0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
'Dit zint de koeren ende willekoeren, de de scepenen ende raidt ende de gemene stadt van Swolle gewillkoert hebben.
Ende van de koeren de men brecket mach men elcke betuygen met twen gueden knapen offte met enen manne ende met eenre vrouwen.
Mer van vrede sal men elck betuygen met tween gueden mannen'.
Stadsrecht van Zwolle
1. Papier en werkelijkheid
2. Geschiedenis van het archief
3. De inventarisatie
4. De Ordening
5. Gesloten testamenten
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.7. Justitie en politie
0700 Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen
Inventaris
1. Archief van Schepenen en Raden en de hun opvolgende besturen
1.2. Tweede afdeling: Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
1.2.7.
Justitie en politie
Het karakter van het stadsbestuur tijdens het ancien régime-de periode voor 1798-verschilde principieel van die erna. In de tijd er voor trad de stad op als een soevereine eenheid binnen een eigen rechtskring. Daarna behoorde de stad tot een ondeelbaar land (de Bataafse Republiek) met een centrale aansturing (de regering te 's-Gravenhage). In deze structuur is ook nadien weinig verandering gekomen.
Een andere kenmerk van de stedelijke overheid voor 1798 was dat zij meer deed dan besturen alleen. De magistraat, schepenen en raden, oefende zowel de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht uit binnen de stad Zwolle en de stadsvrijheid. Er bestond dus geen scheiding van de machten, zoals men dat tegenwoordig heel normaal vindt.
Als soevereine macht konden schepenen en raden, soms met toestemming van de meente, haar burgers binnen het stadsgebied rechten en plichten opleggen. Deze regels vonden hun neerslag in het stadsrecht. Daarnaast gaf dit recht ook aan het stadsbestuur het uitsluitende recht om akten van vrijwillige rechtspraak ten overstaan van enkele schepenen te doen plaatsvinden. Naast deze 'notariële' taak, sprak ook de stadsregering recht over haar burgers en inwoners, de zogenoemde contentieuze rechtspraak. Verder handhaafden schepenen en raden natuurlijk ook de orde binnen haar rechtsgebied.
Het opstellen van regels en de rechtspraak werd ongeveer vanaf het midden van de zestiende eeuw aangeduid als 'justitie' en de handhaving van de orde als 'politie'.

Kenmerken

Datering:
1230 - 1813
Omvang archiefblok:
526,8 meter(s)
Omvang in stuks:
3124
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Publicaties:
G. Callenbach, "Stevichheit om te leren gaen" : De stedelijke Zwolse weeshuizen tussen 1550 en 1970, Nijkerk 2019
Opmerkingen:
* Charters worden alleen ter inzage gegeven na overleg met de studiezaalmedewerker. Raadpleeg eerst de regesten.
* In verband met de materiële toestand is besloten om gesloten testamenten niet te openen. Deze zijn derhalve niet in te zien.
Toegang:
Mensema, A.J., Stadsbestuur Zwolle, archieven van de opeenvolgende stadsbesturen, 1230 - 1813, Zwolle (2007).