Met ingang van 1 Maart 1811 werden de Fransche codes hier te lande in werking gesteld en tevens trad een geheel nieuwe rechterlijke indeeling in werking. In elk departement werd een Hof van Assises ingesteld benevens een aantal rechtbanken van 1e instantie en daaronder ressorteerende een aantal vredegerechten. In den Haag zetelde bovendien nog een Keizerlijk- (later Hoog)- Gerechtshof.
De rechterlijke indeeling was door den hertog van Plaisance als gouverneur- generaal der Hollandsche Departementen reeds bij besluit van 27 Dec. 1810 voorlopig vastgesteld, maar eerst bij decreet van 21 Octob. 1811 (Bulletin 398) had de definitieve indeeling plaats. Deze verschilde - wat het Departement der Monden van den IJssel betreft - alleen hierin van de voorloopige, dat het arrondissement Almelo nog een 6e kanton erbij kreeg met als zetel Enschede, omvattende de gemeenten Enschede en Lonneker, welke afgescheiden werden van het kanton Oldenzaal, terwijl de gemeente Wierden van het kanton Goor werd afgenomen en bij het kanton Almelo gevoegd (Zie deze rechterlijke indeeling met de onder elk kanton behoorende gemeenten achter deze inleiding 1).
De competentie der vredegerechten omvat zoowel vrijwillige en burgerlijke zaken als strafzaken. Wat de laatste betreft komen alleen kleine overtredingen ("contraventions") voor het vredegerecht, dat dan als politiegerecht optreedt. Daarentegen komen voor de rechtbanken de wanbedrijven ("délits") en voor het Hof van Assises de misdaden ("crimes").
Dezen 3- ledige indeeling berust op den Code Pénal (Wetboek van Strafrecht). Opgemerkt zij hierbij, dat de Fransche codes ook na onze herkregen onafhankelijkheid zijn blijven gelden tot de invoerin der Nederlandsche wetgeving op 1 October 1838.
Naast de weinig beteekende competentie in strafzaken treedt de vrederechter op in civiele of burgerlijke zaken en in voluntaire of vrijwillige zaken.

Onder de eerste verstaan wij de processen in burgerlijke zaken; onder de laatste zijn te noemen beëedigingen van ambtenaren, afgifte van akten van bekendheid, benoeming van voogden of toeziende voogden, verzegelingen en ontzegelingen van nalatenschappen etc. etc.. Men zie hierover nader Nederl. Archievenblad 29e jg. (1920 - 1922) blz. 291 en vgl. Zie voor het belang dezer archieven voor genealogische onderzoekingen het maandblad "de Nederl. Leeuw" 1935, kol. 371 - 374. Uitgebreid vindt men de bevoegdheden der vredegerechten behandeld in het Manual des justices de paix -- Handboek der vredegerechten (Fransch- Hollandsche tekst) (gedrukt op de keizerlijke drukkerij voor rekening van Joh. Allart en Immerseel en comp. A'dam - R'dam 1811).