0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

0700
Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inleiding
'Dit zint de koeren ende willekoeren, de de scepenen ende raidt ende de gemene stadt van Swolle gewillkoert hebben.
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
laatste wijziging 17-03-2025
23.672 beschreven archiefstukken
10.617 gedigitaliseerd
totaal 296.902 bestanden
Inventaris
2. Archief van de cameraars
Het politieke jaar in Zwolle bestond uit dertien maanden * , elk van vier weken. Telken jare, op Pauli Conversio (25 januari) werd de nieuwe magistraat gevormd. Het nieuwe stadsbestuur bestond uit 12 schepenen en de raad werd gevormd door de 12 afgaande schepenen van het vorige jaar, de raden. De 12 schepenen van de stad Zwolle verdeelden elk jaar de zes bestaande functies (cameraars, gruitmeesters, keurmeesters, tichelmeesters, timmermeesters en tollenaars), die steeds door een tweetal werden vervuld. De schepenen die gedurende het gehele jaar belast waren met de administratie van de stedelijke financiën werden cameraars genoemd. De beide cameraars zou men kunnen beschouwen als het 'dagelijkse' bestuur van de stad Zwolle.
Het latere stadsrecht-na 1703-en vooral dat van 1794 beperkte het getal van schepenen op acht en dus ook het aantal raden op acht. Het nieuwe stadsrecht maakt nog wel apart vermelding van de functie van cameraar, maar al sedert het midden van de zeventiende eeuw zijn de benamingen van de overige magistraatsleden nog wel in zwang, maar vervullen zij soms functies, die daarmede niet meer in overeenstemming zijn.
Door de functie van cameraar, die niet alleen de geldmiddelen van de stad beheerden, maar ook drie maanden per jaar formeel aan het hoofd van het stadsbestuur stonden, werden zij tot de feitelijke regering van de stad Zwolle. In de praktijk kwam het er op neer, dat men eerst alle andere magistraatsfuncties moest doorlopen alvorens men tot cameraar werd verkoren. Alle andere schepenen moesten aan de cameraars rekening en verantwoording afleggen. In de praktijk kwam dat er veelal op neer, dat de cameraars overal een 'vinger in de pap' hadden en daarvan ook gebruik maakten.
De functie van cameraar is tot in het recente verleden onderschat, doordat men zich conditioneerde op het formele functioneren van de cameraar, maar niet naar zijn feitelijke machtsinvloed keek.
2.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.2.9. Bijzondere administraties
2.2.9.2. Toezicht op administraties van instellingen van zorg
2.2.9.2.9. Oude Manhuis
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inventaris
2. Archief van de cameraars
2.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.2.9. Bijzondere administraties
2.2.9.2. Toezicht op administraties van instellingen van zorg
2.2.9.2.9.
Oude Manhuis
Het Oude Manhuis werd gesticht als het Sint Christoffel Proevenhuis in de Bitterstraat ingevolge de bepalingen van het testament van de bekende schilder meester Johan van den Mynnesten.
In dit godshuis werden mannen toegelaten, die ouder moesten zijn dan vijftig jaar en tenminste tien jaar burger van de stad. Om toegelaten te worden moest de kost gekocht worden. In 1628 bedroeg het 'provengeld' driehonderd goudguldens. Sedert 1629 werden ook vrouwen toegelaten tot het huis.
De inkomsten van het huis bestonden uit renten en pachten. De uitgaven betroffen de verschillende stedelijke belastingen, de aankoop van levensmiddelen, het loon van de personeelsleden, de begrafeniskosten van de kostkopers of proveniers en de uitgaven aan loon voor verricht onderhoud en reparatie.
Bij besluit van raad en meente van 28 september 1672 werd het Oude Manhuis opgeheven en werd het gebouw bestemd tot ziekenhuis voor soldaten. De proveniers werden verdeeld over het Binnen- en Buitengasthuis, het Weeshuis en het Kinderhuis. Naar deze instellingen gingen ook de aan het Oude Manhuis verbonden goederen en inkomsten.
Sedert 1653 bood het Oude Manhuis ook onderdak als Soldatengasthuis. De financiën van het voormalige Soldatengasthuis werden in de rekeningen van het Oude Manhuis verantwoord.
In dit godshuis werden mannen toegelaten, die ouder moesten zijn dan vijftig jaar en tenminste tien jaar burger van de stad. Om toegelaten te worden moest de kost gekocht worden. In 1628 bedroeg het 'provengeld' driehonderd goudguldens. Sedert 1629 werden ook vrouwen toegelaten tot het huis.
De inkomsten van het huis bestonden uit renten en pachten. De uitgaven betroffen de verschillende stedelijke belastingen, de aankoop van levensmiddelen, het loon van de personeelsleden, de begrafeniskosten van de kostkopers of proveniers en de uitgaven aan loon voor verricht onderhoud en reparatie.
Bij besluit van raad en meente van 28 september 1672 werd het Oude Manhuis opgeheven en werd het gebouw bestemd tot ziekenhuis voor soldaten. De proveniers werden verdeeld over het Binnen- en Buitengasthuis, het Weeshuis en het Kinderhuis. Naar deze instellingen gingen ook de aan het Oude Manhuis verbonden goederen en inkomsten.
Sedert 1653 bood het Oude Manhuis ook onderdak als Soldatengasthuis. De financiën van het voormalige Soldatengasthuis werden in de rekeningen van het Oude Manhuis verantwoord.
laatste wijziging 17-03-2025
23.672 beschreven archiefstukken
10.617 gedigitaliseerd
totaal 296.902 bestanden
Kenmerken
Datering:
1230 - 1813
Toegang:
Mensema, A.J., Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen, 1230 - 1813, Zwolle (2007).
Publicaties:
G. Callenbach, "Stevichheit om te leren gaen" : De stedelijke Zwolse weeshuizen tussen 1550 en 1970, Nijkerk 2019
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Omvang in stuks:
3124
Opmerkingen:
* Charters worden alleen ter inzage gegeven na overleg met de studiezaalmedewerker. Raadpleeg eerst de regesten.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
Omvang:
526,8 meter(s)
laatste wijziging 17-03-2025
23.672 beschreven archiefstukken
10.617 gedigitaliseerd
totaal 296.902 bestanden