Deze verzameling is ontstaan uit de combinatie van twee hobby's: verzamelen en schrijven.
Het verzamelen heb ik van mijn moeder.
Zij kon heel moeilijk afstand doen van voorwerpen, die in onze ogen SOMS het bewaren niet waard waren.
Maar ja, wat is waardevol en wat niet......

En het schrijven?
Eigenlijk al vanaf de eerste dag van de oorlog, voor ons 10 mei 1940, maakte ik aantekeningen op losse velletjes papier en later ook in schriften. Ik schold Hitler uit en ik noteerde teksten gemaakt op bekende schoolliedjes zoals:

"Waar de blanke top der duinen
Afgezet met prikkeldraad
En op elke honderd meter nu zo'n vuile rotmof staat,
treurend aan het vlakke strand:
Hoe kom ik in Engeland."

Op zeer ongeregelde tijden heb ik dat de gehele oorlog volgehouden. De ene keer uitvoeriger dan de andere keer.

Ik bezit die aantekeningen nog. Later heb ik verschillende ervan uitgewerkt en er meer een verhaal van gemaakt.

Voor ons begon de oorlog dus op 10 mei 1940 en op 11 mei trokken de eerste Duitsers door Oldemarkt. Ik was toen veertien jaar.
Aan de Hoofdstraat, op de hoek van de Frieseweg stond ook toen reeds het hotel-restaurant Het Hof van Holland en aan dezelfde kant, in het derde pand aan de Hoofdstraat, werd ik geboren op 8 maart 1926.

Mijn vader was smid. En mijn slaapkamer lag boven de smederij.
Vandaar dat ik de hulp van vader inriep als ik, later in de oorlog naar mijn kamer ging om daar in een kast naar het nieuws van Radio Oranje te luisteren.
Vader zette dan de ventilator van het smidsvuur aan. Die maakte wel zoveel lawaai dat niemand kon horen dat ik naar de Engelse zender luisterde.
Want dat was streng verboden.

In dezelfde kast bewaarde ik ook mijn verzameling aantekeningen en verdere verboden spullen.
Dat ging goed totdat mijn moeder onverwacht met de schoonmaak begon en de streng verboden spullen ontdekte.
"Dat is veel te gevaarlijk. Je moet dat spul verbranden. Straks vindt de een of ander het en dan is het te laat," vond zij.

Het was in 1944 en in de kast lag een mooi stapeltje papieren die ik zorgvuldig had verzameld en bewaard. Ik was niet van plan om dat zo maar te vernietigen.

Moeder en ik sloten een compromis: een deel van de verzameling begroef ik in vetvrij papier in een paar trommels, in het kippenhok. Daar heeft het ongeveer een jaar gelegen. Licht beschadigd kwam het na de Bevrijding weer tevoorschijn.
Alleen de door mij gemaakte dolk voor "Bijltjesdag" heb ik na de oorlog niet terug kunnen vinden......

De (niet gebruikte) distributiebonnen verzamelde ik in een plakboek en schreef er zo veel mogelijk bijzonderheden bij.
En omdat mijn zuster op het distributiekantoor werkte heb ik ook nog heel wat paperassen in mijn bezit die winkeliers moesten gebruiken om de door hen ingenomen bonnen op te plakken.
Dat waren zaken die je rustig in de kast kon laten.

Maar anders was het met de pamfletten die door de RAF werden uitgeworpen boven Nederland.
Dat uitwerpen ging wel eens fout. Het eerste pamflet uit de verzameling vond ik op de Lakeweg. En wat stond er op?
ACHTUNG. Kennelijk bedoeld om boven Duitsland af te gooien.
En een pamflet met Nederlandse en Franse tekst waarin de Belgische verrader Léon Degrelle werd gehekeld vond ik op straat bij Het Tolhek in Paasloo.

Vooral na de strijd om Stalingrad, 1943, zocht ik uit het dagelijkse legerbericht de plaatsnamen. En met eigengemaakte vlaggetjes aan spelden prikte ik zo de frontlijn op de grote kaart van Rusland vast. Die kaart had ik op de muur van mijn slaapkamer bevestigd. De gaatjes zijn nog duidelijk in de kaart te zien.

En na D-Day, 6 juni 1944 kwamen daarnaast nog de frontkaartjes van het westelijke front. Die waren in de boekhandel te krijgen.

Alle officiële documenten bewaarde ik. Zoals persoonsbewijzen, en stamkaarten. En ook, na de oorlog, kreeg ik van vrienden en kennissen vervalste persoonsbewijzen en diverse vrijstellingen.

In 2005 zond zelfs een van "Onze Bevrijders", Arnold G.Goodwin uit Hamilton Ontario vanuit Canada nog een paar uitmonsteringen van zijn uniform over, nadat hij de tentoonstelling in Oldemarkt had bekeken.
Ik heb hem bij die rondleiding mogen begeleiden.
Hij wees op een grote kaart aan waar hij in Normandië aan land was gegaan.
Hij bedankte ons, dat we zoveel aandacht aan alles hadden geschonken, maar ik verzekerde hem, dat wij veel dankbaarder moesten zijn voor alles wat zij voor ons hadden gedaan.

De verzameling heb ik altijd beschouwd als een van mijn meest waardevolle bezittingen.

Haaksbergen, april 2011,

K.Verbeek


Het materiaal van deze verzameling is gebruikt bij:

1975 Herdenking 30 jaar Bevrijding.
Grote tentoonstelling in gemeentehuis Haaksbergen.
1995 Herdenking 50 jaar Bevrijding.
Grote tentoonstelling in het gemeentehuis van de gemeente
IJsselham in Oldemarkt.
Dat jaar heb ik ook tijdelijk stukken uitgeleend
aan Jo Schonewille in Nieuwlande (indertijd de
woonplaats van de verzetsheld Johannes Post.)
2005 Herdenking 60 jaar Bevrijding.
Grote tentoonstelling in het Dienstencentrum te Olde-
markt. Het aantal bezoekers werd geschat op 1000 perso-
nen, waarbij meegeteld leerlingen van de hoogste klassen
van het basisonderwijs in de gemeente en een paar
naburige dorpen.
Ook "Onze Bevrijder", Arnold G.Goodwin uit Hamilton
Ontario vanuit Canada bezocht de tentoonstelling.


Verder hebben we in de loop der jaren materiaal uitgeleend aan diverse scholen in Haaksbergen.