De richter van Delden ontmoeten we voor 't eerst in de persoon van W. de Ottenstate. Hij komt voor in een transportbrief van 10 Juni 1329 *  . Daarna komen we in dezelfde eeuw en later de richters van Delden vrij geregeld in de bronnen tegen. Opmerking verdient het feit, dat driemaal het ambt van richter van Delden verenigd is geweest met dat van richter van Borne nl. in de personen van Wolter van Coevorden (c. 1420) *  , Diderick Engelkens (1558 - c. 1595) en Lubbert Fockink (c. 1609-). Het gebied van het Richterambt Delden omvatte de marken Delden, Kotwijk en Weddehoen, Oele, Woolde, Azeloo, Bathum, Bentelo en Hengevelde *  . v.E.v.d. Veen acht het waarschijnlijk dat de marke Azeloo, gezien zijn ligging, vroeger tot de oorspronkelijke marke van Borne en derhalve tot het richterambt van deze naam heeft behoord. Aanwijzingen hiervoor in de bronnen zijn echter niet gevonden. T.a.v. de marken Oele en Woolde dient opgemerkt, dat zij samen met de marke van Driene (deels behorend tot het richterambt Enschede, anderdeels tot dat van Oldenzaal) *  één markerichter (tot c. 1761) *  en één markeboek (tot 1832) *  hadden. Ook vergaderden zij gemeenschappelijk.

Dit alles was een gevolg van het feit, dat de drie hoven waaraan het erfmarkerichterschap in deze drie marken verbonden was, eigendom waren van één persoon nl. de heer van Hengeloo *  , een havezathe gelegen in de marke Woolde. Het dorp Hengelo vormde met een gedeelte der marke Woolde een afzonderlijk kerspel Hengelo *  . Het rechterlijk archief van het Richterambt Delden was in behoorlijke conditie. Wel waren verschillende portefeuilles met ongeordende losse stukken aanwezig, maar deze stukken konden tenslotte vrijwel alle ondergebracht worden bij de schier eindeloze reeks van processen (364 processen in portefeuilles), (inv. nr. 73). Van deze processen vindt men achter deze inventaris een lijst. Een beschrijving er van op fiches bevond zich reeds ten Rijksarchieve.
Evenals de andere rechterlijke archieven bestaat ook dat van het richterambt Delden in hoofdzaak uit 2 seriën, nl. een van vrijwillige zaken en een van contentieuse zaken. Aanvankelijk (van 1548-1634) vallen deze seriën samen in één serie van registers bevattende zowel vrijwillige als contentieuse zaken. (nrs. 1-11). Daarna ontstaat een serie van vrijwillige zaken en één van contentieuse beide lopende met enige onderbreking tot 1811.

De archivalia van voor 1548 zijn alle verloren gegaan, wellicht. Zoals zo dikwijls gebeurde, door branden die ook Delden geteisterd hebben (zie Inleiding R.A. stad Delden). Gezien de inventaris, opgemaakt den 12e Juli 1811, (zie beneden) zijn na deze datum nog verschillende archivalia verloren gegaan. Zo ontbreken de registers vrijwillige en contentieuse zaken 1564-1572, 1587-1596, 1598-1608; contentieuse 1634-1643, 1694-1699,, 1704-1708, 1709-1715, 4 registers vrijwillige zaken nl., een van 1630-1694. Een register van momberstelling van 1803-1811, een van geleende goederen enz. van 1742-1802 en één van de 50e penning van 1733-1764. In 1811 werd de rechtstpraak van de stedelijke gerichten en van de schout- en richterambten overgebracht naar de Vredegerichten en de rechtbanken van eerste instantie. Hierheen werden toen ook de archivalia der genoemde gerichten overgebracht. Die van het richterambt Delden werden overgedragen aan de griffier van de rechtbank in eerste aanleg te Almelo op 8 October 1811, nadat er 12 Juli van hetzelfde jaar een inventaris van was opgemaakt. Bij K.B. van 8 maart 1879 Staatsblad no. 40 werd gelast de rechterlijke archieven daterende van vóór de invoering der Franse wetgeving, over te brengen naar de rijksarchiefbewaarplaatsen in de provincie, waaronder zij vroeger hadden behoord. Aan deze lastgeving is metterdaad gevolg gegeven. Zaken betrekking hebbend op de rechterlijke archieven in het algemeen vindt men vermeld in de algemene inleiding op de rechterlijke archieven van Overijssel.