Van de Stadt is een ondernemersgeslacht in Zaandam, vanaf het begin van de 18e eeuw actief in met name de houthandel. Vele leden van de familie van de Stadt waren actief in houtzaken. Het familiebedrijf Engel van de Stadt & Zoonen is zeven generaties van vader op zoon vererfd. Deze houthandel is terug te voeren tot de broers Jan Simonsz van de Stadt (1707-1751) en Huybert Simonsz van de Stadt (1711-1783).
Als oprichtingsdatum van de firma Engel van de Stadt & Zn. wordt 1 januari 1805 aangehouden, toen Engel van de Stadt zijn oudste zoon Claas in zijn zaak opnam. De naam Van de Stadt, in relatie tot de Zaanse houthandel, komt echter al voor in 1694. In 1805 bezat de firma vijf molens; in Oost-Zaandam De Bakker, De Jonge Beer, De Engel en De Huysman, in West-Zaandam De Witte Star.

Engel van de Stadt (1746-1819) trouwde driemaal; eerst met Neeltje Duyn (1747-1768), dochter van een snuifmolenaar, daarna met Maritje Thopas (1746-1777), dochter van een houtkoper met wie hij naar het Kattegat in Oostzaandam verhuisde. Tenslotte trouwde hij met Guurtje Kroeger (1750-1827) dochter van een peller en loodwitmaler. Alle drie echtgenotes waren welgesteld en hielpen zijn financiële positie aanzienlijk versterken. Engel van de Stadt was in de eerste plaats handelsman; daar profiteerden zijn houtzagerijen ook van. Hij dreef succesvol handel in Scandinavië en in Spanje. Daarnaast was Engel actief als reder, hoewel zijn schepen later onder vreemde vlag voeren vanwege de Franse overheersing. Zoals veel Zaankanters was hij een overtuigd patriot en had hij zelfs een aandeel in de kaapvaart onder de Bataafse Republiek. Engel werd directeur van De Bataafse Kaaprederij; een rederij die een jaar later alweer werd geliquideerd. Engel van de Stadt was zeer betrokken bij het Zaanse openbare leven. Hij was schepen, lid van de vroedschap en burgemeester van Zaandam, alsook kapitein van de Eerste Compagnie Vrijwilligers toen de Engelsen en Russen landden in Noord-Holland nabij Groote Keeten. Ook na het vertrek van de Fransen bleef hij actief en was hij bijvoorbeeld als een van de 600 aanzienlijken van het land betrokken bij het ontwerp van de nieuwe grondwet in 1814. Tenslotte werd hij gedurende twee jaar ook weer president-burgemeester van Zaandam.

De drie zoons Claas, Huybert en Cornelis kwamen alle drie in de zaak van hun vader. Claas van de Stadt (1782-1852) werd in 1805 deelgenoot, maar trad in 1814 uit de zaak om houtkoper in Amsterdam te worden. Huybert van de Stadt (1786-1844) kwam in 1813 in de firma (die vanaf dat moment Engel van de Stadt en Zoonen zou heten), in 1814 gevolgd door zijn broer Cornelis van de Stadt (1793-1857). Na het overlijden van Engel van de Stadt op 23 juli 1819 zetten zijn zoons Huybert en Cornelis van de Stadt samen de zaak voort. Nadat in 1827 ook hun moeder overleed, besloten de beide broers uit elkaar te gaan. Cornelis trok zich terug uit de firma en vestigde zich als zelfstandig houthandelaar. Huybert stond er vanaf 1828 dus alleen voor met de firma Engel van de Stadt en Zoonen. De zeerederij H. & C. van de Stadt bleven de broers nog wel gezamenlijk voeren.
Net als zijn vader bekleedde Huybert van de Stadt diverse officiële functies in het Zaanse openbare leven. Hij was achtereenvolgens raadslid (1824), wethouder (1828), lid van de Staten van Holland (1831) en burgemeester van Zaandam (1832). Eind 1838 vroeg hij om gezondheidsredenen ontslag aan als burgemeester en een half jaar later deed hij datzelfde als raadslid. Toen Huybert overleed op 22 oktober 1844, nam zijn zoon Jan (1816-1871) het familiebedrijf over, terwijl zijn andere zoon Engel de pelderij overnam.

Jan van de Stadt (1816-1871), gehuwd met Alida Mats (1816-1882), zette zijn vaders firma voort en wist de ontstane teruggang, die was ontstaan vanwege de ziekte van zijn vader, op te vangen en daarmee de zaak weer tot bloei te brengen. Spoedig kwamen zijn vier zoons Huybert, Jacob, Jan Jr. en Cornelis hem assisteren. In 1878 deed de stoommachine zijn intrede in het bedrijf. De eerste machine werd geplaatst in de molen De Engel. In de houtzaagmolens werd niet meer geïnvesteerd, zodat de stoomzagerij De Enge’ jarenlang alleen het vuren en grenen zaagwerk zou verrichten. In 1887 werd de stoomzagerij Het Bosch aangekocht, speciaal voor het zagen van hardhout.

Naast de firma E. van de Stadt & Zoonen werd, op initiatief van Jan van de Stadt jr., een nieuwe firma gesticht: Jan van de Stadt Jr. & Co. Doel van deze firma was de zakenrelaties uit te breiden met nieuwe afnemers. Deze firma werd in 1904 weer opgeheven. Na het overlijden van Jan van de Stadt in 1871 bleef Alida Mats deelgenoot met haar zoons. Huybert van de Stadt (1838-1907), was van 1871 tot 1906 lid van firma. Na het overlijden van zijn broers was hij een tijd de enig firmant. Hij stierf kinderloos.

Jan van de Stadt (1878-1973), zoon van de eerdergenoemde Jan van de Stadt jr., kwam in 1895 als vrijwilliger in dienst bij zijn ooms Huybert en Jacob. Na het overlijden van Jacob verleende Huybert hem procuratie (volmacht om namens het bedrijf te handelen). In 1905 trok Huybert zich terug uit de firma en deed de zaak over aan zijn neef Jan en diens broer Huybert van de Stadt (geb. 1884), terwijl ook de toenmalige handelsreiziger J. Voogd als deelgenoot werd opgenomen. In 1923 trokken Huybert en J. Voogd zich terug en ging Jan alleen verder. In september 1911 werd een grote nieuwe houtzagerij De Engel geopend, als vervanging van de oude houtzagerijen De Engel en Het Bosch. De naam van Het Bosch leefde nog jarenlang voort in Het Noordse Bosch in Zaandam, de naam van de woningen die op deze plek werden gebouwd.

Jan van de Stadt nam in 1931 zijn zonen Jan Huybert, Nicolaas Johan en Gerard Anton als deelgenoten op in de toen gevormde naamloze vennootschap (NV). Jan werd zelf met zijn zoons Nicolaas Johan (Nico Jan) en Gerard Anton directeur van de NV, terwijl Jan Huybert commissaris werd. President-commissaris werd E.G. Duyvis Tz en later diens zoon T. Duyvis EGz. Jan was ook president-commissaris en medeoprichter van E.G. van de Stadt Scheepswerf NV en van 1941-1948 van de NV Houtbewerkingsbedrijf Primus. Hij was tevens heemraad van de Polder Westzaan en hoogheemraad van Uitwaterende Sluizen van West-Friesland en Kennemerland. In de jaren ‘30 van de 20e eeuw maakte het houtbedrijf een moeilijke tijd door. Loonschaverij De Prins van Oranje van de gebroeders De Vries dreigde failliet te gaan; de houthandels Van de Stadt, Donker en P. Schipper Gzn. namen, elk voor een derde, de aandelen over. Jan van de Stadt werd president-commissaris.
In 1941 mocht De Prins van Oranje op last van de bezetter niet meer zo heten. Toen werd de naam Primus gekozen. De werkgelegenheid bleef goeddeels gehandhaafd door overschakeling van import op aankoop van stammen uit de binnenlandse bossen. Door gebruik te maken van stoommachines, gestookt met zaagsel en afvalhout bleef de zagerij draaien.

Vlak na de oorlog werd met de stoommachines stroom opgewekt voor de gemeente Zaandam. Jan Huybert van de Stadt (1901-1989) kwam eerst in de firma van zijn vader. Hij werd in 1923 procuratiehouder en in 1931 werd hij deelgenoot met zijn broers. Op verzoek van zijn schoonvader Hendrik Jacob de Boer werd hij in 1936 belast met de leiding van Zaans Veembedrijf H. de Boer Jz. en in 1950 werd hij benoemd tot directeur van nv Dekker's Houthandel. Daarnaast was hij commissaris bij E.G. van de Stadt Scheepswerf NV. Nicolaas Johan van de Stadt (1878-1984) werd in 1922 in de zaak opgenomen en werd in 1936 directeur van de nv. Hij was dijkgraaf van de Polder Westzaan. Zijn zoon Jan Nico van de Stadt (geb. 1930) kwam later in de directie; hij was voorzitter van de Kamer van koophandel en hoogheemraad van de Uitwaterende Sluizen van West-Friesland en Kennemerland.

Gerard Anton van de Stadt (geb. 1904) werd naar Engeland gestuurd om speciaal het vak van fijne houtsoorten te leren. Ook hij kreeg in 1928 procuratie, werd in 1931 deelgenoot en in 1936 directeur. Hij was sinds 1949 lid van het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen van West-Friesland en Kennemerland. De jongste twee zoons van Jan van de Stadt en Maartje Schenk voelden zich meer tot de scheepvaart aangetrokken. Huybert van de Stadt (geb. 1907) werkte voor de Holland-West-Afrika-lijn en stichtte in 1934 een handel in scheeps-artikelen De Brouwer & v.d. Stadt.
Ericus Gerhardus van de Stadt (geb. 1910) volgde de MTS-Scheepsbouw te Haarlem en richtte in 1933 E.G. van de Stadt Scheepswerf op, met welk bedrijf hij zich specialiseerde in het ontwerpen en het bouwen van jachten.

Nadat in 1962 Jan van de Stadt na 67 jaar uit het bedrijf was getreden, werd in 1966 de Houthandel E. van de Stadt en Zoonen NV overgenomen door Intradur, dwarsligger- en hardhouthandel BV *  .

Op 15 januari 1970 werd een het nieuwe bedrijvencomplex geopend in de Achtersluispolder waarbij als werkmaatschappij de firma Houthandel van de Stadt & Endt werd gevormd. De verhuizing was het resultaat van jarenlang overleg, overdenken en onderhandelen waarbij een ruiltransactie tot stand kwam. Het Ontwikkelingsschap Zaanstreek ontving de oude terreinen en opstallen in het Westzijderveld in eigendom. In ruil verkregen Van de Stadt & Endt onder ander een perceel industrieterrein in de Achtersluispolder *  .