Uw zoekacties: Padmeesters van het Blauwepad en Mr. Cornelispad

PA-0206 Padmeesters van het Blauwepad en Mr. Cornelispad ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
2. Geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
PA-0206 Padmeesters van het Blauwepad en Mr. Cornelispad
Inleiding
5.
Handleiding voor de gebruiker
Een deel van dit archief is waarschijnlijk gevormd in 1792, toen de padmeesters van het Blauwepad en het Meester Cornelispad in een proces verwikkeld waren met Cornelis Visser. Zowel in inventarisnummer 1 als in inventarisnummer 3 zijn de processtukken terug te vinden, die toen zijn opgemaakt. Ook zijn toen waarschijnlijk verschillende afschriften van de reglementen gebruikt. Albert Schoenmaker, toentertijd padmeester van het Blauwepad, schreef in de omslagen van inventarisnummer 1 en inventarisnummer 3 dat het goed was om oude stukken te bewaren, 'want oude boeken koomen op sijn tijt te pas'.

Inventarisnummer 1 bevat diverse losse stukken, waaronder een afschrift van het reglement van 1683 (inleiding en artikel 1); het herziene reglement van 8 maart 1820; het reglement van het pad voorbij de Westerbrug van 16 juni 1757; en twee exemplaren van de overeenkomst van 14 juni 1792 tussen de padmeesters van het Blauwepad en Meester Cornelispad en Cornelis Visser.
Het reglement van 16 juni 1757 van de eigenaars van de molens aan het einde van het Blauwepad bevat ook aantekeningen over wie er gedurende de periode 1759-1787 werd geroyeerd of opgenomen in het contract als gevolg van de verkoop of afbraak van een molen. De losse stukken van inventarisnummer 1 bevinden zich in een omslag, waarvan de inhoud verdwenen is. De aantekening op de omslag maakt namelijk melding van een boek voor de eigenaars van het Blauwepad, dat in 1765 begonnen zou zijn.

Inventarisnummer 4 heeft betrekking op de bewoners van het Blauwepad, die in 1683 een contract sloten, en bevat de namen van de padmeesters. De inventarisnummers 5 en 6 zijn de rekening courantboeken voor de erven die aan het einde van het Blauwepad lagen. De eigenaars van deze erven hadden drie bruggen te onderhouden: de vaartbrug (de Westerbrug), de brug naar molen de Liefde en de brug naar molen de Ridder.
De collectie Honig (PA-0418), inventarisnummer 13 bevat een afschrift van de overeenkomst uit 1792, die de geschillen met Cornelis Visser beëindigde, en twee afschriften van het herziene reglement van 1 maart 1820. De stukken zijn afkomstig uit de collectie van de ZOV, de Vereniging tot instandhouding en uitbreiding van de Zaanlandse oudheidkundige verzameling Jacob Honig Janszoon junior. De ZOV ontving de stukken op 24 juli 1901 van G.J. Blees Kz., correspondent van de ZOV te Zaandam, en op 13 december 1912 van Cornelis de Vries Tz., houtzager te Zaandam. * 

Andere archieven van padmeesters zijn:
PA-0011 - Padmeesters van het Domineespad (Koog aan de Zaan), (1694) 1798-1912.
PA-0046 - Padmeesters van het Bakkerspad (Westzaandam), 1780-1856.
PA-0153 - Ingelanden van de Nieuwe Vaart achter de kerk (Zaandijk), 1709-1913.
PA-0154 - Padmeesters van het Breedweer (Koog aan de Zaan), 1736-1857.
PA-0155 - Padmeesters van de Bloemgracht (Zaandam), 1655-1956.
PA-0156 - Padmeesters van het Tuinpad (Zaandijk), 1714-1864.
PA-0204 - Padmeesters van de Peperstraat (Oostzaandam), 1622-1792.
Ooit had de gemeente Zaandam een archiefkast 'Straten en wegen'. D. Kerssens maakte hier een toegang op: Inventaris met alfabetische ingang en naamverklaring van de serie straten, grachten, paden, havens, vaarten en sloten behorende tot het archief van de voormalige gemeente Zaandam, 1819-1973 (Zaanstad 1980), te raadplegen op de studiezaal van het gemeentearchief Zaanstad. In dossiernummer 3103 van dit archief (nu OA-0059) is onder de naam Blauwepad informatie te vinden over de overname van het onderhoud van het pad door de gemeente in 1866. Er woonden op dat moment tweeënveertig huisgezinnen aan het pad. In hun adres aan de gemeenteraad beschreven de eigenaars van het Blauwepad de inhoud van hun reglement als volgt: 'om twee maal per jaar de straaten te wieden, schrobben en behoorlijk de kuilen te stoppen. Overgang van paarden was verboden(,) wagens dan ook niet minder (eveneens) gewijgert.'

In de oudere literatuur worden de padgemeenschappen beschreven als kleine, tamelijk geïsoleerde woongemeenschappen, die sterk op elkaar waren aangewezen en ook burenhulp verleenden in geval van bijvoorbeeld geboorten, ziekten en sterfgevallen. Zie voor deze visie bijvoorbeeld: S. Lootsma, 'Een typisch stuk communaal-historie' in: idem, Historische studiën over de Zaanstreek. Eerste bundel (Koog aan de Zaan 1939) 3-33. Ook het lemma in de Encyclopedie van de Zaanstreek van Jan Pieter Woudt en Klaas Woudt (zie noot 1) sluit hier nog sterk bij aan. Inmiddels is deze visie herzien en ziet men in de padgemeenschappen toch vooral organisaties van eigenaren, die voor de kwaliteit van hun woonomgeving zorgden (zie bijvoorbeeld Dirk Damsma, noot 1).
6. Archiefvormer

Kenmerken

Datering:
1683 - 1917. Met hiaten
Gemeente:
Westzaandam
Omvang in meters:
0,09
Toegang:
Plaatsingslijst
Openbaar:
Ja
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0206 Padmeesters van het Blauwepad en Mr. Cornelispad
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0206