Uw zoekacties: De rederij van het barkschip Jacob Roggeveen

PA-0069 De rederij van het barkschip Jacob Roggeveen ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
PA-0069 De rederij van het barkschip Jacob Roggeveen
Inleiding
1.
Geschiedenis van de archiefvormer
De Jacob Roggeveen was een houten zeilschip met drie masten en het tuigwerk van een bark (gaffeltuig en razeilen). Volgens de Nederlandse meetbrief had het schip een inhoud van 702,67 ton of 1990 m3. De zeebrief van het schip (het nationaliteits- of registratiebewijs waarmee het buiten de nationale wateren mocht varen en de Nederlandse vlag mocht voeren) werd afgegeven op 31 juli 1882, nummer 137. *  Het schip was vernoemd naar Jacob Roggeveen, de ontdekker van Paaseiland in de Grote Oceaan (1659-1729). Van hem stond een levensgroot beeld aan boord van het schip. *  Volgens de gegevens van de Stichting Maritiem-Historische Databank zou de Jacob Roggeveen in 1864 zijn geregistreerd door J. Vos van Marken. * 
De Jacob Roggeveen was eigendom van de houthandelaars Hendrik Simonsz (1824-1888) uit Zaandam, Jan Dekker Jansz. (1831-1887) uit Westzaan en van J. Sluisman, kapitein van de Jacob Roggeveen. Simonsz had 3/5 aandeel in het schip, Dekker en Sluisman elk 1/5 aandeel. De boekhouding van het schip werd gevoerd door Jan Dekker.
Simonsz, Dekker en Sluisman kochten het schip, inclusief inventaris, op 20 februari 1880 van Jer. Meijeszoon te Amsterdam voor een bedrag van fl. 13.200,-. Zij kregen daarbij hulp van de makelaar E.C.A. Koli. Het schip was eerder aangekocht op een openbare veiling door de Amsterdamse scheepsbouwmeester W.A. Huygens, die van de drie reders fl. 2800,- aan overnamekosten ontving. Inclusief bijkomende kosten voor aankoop, uitrusting en herstel lag het schip in mei 1880 voor fl. 25.200,- 'uitgerust en in zee'. *  De werkzaamheden aan het schip na aankoop vonden plaats op de werf van Bok in Amsterdam en stonden onder toezicht van Sluisman. *  De overschrijving in het hypotheekregister te Amsterdam vond plaats op 17 maart 1880 in deel 21 nummer 2871, dagregister deel 8 nummer 146. *  Het schip werd verzekerd bij Lapidoth & Vis in Amsterdam, aanvankelijk voor fl. 20.000,-. Later daalde dit bedrag naar fl. 8000,-. * 
In tegenstelling tot de Maria Catharina, het barkschip dat de drie reders aankochten in 1872 (zie PA-0028), werd de Jacob Roggeveen uitsluitend gebruikt voor het transport van hout uit de landen rond de Oostzee. De reizen gingen onder andere naar Denemarken (Elseneur of Helsingør), Finland (Helsingfors (Helsinki), Lappvik, Perno, Porvoo (Borgå) en Bomarsund) en naar Estland (Bolderaa of Riga). *  Kapitein was J. Sluisman, die van 1872 tot en met 1879 kapitein van de Maria Catharina was geweest.
Op 5 april 1887 werd het schip via Vinke & Co., cargadoors in Amsterdam, verkocht aan de heren Cornelis Constant & Co. uit Burgervlotbrug. Voor de inventaris van het schip betaalden zijn fl. 4500,-, voor het casco fl. 2000,-. Vanwege de sloop van het schip kwam op 9 april 1887 de zeebrief te vervallen. Uit het rederijboek valt op te maken dat het schip al in 1886 geen reizen meer had gemaakt. * 
Jan Dekker Jansz., de reder die de boekhouding van de Jacob Roggeveen verzorgde, was de eigenaar van de houtzaagmolens het Witte Schaap en het Klaverblad. Deze stonden naast elkaar aan het Zuideinde in Westzaan. In 1885-1886 kocht hij samen met zijn neven J.A. van de Nolle en J.C. en A.J. van Wessem nog een derde molen, de Primus, die eigendom was geweest van zijn broer Gerbrand.
Dekkers houtzagerij en houthandel was een van de grootste bedrijven van Westzaan. Jan Dekker leerde het vak misschien van 'oom Buys', zijn buurman Albert Buys, en deed een aantal jaren ervaring op in samenwerking met Pieter Donker, die later zijn eigen houthandel begon in Zaandijk. Dekker kocht zijn hout tot 1868 bij Nederlandse importeurs. Na 1868 importeerde hij een toenemende hoeveelheid balken en gezaagd hout rechtstreeks vanuit Zweden en Finland. Zijn achterneven Albert en Meindert Honig vestigden zich in Finland en zorgden voor de inkoop van het hout. De zoons van Jan Dekker, Jan Adrianus (1860-1941) en Everard Christiaan Cornelis (1863-1931), kwamen bij hen in de leer om het vak te leren. De aanschaf van de barkschepen Maria Catharina en Jacob Roggeveen gebeurde mogelijk in antwoord op de hoge vrachtkosten, die verbonden waren aan het vervoer van hout door derden.
Na het overlijden van Jan Dekker in 1887 werden de zaken in Finland geliquideerd. Sinds de jaren zeventig liepen de verkoop van hout en de winsten terug en vanaf 1881 versnelde zich deze ontwikkeling. De houthandel en houtzagerij van Jan Dekker ging verder als de firma Jan Dekker Jz. Met de overname van de stoomhoutzagerijen de Nieuwe Jager en Veldlust in Zaandam maakte het bedrijf in 1895-1896 de overstap naar stoomkracht. Een jaar later, in 1897, verhuisde de firma Dekker naar Zaandam. In 1921 werd het bedrijf omgezet in de N.V. Dekker's Houthandel, in 1956 werd het bedrijf geliquideerd. * 
2. Geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
6. Archiefvormer
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1880 - 1887
Gemeente:
Westzaan
Omvang in meters:
0,28
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0069 De rederij van het barkschip Jacob Roggeveen
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0069