Uw zoekacties: Archief van de Vereeniging tot Gereformeerd Schoolonderwijs ...

142 Archief van de Vereeniging tot Gereformeerd Schoolonderwijs te Steenwijk, Gereformeerde school Het Kompas 1896 - 2001 (2004) ( Gemeentearchief Steenwijkerland )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van het archiefvormend orgaan
1.1. Oprichten en vergaderen
142 Archief van de Vereeniging tot Gereformeerd Schoolonderwijs te Steenwijk, Gereformeerde school Het Kompas 1896 - 2001 (2004)
Inleiding
1.1.
Oprichten en vergaderen
Reeds spoedig na de afscheiding van de Hervormde kerk (voor Steenwijk wordt 1835 gemeld) voelde men behoefte aan een vrije Christelijke school, tegenover de reeds bestaande 3 openbare of gemeentescholen.
De moeilijkheden waren echter groot en de financiële kracht bij de afgescheiden Gereformeerden was klein. Één der kerkvoogden had de moed (hij was niet bekwaam) de zaak ter hand te nemen en begon in zijn woning aan de Gasthuisstraat aan de kinderen der gemeente les te geven. Het was eenvoudig onderwijs, gedeeltelijk op de zolder en begon elke dag met gebed en broeder Elij vertelde uit de Bijbel, na psalmgezang en dankgebed gingen de leerlingen weer naar huis. Dit duurde niet lang de Liberale machthebbers stuurden de deurwaarder met een gerechtsdienaar. Hij moest onmiddellijk stoppen met onderwijs geven en dreigden met gevangen neming. Er kwam dus al weer spoedig een einde aan het Gereformeerd schoolonderwijs.
In 1872 kwam er wel enige verandering, naast de bestaande gemeentescholen en de z.g.n. Franse school (voor kinderen van notabelen) in de Oosterstraat werd een school voor Christelijk Nationaal Onderwijs opgericht. Dit werd later omgezet in 'School voor Christelijk Onderwijs'
Deze school werd hoofdzakelijk bezocht door kinderen van de Nederlands Hervormde kerk en door kinderen van de afgescheidenen en stond in de Gasthuisstraat.
In 1886 was er weer een afscheiding in de Nederlands Hervormde Kerk de 'Doleantie'.
In 1892 verenigden zich de afgescheidenen en dolerenden onder de naam 'De Gereformeerde Kerken in Nederland'.
Er werd toen aangevoeld dat er een school moest komen op Gereformeerde grondslag en voor 1894 werd de Vereeniging tot Gereformeerd Schoolonderwijs opgericht. De eerste notulen, die er zijn, dateren van juli 1894 en hieruit blijkt dat de Vereeniging eerder tot stand kwam, er bestond reeds een bestuur. Dan moet er dus eerder in ieder geval één vergadering zijn geweest.
In de eerste vergaderingen van het bestuur is men het niet met elkaar eens en komt men niet tot een gezamenlijke gedragslijn om een reglement op te stellen.
Tevens moeten er goede redenen zijn om te komen tot een eigen school en niet bij de bestaande Christelijke Nationale School aan te sluiten.
Het lukt allemaal niet zo, de gesprekken met de Christelijke Nationale School m.b.t. de belangen van het Christelijk onderwijs in Steenwijk heeft geen resultaat. De vereeniging leidt een sukkelend bestaan, het meest praktische dat deze nog afwierp was in het leven roepen van een Suppletiefonds.
Men bedenke, dat in die tijd de openbare gemeentescholen kosteloos onderwijs gaven, terwijl het Christelijke onderwijs geheel voor rekening van de ouders was. Het is dan ook begrijpelijk dat het Suppletiefonds ¿Draagt Elkanders Lasten¿ voor vele ouders een ware uitkomst was.
Het fonds stelde zich ten doel on- en minvermogende ouders, die voor hun kinderen Christelijke onderwijs willen, te ondersteunen.
Het geld wordt verkregen door contribuanten, giften, collectes en legaten. Het bestuur haalt in principe de wekelijkse contributie op.
In april 1896 wordt getracht de vereeniging weer op gang te krijgen, maar dit is een ware worsteling, er zijn 3 stromingen in de vergadering:
1e De schoolstrijd opgeven en genoegen nemen met de Christelijke school,
2e Direct komen tot stichting van een school voor onderwijs op Gereformeerde grondslag,
3e Willen dit ook wel, het moet het doel blijven, maar het is een nog niet te bereiken ideaal.
Na deze vergadering gaat het beter, er komen voorstellen omtrent het doel van de vereeniging, tevens wordt er een concept reglement voor de vereeniging en het suppletiefonds opgesteld.
In 1897 is men gaan kijken bij de zuster vereeniging in Wolvega, zij hebben een school met 125 leerlingen, een hoofd en 2 hulponderwijzers.
Tevens worden de conceptstatuten in dit jaar vastgesteld en opgezonden om Koninklijke goedkeuring te verkrijgen en op de ledenvergadering wordt een huishoudelijke reglement vastgesteld met o.a de verplichting dat alle leden fl. 1,- contributie betalen. De Koninklijke goedkeuring wordt verkregen voor 29 jaren.
In overleg met vaders of voogden van schoolgaande kinderen wordt het schoolgeld bepaald in 3 categorieën naar vermogen te betalen. Het suppletiefonds 'Draagt Elkanders Lasten' zal de on- en min vermogenden zoveel mogelijk financieel steun verlenen.
Het gaat moeizaam met de Vereeniging, financiële problemen, commissie na commissie om zaken op orde te krijgen en financiën te regelen, waar moet les gegeven worden, een kerk, een woning/consistorie aanpassen? Moeilijk, moeilijk !!
In 1899 wordt een vergevorderd plan om een school te beginnen (na verbouwing van een huis naast de gereformeerde kerk A) afgeblazen, de bezwaren berusten op de ongeschikte plaats voor een schoolgebouw.
In 1902 wordt besloten een stuk grond buiten de wallen te kopen. In de jaren ervoor zijn veel huizen en stukken grond de revue gepasseerd, maar deze konden niet de goedkeur van het bestuur krijgen.
Het stuk grond aan de Oostwijkstraat is 990 m2 en de kosten zijn Fl. 0,70 per m2.
1.2. Financiën en bouwen
1.3. Lager Onderwijs
1.4. Meer Uitgebreid Lager Onderwijs
1.5. Uitbreiding van de school
1.6. Oorlogsjaren
1.7. Verbouwing en vergroting van de school
1.8. Bouw kleuterschool
1.9. Federatie
1.10 Overzicht van hoofdonderwijzers c.q. directeuren verbonden aan
de Gereformeerde School
2. Openbaarheid
3. Persoonlijk verslag van het werk aan het archief
Inventaris van het oud archief van de Vereeniging tot Gereformeerd Schoolonderwijs te Steenwijk, Gereformeerde school Het Kompas 1896 - 2001 (2004)

Kenmerken

Auteur:
J. Haasjes