Uw zoekacties: Index op de leenregistiers van ambtman van het Stift Essen

0197.1 Index op de leenregistiers van ambtman van het Stift Essen ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
De bewerkte leenregisters over de periode 1560-1808 zijn beschreven door mr. A. Haga in 1926. De inventaris daarvan is gepubliceerd in de serie Verslagen omtrent 's rijks oude archieven *  .
De inventaris is te vinden onder toegangsnummer 0197, hier zijn de registers ook aan te vragen voor inzage op de studiezaal.
In het repertorium is gebruik gemaakt van klein-romeins nummers, deze verwijzen naar de door Haga aan de verschillende registers toegekende inventarisnummers, die door Haga arabisch genummerd zijn.
In toegangsnummer 0197 hebben de inventarisnummers Arabische cijfers gekregen.
Het betreft de volgende delen:
i. 1560 september 15-1570 augustus 8.
Dit register draagt als opschrift "Dyt ys datt leenboick myner genedicher vrouwe vann Essenn, sampt oeren capyttell daerinne alle beleenyngen ende uttgangenn getekenndt staenn, gescheenn by Jann Jacobssen, ampttmann der guederenn ende ttynssenn myner genedischer vrouwen ende capyttell vurss." (inv.nr. 1).
ii. 1571 september 8-1582 mei 19.
Opschrift: "Leenbueck unde register der guederen myner genediger vrouwen abdissenn und oirer gnaden capittels van Essende in den lande van Averissell und stichte van Utrecht gelegenn. Angefangenn by Evert vann Tongerenn, verwalter derselbenn, durch Nicolaum Buis alias Ghisenn, zynem substitut, im jaire 1571 op pinxterenn" (inv.nr. 2).
iii. 1582 juli 28-1590 mei 12. Opschrift: "Leenboeck unde register der guederen myner gnediger vrouwen abdissen und oirer gnaden capittels van Essende in dem lande van Averyssell unnd stichte van Utrecht gelegen, by amptman Everhardt
van Tongeren und angefangen tho schryfen durch my Johan Jellyssen, im jare 1582" (inv.nr. 3).
iv. 1592 oktober 14-1606 februari 1.
Opschrift: "Leenboeck der furstelicker abdissen van Essende, oever oir g. landen unde luiden in den lande van Overyssel. Aengefanghen in den jaere ons heeren 1593 den 5 dagh des maents junii, by tyden Everdts van Tongheren oerer furstlicher g. amptman, geschreven duer my Arendt Gherrydtssen, Essendische leenschryver pro tempore" (inv.nr. 4).
v. 1606 juni 9-1613 oktober 24.
Opschrift: "Leenboeck der furstelicker abdissen ende eens eerweerdighen capittels des keysserlicken vrywerdtlicken stiffts Essende, oever oer gen. hillighen luyden ende guederen in den lande van Oeveryssell, aengefanghen by tyden van Willem Arendtssen, oer f.g. amptman, in den jare 1606 den" (inv.nr. 5).
vi. 1614 november 25-1631 augustus 15.
Opschrift: "Register van belenongen by mynen weten gepassiert ende daer de bryven by my van sinnen verveerdicht. G. v. Luyck" (inv.nr. 6). Hierin geplakt een paiertje met de eedsformule [ca. 1617]: "Datt gy myner genediger vrouwen abdissen sampt oer g. capittel van Essende sultt trouw unde holtt syn, haer erchste toe kieren unde haer beste voer te wenden unde alles toe doene datt een guett leenman synen leenheren offte leenvrouwen nae Essendisschen leenrechte schuldich is".
vii. 1631 oktober 4-1657 november 19 (inv.nr. 7).
viii. 1658 april 17-1675 april 11 (inv. nr. 8).
ix. 1675 november 26-1686 december 18 (inv.nr. 9).
x. 1687 februari 16-1703 september 9.
Opschrift: "Protocollum voluntariae jurisdictionis van de vorstelijcke Essendische leen-, thins- ende hoffhoorige goederen in Sallandt" (inv.r. 10).
xi. 1703 oktober 8-1720 augustus 18.
Opschrift: "Protocollum voluntariae jurisdictionis van de vorstelijke Essendische leen-, thins- ende hofhoorige goederen in Sallant, etc." (inv.nr. 11).
xii. 1720 oktober 12-1727 februari 6.
Opschrift: "Protocollum voluntariae jurisdictionis van de vorstelijke Essendische leen-, thins- en hofhorige goederen in Zalland, etc." (inv.nr. 12).
xiii. 1727 augustus 22-1747 mei 23.
Opschrift: "Protocoll van de Essendische thins-, leen en hofhorige goederen in Zallandt" (inv.nr. 13).
xiv. 1747 augustus 22-1763 juli 14 (inv.nr. 14).
Nadere toegang
3. Bijlage: Tinsregister van de abdij van Essen
0197.1 Index op de leenregistiers van ambtman van het Stift Essen
Nadere toegang
3.
Bijlage: Tinsregister van de abdij van Essen
NB:
Vgl. F. Arens, 'Das Heberegister des Stiftes Essen von seinen drei Oberhöfen Olst, Archem und Yrthe in Salland', in: Verslagen en Mededeelingen van de Vereeniging tot uitgave der bronnen van het oude vaderlandsche recht III (1898), 612-632. Arens dateert dit regeister op 1332, doch Haga heeft reeds aangetoond, dat dit niet juist is. Hij vermoedt dat het is opgemaakt in het laatst van de 14e eeuw (Vgl. A. Haga, 'Het archief van den ambtman van het stift Essen', in: Verslagen omtrent 's rijks oude archieven 49 (1926), II 489)
Sequuntur jura et consuetudines curtium, dictarum Olst, Yrthe et Archem, spectantium ad abbatissam et capitulum secularis ecclesie Assindensis [Essen], sitarum in dioecesi Trajectensi [Utrecht] in terra Zallandie, habentium diversos mansos, quos mansos neminem colere licet nisi sit sanctus homo, vulgariter dictus "heligen man" et "helich wyff", vel nisi sit de speciali licentia predicte abbatisse et capituli dicte ecclesie Assindensis. Mansi etiam curtium predictarum, intitulati sive nominati secundum nomina et cognomina possidentium, non tribuunt sive faciunt possessoribus jus, nisi sint qualificati ut premittitur.

Kenmerken

Datering:
1560 - 1763
Toegang:
Haga, A., Index op de leenregistiers van ambtman van het Stift Essen, 1560 - 1763 (1926).
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Opmerkingen:
Dit is geen echte archieftoegang, maar een index op de leenregisters die te vinden zijn onder toegangnummer 0197. Er is gekozen voor de presentatie van deze gegevens in de vorm een archieftoegang, omdat een effectievere zoekingang op onze nadere toegangen vooralsnog ontbreekt op archieven.nl en collectieoverijssel.nl. Het aanvragen van stukken voor inzage op de studiezaal of via de Snelle Scanservice is mogelijk vanuit toegangnummer 0197.