus aan de commanderij van S. Jan te Haarlem, in ruil voor de heergewaden der grafelijkheidslenen in Holland en Friesland, waarmede het convent in overoude tijden begiftigd was. Het volgend jaar gaf Rudolf van Diepholt aan deze overdracht zijn bisschoppelijke goedkeuring. Deze transactie heeft heel wat moeilijkheden en conflicten veroorzaakt, welke aan het godsdienstig leven te Beverwijk grote schade hebben berokkend. Bedroeg b.v. het aantal communicanten in het begin van de 16de eeuw ongeveer 1000, een tiental jaren later was dit getal tot 550 verminderd. Toen paus Alexander VI, 6 aug. 1501, de kerk bij de commanderij incorporeerde, namen de langdurige geschillen een einde.
Op het einde van de 14de eeuw stond bisschop Frederik van Blankenheim de kerkmeesters toe, de bestaande kerk af te breken en opnieuw op te bouwen.
Dit nieuwe kerkgebouw bezat minstens 7 altaren, waarop even zovele vicarieën gevestigd waren.
In 1464 werd de zielzorg door de pastoor en één kapelaan uitgeoefend. Ook in de S. Agatha vinden we melding gemaakt van een college van memoriemeesters, wiens statuten in 1486 werden goedgekeurd en in 1524 herzien. Tussen de jaren 1572 en '76, toen Midden-Kennemerland het strijdtoneel was in de oorlog tegen Spanje, heeft Beverwijk zwaar geleden. Nadat de 15de oktober 1576 de Spaanse troepen waren weggetrokken, lag nagenoeg geheel de stad in puin. Van het kerkgebouw was slechts de helft en de toren overgebleven.
Eerst in 1592 is men begonnen een gedeelte van de kerk te herstellen en voor de gereformeerde dienst bruikbaar te maken. Ongeveer 50 jaar later was de restauratie voltooid.
Noch in het archief van de katholieke kerk, noch in dat van de hervormde gemeente is iets over deze middeleeuwse parochie te vinden. In het gemeentearchief worden 3 vicariebrieven bewaard.
laatste wijziging 08-07-2022
25 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1526-1633
Omvang in meters:
0,05
Periode documenten:
(1441) 1526-1633
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 526-531. Lijst van pastoors, 1347-1575, in de inventaris.
Gemeente:
Beverwijk
Categorie:
laatste wijziging 08-07-2022
25 beschreven archiefstukken