In de gemeenteraadsvergadering van 27 december 1852, werd de mededeling gedaan dat ingevolge een Koninklijk Besluit in Alkmaar een Kamer van Koophandel en Fabrijken zou worden gevestigd.. Op 21 maart 1853 vond de eerste verkiezing plaats van leden van de Kamer en op 29 april werden de nieuwe leden door de burgemeester geïnstalleerd en kozen de leden uit hun midden een voorzitter en een secretaris. Tot eerste voorzitter van de Kamer werd dhr. F.M. van de Velde gekozen. Als gevolg van het aannemen van de Wet op de Kamers van Koophandel werden in de loop van 1920 de gebieden vastgesteld voor 36 districtskamers en werden de gemeenten aangewezen waar de nieuwe Kamers hun zetel zouden krijgen (KB 17 augustus 1920). Zo begon, krachtens voornoemde Wet, de Kamer van Koophandel voor Hollands Noorderkwartier op 1 april 1922 haar werkzaamheden. Bij deze Wet werd ook bepaald dat de Kamers voortaan een meer regionale functie zouden hebben. Daarnaast trad de Handelsregisterwet (van 1918) in gewijzigde vorm op 15 maart 1921 in werking, waarbij de Kamers van Koophandel belast werden met de inrichting daarvan. Onder de Wet van 1920 groeiden de Kamers uit van administratieve lichamen tot instellingen die niet alleen de bij de wet opgedragen werkzaamheden verrichten, maar tevens meer door de overheid bij haar economische maatregelen werden ingeschakeld. In 1922 werden verschillende vaste commissies uit de Kamer gevormd, welke zich ieder op een bepaald terrein specialiseerden. Daarnaast werden nog commissies ad hoc geformeerd ter behandeling van speciale actuele onderwerpen.

Al spoedig na de reorganisatie van de Kamers in 1922 werd van vele kanten aangedrongen op een regeling ter verbetering van de samenwerking van de Kamers. Hiertoe werd op 9 oktober 1922 aan het departement van Landbouw, Nijverheid en Handel door afgevaardigden van de verschillende Kamers een commissie van voorbereiding ingesteld om voorstellen te doen tot instelling van een orgaan voor samenwerking. Op 22 april 1924 werd de Vereniging van Kamers van Koophandel en Fabrieken in Nederland opgericht. In de statuten werd bepaald dat er bij de negen leden van het bestuur altijd een lid van de Kamers van Amsterdam en Rotterdam zou moeten zijn. Op 1 mei 1978 werd het 125-jarig bestaan van de Kamer gevierd. Bij deze gelegenheid werd een gedenkboek uitgegeven over de periode 1853-1978, samengesteld door de heer J.J. Schilstra. Bij besluit van de secretaris-generaal van het ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart van 25 november 1941 werden de bestaande Kamers met ingang van 1 april 1942 ontbonden. Door dit besluit en het nader uitvoeringsbesluit van 31 maart 1942 hielden de Kamers op te bestaan. Er kwamen provinciale Kamers voor in de plaats. Noord- Holland kreeg een Kamer te Amsterdam, met plaatselijke kantoren te Alkmaar, Haarlem, Hilversum, Hoorn en Zaandam. Het kantoor Hoorn verdween later zelfs helemaal van de kaart, omdat de kamergebieden van Hoorn en Alkmaar tot één geheel werden verklaard, met als plaats van vestiging Alkmaar. Op 28 december 1943 werd er een Raad van Bijstand geïnstalleerd, die samen met de secretaris moest waken voor de economische belangen in het kantoorgebied.

Bij de Wet op de Kamers van Koophandel en Fabrieken van 21 augustus 1950 (Stbl. K 367) werden de provinciale Kamers en de plaatselijke kantoren opgeheven. De Kamer van Koophandel voor Hollands Noorderkwartier werd weer zelfstandig, zoals vóór 1942. Bij Koninklijk Besluit van 25 november 1950 (Stbl. K 523) houdende de instelling van Kamers van Koophandel en Fabrieken, bepaling van haar gebied en aanwijzing van de gemeenten waar zij haar zetel hebben, alsmede tot bepaling van de datum waarop de Wet van 21 augustus in werking zal treden (1 januari 1951), werd het gebied van de Kamer voor Hollands Noorderkwartier vastgesteld (zie blz. 12). De werkwijze van de Kamer werd aangepast aan de veelheid van taken die vooral na de Tweede Wereldoorlog werden opgedragen. Uitsplitsing naar ter zake kundige commissies bleek gunstig te werken. De Wet van 1951 was, volgens afspraak, van tijdelijke aard. Per 1 januari 1959 zou deze komen te vervallen. Reden hiertoe was het feit dat de Tweede kamer de Wet opnieuw wilde bezien aan de hand van de ontwikkelingen van de Publieke Bedrijfsorganisaties. De SER stelde, op verzoek van de regering, een onderzoek in naar plaats en taak van de Kamers van Koophandel. Dit alles heeft geresulteerd in de Wet op de Kamers van Koophandel van 4 juli 1963, waarbij het benoemingsrecht in handen werd gelegd van de organisaties in het bedrijfsleven, na overleg met het bestuur van de Kamer.

De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor West-Friesland en Waterland en de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Hollands Noorderkwartier zijn per 1 januari 1997 gefuseerd onder de naam Kamer van Koophandel voor Noordwest-Holland.