De Commissaris der Koning(in) bevordert de goede gang van zaken binnen de provincie en treedt op als haar vertegenwoordiger in binnen- en buitenland. De commissaris wordt bij koninklijk besluit benoemd, herbenoemd en ontslagen. De aanstelling geschiedt voor een periode van zes jaar en is verlengbaar. *  Tot aan de Tweede Wereldoorlog was het vervullen van het commissarisschap een erebaan en er stond niet veel salaris tegenover; representatieve verplichtingen werden nog niet vergoed. Het was daarom noodzakelijk dat hij tamelijk bemiddeld was; dat verklaart dat commissarissen doorgaans van rijke adel waren *  .Tot begin jaren negentig van de vorige eeuw hielden zij wekelijkse audiënties.
Na de Tweede Wereldoorlog werd hun ambt pas als een volledige baan beschouwd en verdienen de commissarissen hun sporen als bemiddelaars voor lagere overheden bij het Rijk, het stimuleren van de economie, infrastructuur, landbouw, cultuur en het toerisme. Ze zetten zich in voor de veiligheid en het welzijn van de inwoners en bemoeien zich intensief met de (her)benoemingen en het functioneren van burgemeesters in 'hun' provincie. *  In de Grondwet van 1983 is vastgelegd dat de CdK een provinciaal orgaan is. Bij formele wet kan hij of zij belast worden met de uitvoering van een ambtsinstructie door de regering. *  In dat geval handelt de commissaris als rijksorgaan.