Mijn Studiezaal (inloggen)
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
0700
Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inleiding
'Dit zint de koeren ende willekoeren, de de scepenen ende raidt ende de gemene stadt van Swolle gewillkoert hebben.
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
1. Papier en werkelijkheid
2. Geschiedenis van het archief
3. De inventarisatie
4. De Ordening
5. Gesloten testamenten
laatste wijziging 30-11-2024
23.674 beschreven archiefstukken
10.570 gedigitaliseerd
totaal 293.443 bestanden
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen 
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13. Verhouding tot en deelneming aan gewestelijk en centraal bestuur 
1.2.13.3. De stad als lid van Ridderschap en Steden
De Staten van Overijssel kwamen in 1578 voor het eerst op eigen gezag bijeen, zonder op de landdag genood te zijn door of namens de landsheer. De Staten, bestaande uit de afgevaardigden van de drie steden Deventer, Kampen en Zwolle en de leden van de Ridderschap kwamen tenminste tweemaal 's jaars bijeen. Afwisselend in Deventer, Kampen en Zwolle en soms te Heino, Raalte, Nieuwebrug, of in onveilige tijden ook wel buiten de provincie Overijssel.
In 1593 werd aan het college van Gedeputeerde Staten officieel inhoud gegeven en bestond zij uit de drosten van de drie Overijsselse kwartieren Salland, Twente en Vollenhove en uit een afgevaardigde van elk van de drie steden Deventer, Kampen en Zwolle. Daarnaast zonden de Overijsselse Staten afgevaardigden naar het centrale bestuur, zoals de Staten-Generaal, de Raad van State, de Admiraliteiten en de Verenigde Oostindische Compagnie en de Westindische Compagnie. Deze afvaardiging geschiedde volgens een vast rooster, verdeeld over alle leden van de Staten. Hierdoor konden Zwolse afgevaardigden zich ook in het bondgenootschap van de Unie van Utrecht profileren.
Ook op het gebied van de gewestelijke rechtspraak speelde de stad Zwolle zijn rol. Op vonnissen van lagere rechtbanken, zoals het schouten- en richtergericht op het platteland kon in appèl worden gegaan bij de Klaring. Deze rechtbank bestond uit de landsheer en de leden van Ridderschap en Steden in vergadering bijeen. Volgens een daartoe verstrekt privilege moesten de Klaringen plaats vinden binnen de stad Deventer * .
De in dit hoofdstuk geplaatste stukken zijn door de stad Zwolle ontvangen of opgemaakt als lid van Ridderschap en Steden, de Staten van Overijssel. In die kwaliteit ontving de stad verschillende stukken, zoals afschriften van de resoluties van zowel de Staten als van haar Gedeputeerden. Ook van verschillende stukken diende de regering van de stad Zwolle op de hoogte te zijn om als lid van de Staten een gefundeerd oordeel te vellen. Daarvan ontving zij ook afschriften. Vaak zijn die afschriften te vinden in de serie ingekomen stukken bij het stadsbestuur. Van vele stukken en het verhandelde op de landdagen hielden de stedelijke secretarissen vaak zelf aantekening.
Daarnaast fungeerde de stad ook tot ongeveer 1578 als 'postbus' van de Staten van Overijssel, die immers geen vaste vergaderplaats hadden. Een zelfde postbus vormden ook de steden Deventer en Kampen. Voor de respectievelijke Overijsselse ridderschappen waren dat de havezate Almelo * voor Twente en het huis van de familie Hagens te Vollenhove * voor het Land van Vollenhove. De drie steden vormden ook de 'postbus' voor de Sallandse ridderschap.
Eveneens speelde de stad Zwolle-als lid van de Staten van Overijssel-mee op bovengewestelijk niveau. Doordat de IJsselsteden als tweede lid van de Staten fungeerden, kwamen de afgevaardigden van die steden ook in aanmerking voor functies binnen de Generaliteit. De Generaliteit werd gevormd door de Staten-Generaal en de Raad van State, naast nog enkele andere organen, zoals b.v. de Generaliteitsrekenkamer, de Admiraliteiten en kamers van de Verenigde Oost-Indische en de West-Indische Compagnieën in verschillende steden. Bovendien ontving de stad Zwolle natuurlijk als statenlid ook de bijbehorende stukken, wanneer op dit niveau besluiten en beslissingen door de Staten van Overijssel moesten worden genomen.
1.2.13.3.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13.3.2.1. Gewestelijke zaken
Betreft die zaken, die betrekking hebben op Overijssel. Dit in tegenstelling tot de rubriek 'Generaliteit', waar zaken aan de orde komen met betrekking tot Overijssels handelen in de bestuurscolleges van de Republiek.
1.2.13.3.2.1.2. Gerechtelijke zaken
Van vonnissen van de schouten- en richtergerechten ten plattelande en van alle andere aan het landrecht onderworpen zaken kon in appèl worden gegaan bij de Klaring. De Klaring bestond uit de in de landdag in vergadering zijnde landsheer, de leden van de Ridderschap en de afgevaardigden van de Steden. Volgens een beschikbaar privilege moest de Klaring binnen de stad Deventer worden gehouden. De Klaring is in 1799 opgeheven en vervangen door een provinciaal gerechtshof.
Van vonnissen van de magistraat van de stad Zwolle kon niet in appèl worden gegaan bij de Klaring. Hetzelfde gold in de overige Overijsselse steden, waar het juridisch verkeer geregeld werd door het eigen stadsrecht.
Naast de rechtsprekende taak van de Staten was er nog een toezichthoudende.
Van vonnissen van de magistraat van de stad Zwolle kon niet in appèl worden gegaan bij de Klaring. Hetzelfde gold in de overige Overijsselse steden, waar het juridisch verkeer geregeld werd door het eigen stadsrecht.
Naast de rechtsprekende taak van de Staten was er nog een toezichthoudende.
1.2.13.3.2.1.2.2. Toezicht op rechtspraak 
5084 Stukken betreffende het geschil tussen Ridderschap en Steden, de Staten van Overijssel, en Adolf Hendrik van Rechteren, heer van Almelo en Vriezenveen, over het recht van appèl van het schoutengericht van Vriezenveen, 1710-1711. Met bijlagen en een retroactum, 1550, 1550-1711.
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13. Verhouding tot en deelneming aan gewestelijk en centraal bestuur
1.2.13.3. De stad als lid van Ridderschap en Steden
1.2.13.3.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13.3.2.1. Gewestelijke zaken
1.2.13.3.2.1.2. Gerechtelijke zaken
1.2.13.3.2.1.2.2. Toezicht op rechtspraak
5084
Stukken betreffende het geschil tussen Ridderschap en Steden, de Staten van Overijssel, en Adolf Hendrik van Rechteren, heer van Almelo en Vriezenveen, over het recht van appèl van het schoutengericht van Vriezenveen, 1710-1711. Met bijlagen en een retroactum, 1550, 1550-1711.
Organisatie: Collectie Overijssel locatie Zwolle
laatste wijziging 28-07-2023
1 gedigitaliseerd
totaal 187 bestanden
laatste wijziging 30-11-2024
23.674 beschreven archiefstukken
10.570 gedigitaliseerd
totaal 293.443 bestanden
Kenmerken
Datering:
1230 - 1813
Omvang archiefblok:
526,8 meter(s)
Omvang in stuks:
3124
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Publicaties:
G. Callenbach, "Stevichheit om te leren gaen" : De stedelijke Zwolse weeshuizen tussen 1550 en 1970, Nijkerk 2019
Opmerkingen:
* Charters worden alleen ter inzage gegeven na overleg met de studiezaalmedewerker. Raadpleeg eerst de regesten.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
Toegang:
Mensema, A.J., Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen, 1230 - 1813, Zwolle (2007).
Stadsbestuur Zwolle, Archieven van de opeenvolgende stadsbesturen (Stadsarchief)
laatste wijziging 30-11-2024
23.674 beschreven archiefstukken
10.570 gedigitaliseerd
totaal 293.443 bestanden
