Archieven.nl

De archiefstukken zijn afkomstig uit de collectie van de ZOV, de Vereniging tot instandhouding en uitbreiding van de Zaanlandse oudheidkundige verzameling Jacob Honig Janszoon junior. Het is niet bekend wanneer en hoe de ZOV in het bezit is gekomen van de eerste inventarisnummers (de inventarisnummers 1 tot en met 6). In 1973 zijn deze archiefstukken met de andere archiefstukken uit de collectie van de ZOV overgebracht naar het gemeentearchief Zaanstad. *  Het gemeentearchief heeft vervolgens beknopte inventarissen van de collectie van de ZOV gemaakt, die werden afgerond in 1983. * 

De overige archiefstukken van dit archief ontving de ZOV op 10 november 1987 van Nico Aten uit Wormerveer. Omdat de collectie van de ZOV was overgebracht naar het gemeentearchief, werden de stukken ingeschreven in het register van het gemeentearchief Zaanstad. De overdracht van deze archiefstukken had eigenlijk al in 1960 moeten plaatsvinden. Bij de liquidatie van de Erve H. de Jong N.V. Koninklijke Cacao- en Chocoladefabrieken de Zaanstroom was een selectie uit het archief gemaakt met de bedoeling deze selectie aan de ZOV te schenken. De archiefstukken waren echter blijven liggen bij Jan Aten, de grootvader van Nico Aten. De stukken kwamen boven water toen Dirk Aten, de vader van Nico Aten en oud-bestuurslid van de ZOV, in 1987 overleed. * 

Nico Aten karakteriseerde het archief van de firma de Jong bij de overdracht als onvolledig maar desondanks van belang, omdat het archief 'aantoont hoe de cacaoindustrie, die thans in onze streek zo een voorname rol speelt, is voortgekomen uit de specerijenhandel. Deze niet geringe handel in specerijen is in de vergetelheid geraakt doordat zij altijd schuil gaat achter de blauwselkoperij. Zo zijn de Wormerveerse cacaofabrieken W.J. Boon & Comp, de Erve H. de Jong en J. Pette Hz allemaal uit blauwselkoperijen ontstaan.' * 

Andere stukken die meekwamen met de schenking van 1987, waren het gedicht 'Ter Bruyloft van den Heere Cornelis Cardinaal en Jonkvrouwe Aafje Gijsen' (inventarisnummer 20) en het archief van de vereniging de Nieuwe Sociëteit uit Wormerveer.
Het gedicht ter gelegenheid van de bruiloft van Cornelis Cardinaal en Aafje Gijsen was eigendom van de ZOV. Jan Aten had het ooit te leen gekregen, maar het was er niet van gekomen om het aan de ZOV terug te geven. Het archief van de Nieuwe Sociëteit (opgericht op 1 februari 1871) was afkomstig uit de nalatenschap van Dirk Aten en bevatte ook de archieven van de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het Gebouw 'de Nieuwe Sociëteit' en de Sociëteit de Zaanlandsche Manege (opgericht op 29 augustus 1865 en voorloper van de Nieuwe Sociëteit). Het archief van de Nieuwe Sociëteit is terug te vinden in het gemeentearchief Zaanstad, PA-0198.

Nico Aten schonk tot slot een notulenboek van 'het Gezelschap N.V. opgerigt den 1 november 1859', waarvan de firmanten Cornelis en Dirk Schoute lid waren geweest. Het is niet bekend in welk archief dit notulenboek is ondergebracht. De negentiende-eeuwse cacaofles uit de schenking van Nico Aten is waarschijnlijk ondergebracht in de collectie van het Zaans Museum (ZOV-05016). *