Uw zoekacties: Vos van Steenwijk, familie De, takken Windesheim, Dikninge e...

0251.1 Vos van Steenwijk, familie De, takken Windesheim, Dikninge en Voorstonden ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. De familie De Vos van Steenwijk
0251.1 Vos van Steenwijk, familie De, takken Windesheim, Dikninge en Voorstonden
Inleiding
1.
De familie De Vos van Steenwijk
Met Albert van Steenwijk tot de Scheer treedt de familie De Vos van Steenwijk in het licht van de Overijsselse geschiedenis. In 1484 werd hij door de landsheer, de bisschop van Utrecht, genood voor de klaring te Kampen op 28 juli. In de klaring werd door de landsheer in hoogste instantie recht gesproken en werd hij daarin bijgestaan door de afgevaardigden van de Overijsselse steden en door de leden van de ridderschappen in Salland, Twente en het Land van Vollenhove. Albert van Steenwijk, die in 1485 overleed, was een zoon van Arend van Steenwijk en Femme van Ansen. Zijn huwelijk met de rijke en aanzienlijke erfdochter Johanna van Selwerd bracht hem naar Overijssel. Door dit huwelijk kwamen de aanzienlijke goederen om en nabij Hardenberg, niet ver van Coevorden in Drenthe en Emlicheim in het graafschap Bentheim, aan Van Steenwijk.
Deze tak had zich afgesplitst van de tak Ansen en bleef zich alleen 'van Steenwijk' noemen zonder de toevoeging 'de Vos'. Zijn tak van de familie Van Steenwijk, de tak 'tot de Scheer', stierf uit met Johan van Steenwijk, die in 1610 overleed. De havezate de Scheer of de Grote Scheer vererfde via zijn dochter Anna van Steenwijk in de familie Van Ensse. Wel stamde hieruit nog de tak Bonkenhave in het Land van Vollenhove. Die tak stierf uit met Johan van Steenwijk tot Bonkenhave, die op 14 januari 1681 overleed en in de Grote Kerk te Vollenhove werd begraven. Bonkenhave vererfde in de familie Gansneb genaamd Tengnagel.
Van deze zijn geen archiefbescheiden in de navolgende archieven bewaard gebleven.
Op de tak de Scheer volgt die van Roelof de Vos van Steenwijk tot Entinge, verschreven op de klaring te Vollenhove op 19 juli 1492. Hij was in 1489 maarschalk van David van Bourgondië geworden, die toen landsheer van Overijssel en bisschop van Utrecht was. Hij was een zoon van Roelof de Vos van Steenwijk en Hille van Ittersum en een kleinzoon van Hendrik de Vos van Steenwijk en Mette van Geesteren, welke laatsten behoorden tot de tak Ansen. Hoewel Roelof de Vos was gehuwd met de Overijsselse Jutte Mulert, die via haar moeder Agnes van den Rutenberg Roelofsdochter zekere rechten kon laten gelden in het Land van Vollenhove, valt aan te nemen dat hij eerder als behorende tot de entourage van de bisschop op de klaring verscheen, dan krachtens zijn recht als lid van de ridderschap van het Land van Vollenhove. Of misschien werd hij wel verschreven van zijn goed in Drenthe. Drenthe behoorde immers toentertijd - evenals Overijssel - tot het Oversticht.
Met Coert de Vos van Steenwijk, zoon van Hendrik en Evertrje Kruse, betreedt het eerste 'echte' Overijsselse lid van de familie het toneel. Hij werd als riddermatige op 17 juni 1531 voor het eerst op de landdag van de Overijsselse Staten toegelaten. Hij behoorde tot de tak Ansen en was gehuwd met Johanna van Isselmuden. Van hem en zijn voorgeslacht zijn stukken aanwezig in de onderhavige archieven.
Sedertdien speelde de familie De Vos van Steenwijk tot aan het einde van het Ancien Régime (de periode vóór 1795) een prominente rol in Overijssel. Voornamelijk als leden van de Ridderschap van Overijssel kon zij haar invloed laten gelden in de Staten van Overijssel, de souvereinen van dat gewest. En niet alleen binnen de Overijsselse Staten, maar ook daarbuiten; immers de provincie vormde met de overige zes gewesten van de Verenigde Nederlanden een Gemenebest, waardoor leden van de verschillende provinciale staten ook toegang hadden tot de Staten-Generaal, de Raad van State, de Generaliteitsrekenkamer en de verschillende Admiraliteitscolleges.
Het contact met Drenthe - de bakermat van de familie - bleef ook sterk. Niet alleen bleef de havezate Ansen onder Ruinen in Drenthe een belangrijk punt vormen voor de familie De Vos van Steenwijk, de banden met Overijssel bleven er niet minder om; want dikwijls werden de bruiden uit Overijsselse riddermatige families gekozen.
In de zeventiende en achttiende eeuw vormden in Overijssel de havezaten Glinthuis te Genne in Zwollerkerspel en Nijerwal te Vollenhove naast Ansen en de Havixhorst onder de Wijk in Drenthe de belangrijkste woonplaatsen. Uiteindelijk concentreerde de familie zich op het einde van de achttiende eeuw in Jan Arend Godert de Vos van Steenwijk (1713-1779), die in 1743 trouwde met Geertruid Agnes van Isselmuden. Alle nu nog bestaande takken van de familie stammen van dit echtpaar af.
Jan Arend Godert werd te Vollenhove geboren in de havezate Nijerwal op 30 november 1713. Naar goed vaderlands gebruik werd hij - omdat hij na de dood van zijn vader was geboren-naar zijn vader vernoemd, de naam Godert kreeg hij van zijn grootvader van moederszijde, Godert van Tuyll van Serooskerken. Alle drie namen komen nog steeds voor in de thans nog bestaande takken van de familie. Vanwege de ouderlijke havezate Nijerwal werd hij in de Ridderschap van Overijssel verschreven in 1738. Van 1744-1745 vertegenwoordigde hij Overijssel in de Staten-Generaal en van 1747-1753 in de Raad van State. Uit politiek oogpunt, maar zeker ook vanwege zijn kwaliteiten werd hij op 24 juni 1751 door de Overijsselse Staten aangesteld tot drost van Vollenhove. Dit was een belangrijk politiek ambt. Bijna als een vorst werd hij bij de aanvaarding van zijn ambt te Vollenhove ingehaald.
Hij was tevens een vermogend man. De Havixhorst liet hij in 1753 afbreken en opnieuw bouwen, met in de gevel het alliantiewapen van hem en zijn vrouw. De havezate Nijerwal te Vollenhove bezat hij reeds uit het vaderlijk vermogen. Van zijn moeder erfde hij nog verschillende Zeeuwse goederen. In 1770 kocht hij de havezate Hogerhof onder Olst, van welk goed hij zich in het vervolg als riddermatige liet verschrijven. De Vos van Steenwijk overleed op 17 juni 1779 en werd te Vollenhove begraven. Op 11 februari 1743 was hij te Barneveld gehuwd met Geertruid Agnes van Isselmuden van de Rollecate, een dochter van Johan van Isselmuden tot de Rollecate en Theodora Margaretha van Essen. Zij werd op de Rollecate bij Vollenhove geboren op 16 november 1721 en overleed op 18 september 1793.
Bij gelegenheid van hun huwelijk liet dit echtpaar zich in 1743 door Pieter de la Croix in een arcadisch landschap portretteren. Geheel overeenkomstig hun stand als riddermatige werd Jan Arend Godert geschilderd in een harnas en werd zijn echtgenote voorzien van een rode mantel, afgezet met hermelijn.
Uit bovengenoemd echtpaar De Vos van Steenwijk - Van Isselmuden, stammen de takken Windesheim, Dikninge en Voorwijk en tenslotte Voorstonden. Van elk van deze takken zijn archivalia voorhanden.
2. De archieven De Vos van Steenwijk
3. De inventarisatie
4. Citering
5. Genealogische tabellen

Kenmerken

Datering:
1290 - 1993
Omvang archiefblok:
3,5 5 foto's meter(s)
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Toegang:
Mensema, A.J., de Vos van Steenwijk, 1290 - 1993, Zwolle (2007).
Omvang in stuks:
4