De handel te Steenwijk bestond voornamelijk in den verkoop van zuivelproducten, akkermaalshout, turf en veldkeien. De uitvoer van deze artikelen werd beduidend na het uitgraven en bevaarbaar maken van het Steenwijkerdiep, welk werk, met octrooi van de Staten van Overijssel dd. 24 September 1626 ondernomen, in 1632 was voltooid. Inv. n°. 4, fol. 165. Hierdoor verkreeg de stad eene directe verbinding met de Zuiderzee en behoefden de voor uit- en invoer bestemde goederen niet meer te Blokzijl te worden overgeladen. In andere richtingen onderhield men het handelsverkeer door middel van beurtwagens en vrachtschuiten. Ten gerieve van de burgerij en tot ontwikkeling harer industrie vergunden Raad en Meente: in 1601 het houden eener bank van leening Inv. n°. 2, fol. 141., in 1602 en 1786 het aanleggen van lijnbanen en in 1693, 1721, 1725 en 1746 de oprichting van spinnerijen en weverijen. Zij besloten in 1720 tot instelling van eene Compagnie van commercie, expeditie en assurantie nv. n°. 8, fol. 259 verso. 4) Zie n°. 543, lett. j., welke echter niet tot stand kwam, en verleenden in 1779 vrijstelling van den impost op het gemaal ten behoeve van de noodlijdende particuliere bierbrouwerij, welk bedrijf daardoor nog tot in 1802 in stand bleef. Verder bevorderde het stedelijk bestuur de vereeniging van ambachtslieden in gilden, welke vereenigingen naar aanleiding van artikel 53 van de Algemeene beginselen der Staatsregeling en de publicatie van het Uitvoerend Bewind der Bataafsche Republiek, dd. 5 October 1798, werden opgeheven.