Uw zoekacties: Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
'Dit zint de koeren ende willekoeren, de de scepenen ende raidt ende de gemene stadt van Swolle gewillkoert hebben.
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
1. Papier en werkelijkheid
2. Geschiedenis van het archief
3. De inventarisatie
4. De Ordening
5. Gesloten testamenten
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13. Verhouding tot en deelneming aan gewestelijk en centraal bestuur
1.2.13.1. Verhouding tot de landsheer
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.13. Verhouding tot en deelneming aan gewestelijk en centraal bestuur
1.2.13.1.
Verhouding tot de landsheer
Zwolle maakte deel uit van het Oversticht, later ook wel Overijssel genoemd *  . Dit Oversticht bestond uit de landschappen Salland, Twente en Vollenhove, alsmede Drenthe en de stad Groningen, het Goorecht en Selwerd. Deze gebieden, samen met de huidige provincie Utrecht vormden het Sticht of het Bisdom Utrecht, waarover het gezag werd uitgeoefend door de bisschop van Utrecht als landsheer. Naast dit wereldlijk gezag oefende hij ook formeel het geestelijk gezag uit, maar droeg dit meestal op aan een door hem benoemde wijbisschop.
Het wereldlijk gezag over het Sticht werd in 1528 overgedragen aan Karel V, niet als keizer, maar als graaf van Holland en Zeeland. Deze laatste liet in 1549 de overheden in de onder zijn bestuur vallende Nederlanden alvast zijn zoon Philips huldigen als toekomstige landsheer, om de opvolging te verzekeren. Na de dood van zijn vader Karel V in 1556 volgde Philips hem op ondermeer als koning van Spanje en als landsheer der Nederlanden.
Het gezag van de landsheer in de stad Zwolle was niet erg groot, immers bijna alles werd er gereguleerd volgens het stadsrecht-door de landsheer aan de stad Zwolle verleend in 1230-en niet door het van de landsheer afkomstige landrecht. Wel had de stad Zwolle met hem te maken, wanneer zij, samen met de steden Deventer en Kampen en met de leden van de Ridderschappen van Salland, Twente en Vollenhove door de landsheer werd opgeroepen om zaken van gemeenschappelijk belang te bespreken. Deze landdagen (te vergelijken met de latere statenvergaderingen) werden gehouden op het Slot te Vollenhove of op de Spoolderberg bij Zwolle, de Markelerberg ten oosten van Deventer of op de Havelterberg ten oosten van Steenwijk, wanneer Drentse zaken besproken dienden te worden.
Om de invloed van de landsheer in te perken, wisten de drie steden Deventer, Kampen en Zwolle te bewerkstelligen, dat zij een beslissende stem hadden bij de benoeming van de kastelein van de verschillende landsheerlijke burchten. Daardoor konden zij voorkomen dat die burchten, die bedoeld waren om de 'uitheemse' vijanden buiten te houden, gebruikt konden worden om in het binnenland het gezag van de landsheer dwingend op te leggen.

Kenmerken

Datering:
1230 - 1813
Omvang archiefblok:
526,8 meter(s)
Omvang in stuks:
3124
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Publicaties:
G. Callenbach, "Stevichheit om te leren gaen" : De stedelijke Zwolse weeshuizen tussen 1550 en 1970, Nijkerk 2019
Opmerkingen:
* Charters worden alleen ter inzage gegeven na overleg met de studiezaalmedewerker. Raadpleeg eerst de regesten.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
Toegang:
Mensema, A.J., Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen, 1230 - 1813, Zwolle (2007).