0088 Hof van Assisen in het Departement der Monden van den IJssel en van den Procureur-Crimineel bij dat Hof ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
0088
Hof van Assisen in het Departement der Monden van den IJssel en van den Procureur-Crimineel bij dat Hof
Inleiding
Na de inlijving der Nederlandsche gewesten bij Frankrijk, krachtens Décret Impérial van 9 Juli 1810 (Bull. des Lois) 299, no. 5724), werden den 1sten Januari 1811 de Fransche wetboeken ingevoerd en den 1sten Maart d.a.v. ook de andere Fransche wetten. In Den Haag werd een Keizerlijk Gerechtshof opgericht, dat o.a. belast was met de crimineele rechtspraak (d.w.z. rechtspraak over misdrijven waarop lijf- of onteerende straffen stonden), in zooverre, dat het in crimineele zaken, na kennisneming van de processtukken, bij voldoende aanwijzing van schuld, den beklaagde in staat van beschuldiging stelde (art. 231 en 241, Code d'Instruction Criminelle). Echter werden die zaken voor verdere behandeling verwezen naar de Hoven van Assises, welke zitting hielden in de hoofdplaatsen der Departementen. De voormalige Provincie Overijssel vormde het Departement van de Monden van de IJssel * en het Hof van Assises in dit Departement was gevestigd te Zwolle.
De Hoven van Assises hadden dus uitsluitend crimineele rechtspraak. Zij waren samengesteld uit een President en vier rechters. De President was steeds een Raadsheer van het Keizerlijk Hof en werd door den eersten President van het Hof benoemd. Evenwel konden ook de andere leden uit genoemd Hof worden genomen, zooals het steeds het geval was in het Departement, waar de zetel van het Keizerlijke Hof was gevestigd. In de andere Departementen gold echter als regel, dat de President en de oudste leden van de rechtbank van eersten aanleg in de hoofdplaats als rechters fungeerden. Zij vormden als het ware de plaatsvervangers van de Raadsheren van het Keizerlijke Hof, die in zoo grooten getale moeilijk konden worden onttrokken aan den dienst van dat Hof.
De Hoven van Assises hadden dus uitsluitend crimineele rechtspraak. Zij waren samengesteld uit een President en vier rechters. De President was steeds een Raadsheer van het Keizerlijk Hof en werd door den eersten President van het Hof benoemd. Evenwel konden ook de andere leden uit genoemd Hof worden genomen, zooals het steeds het geval was in het Departement, waar de zetel van het Keizerlijke Hof was gevestigd. In de andere Departementen gold echter als regel, dat de President en de oudste leden van de rechtbank van eersten aanleg in de hoofdplaats als rechters fungeerden. Zij vormden als het ware de plaatsvervangers van de Raadsheren van het Keizerlijke Hof, die in zoo grooten getale moeilijk konden worden onttrokken aan den dienst van dat Hof.
Het O.M. werd waargenomen door een sustituut van den Procureur-Generaal, den Procureur-Crimineel (zie omtrent zijne functies art. 284-290, C. I. Cr.), terwijl de Griffier van de rechtbank van eersten aanleg in de hoofdplaats als Griffier fungeerde (art. 251-253, C. I. Cr.). De schuld van den beklaagde werd vastgesteld door een jury, bestaande uit twaalf personen (art. 393 vlg., C. I. Cr.).
Bepaalde misdrijven, o.a. gewapende smokkelarij en het vervaardigen van valsche munten, benevens de misdrijven, bedreven door den bepaald soort personen, als vagebonden en zij, die reeds tot een lijf- of onteerende straf waren veroordeeld, werden niet verwezen naar een Hof van Assises, maar naar een speciaal Hof, dat was samengesteld gelijk aan de Hoven van Assises, echter met toevoeging van drie militairen, die minstens den Kapiteinsrang moesten hebben bereikt. Zij vonnisten evenwel zonder jury.
Na het herstel der onafhankelijkheid bleven de rechterlijke colleges uit den Franschen tijd provisioneel bestaan * , echter werd bij Souverein besluit van 11 December 1813, Stbl. no. 10 art. 16 bepaald dat voortaan de Hoven van Assises zonder jury zouden worden gehouden, terwijl bij art. 17 de speciale hoven werden afgeschaft en bepaald werd, dat de zaken die tot hun competentie behoorden, voortaan eveneens naar de Hoven van Assises zouden worden verwezen.
Bij art. 53 en 54 der Grondwet van 1814 werden de oude Provinciale namen en grenzen hersteld en bij besluit van den Gouverneur der Provincie Overijssel van 16 Mei 1814 werd bepaald. dat voortaan de naam "Departement van de Monden van de IJssel" uit alle particuliere en publieke acten zouden worden weggelaten en vervangen door dien van "Provincie Overijssel".
Bepaalde misdrijven, o.a. gewapende smokkelarij en het vervaardigen van valsche munten, benevens de misdrijven, bedreven door den bepaald soort personen, als vagebonden en zij, die reeds tot een lijf- of onteerende straf waren veroordeeld, werden niet verwezen naar een Hof van Assises, maar naar een speciaal Hof, dat was samengesteld gelijk aan de Hoven van Assises, echter met toevoeging van drie militairen, die minstens den Kapiteinsrang moesten hebben bereikt. Zij vonnisten evenwel zonder jury.
Na het herstel der onafhankelijkheid bleven de rechterlijke colleges uit den Franschen tijd provisioneel bestaan * , echter werd bij Souverein besluit van 11 December 1813, Stbl. no. 10 art. 16 bepaald dat voortaan de Hoven van Assises zonder jury zouden worden gehouden, terwijl bij art. 17 de speciale hoven werden afgeschaft en bepaald werd, dat de zaken die tot hun competentie behoorden, voortaan eveneens naar de Hoven van Assises zouden worden verwezen.
Bij art. 53 en 54 der Grondwet van 1814 werden de oude Provinciale namen en grenzen hersteld en bij besluit van den Gouverneur der Provincie Overijssel van 16 Mei 1814 werd bepaald. dat voortaan de naam "Departement van de Monden van de IJssel" uit alle particuliere en publieke acten zouden worden weggelaten en vervangen door dien van "Provincie Overijssel".
In de Grondwet van 1814 en in die van 1815 werd een geheel nieuwe rechterlijke organisatie, ten minste in hoofdtrekken, vastgesteld; de daarin geëischte nadere regeling kwam evenwel eerst tot stand door de wet van 18 april 1827, Stbl. no. 20 en trad nader uitgewerkt bij de wetten van 22 December 1828, den 1sten October 1838, in werking. Tot dien hebben de Hoven van Assises dus hun provisioneel bestaan gerekt en zijn de Fransche wetboeken dienaangaande van kracht gebleven. *
De functies van het Hof van Assises den 1sten October 1838 overgegaan op de nieuw opgerichte Arrondissementsrechtbanken, terwijl de archieven werden overgebracht naar de Arrondissementsrechtbank te Zwolle, vanwaar zij in Januari 1929 naar het Rijksarchiefdepot werden gebracht en overgedragen aan het Rijk krachtens Kon. Besluit van 28 Augustus 1919, Stbl. no. 547.
De archieven van den Procureur-Crimineel zijn blijkbaar overgedragen aan het nieuw opgerichte Provinciale Gerechtshof, zetelend te Zwolle, welks archieven, na de opheffing van dit Gerechtshof, met ingang van 1 Januari 1876, krachtens Kon. Besluit van 17 December 1875, Stbl. no. 245, zijn overgebracht naar het Gerechtshof te Arnhem, vanwaar het archief van den Procureur-Crimineel, ingevolge het bovengenoemde Kon. Besluit van 28 Augustus 1919, eenige jaren later is overgebracht naar Zwolle en geplaatst in de Rijksarchiefbewaarplaats daar ter stede.
K.D. Hartmans
De functies van het Hof van Assises den 1sten October 1838 overgegaan op de nieuw opgerichte Arrondissementsrechtbanken, terwijl de archieven werden overgebracht naar de Arrondissementsrechtbank te Zwolle, vanwaar zij in Januari 1929 naar het Rijksarchiefdepot werden gebracht en overgedragen aan het Rijk krachtens Kon. Besluit van 28 Augustus 1919, Stbl. no. 547.
De archieven van den Procureur-Crimineel zijn blijkbaar overgedragen aan het nieuw opgerichte Provinciale Gerechtshof, zetelend te Zwolle, welks archieven, na de opheffing van dit Gerechtshof, met ingang van 1 Januari 1876, krachtens Kon. Besluit van 17 December 1875, Stbl. no. 245, zijn overgebracht naar het Gerechtshof te Arnhem, vanwaar het archief van den Procureur-Crimineel, ingevolge het bovengenoemde Kon. Besluit van 28 Augustus 1919, eenige jaren later is overgebracht naar Zwolle en geplaatst in de Rijksarchiefbewaarplaats daar ter stede.
K.D. Hartmans
laatste wijziging 08-03-2023
66 beschreven archiefstukken
4 gedigitaliseerd
totaal 963 bestanden
Inventaris
A Archief van het Hof van Assisen
0088 Hof van Assisen in het Departement der Monden van den IJssel en van den Procureur-Crimineel bij dat Hof
Inventaris
A
Archief van het Hof van Assisen
Organisatie: Collectie Overijssel locatie Zwolle
laatste wijziging 23-02-2023
4 gedigitaliseerd
totaal 963 bestanden
laatste wijziging 08-03-2023
66 beschreven archiefstukken
4 gedigitaliseerd
totaal 963 bestanden
Kenmerken
Datering:
1811 - 1838
Toegang:
Hartmans, K.D., Hof van Assisen in het Departement der Monden van den IJssel en van den Procureur-Crimineel bij dat Hof, 1811 - 1838.
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Opmerkingen:
N.B. U zult bij uw onderzoek in de rechterlijke archieven rekening moeten houden met hiaten, aangezien er in het verleden archiefstukken verloren zijn gegaan of vernietigd. Het belangrijkste hiaat is het archief van het provinciaal gerechtshof (1838-1877), dat bij de slag om Arnhem in 1944 verloren is gegaan.
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 08-03-2023
66 beschreven archiefstukken
4 gedigitaliseerd
totaal 963 bestanden