Uw zoekacties: Vrije Kiesvereniging

PA-0015 Vrije Kiesvereniging ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
2. Geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
PA-0015 Vrije Kiesvereniging
Inleiding
5.
Handleiding voor de gebruiker
Het reglement en het programma van de Vrije Kiesvereniging zijn terug te vinden in de notulen van 24 februari 1888. Ook bevat het notulenboek de jaarverslagen, die bij de afsluiting van het verenigingsjaar (in februari-maart) werden voorgelezen. Achterin het notulenboek staan overzichten van de aftredende bestuursleden (1890-1896) en de ledenlijst van maart 1894. Deze overzichten zijn van de hand van de secretaris, A. Graftdijk.

Paul Leguit (1856-1936) was eigenaar van een smederij en aanhanger van de kritische ideeën van Multatuli over het lot van de arbeiders. In 1883 werd hij lid van de Sociaal-Democratische Bond (SDB). Hij was enkele jaren redacteur van het Volksblad en beheerder van het SDB-gebouw in Koog aan de Zaan. Als eerste socialist kreeg hij zitting in de gemeenteraad van Koog aan de Zaan (1891-1901), maar toen waren zijn banden met de SDB al losser geworden. Van 1897 tot en met 1901 en in 1905 was Leguit wethouder van Koog aan de Zaan. In 1900 maakte hij de overstap naar de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP). * 
Brochurenummer 10.620 in de bibliotheek van het gemeentearchief Zaanstad bevat een aantal exemplaren van Het (Radicaal) Volksblad, waarvan Paul Leguit medeoprichter en redacteur was. *  Het besluit voor de oprichting van dit weekblad werd genomen in een vergadering met 'verschillende hulpvereenigingen in radicalen geest' in café Zaanzicht op 11 november 1888. Het weekblad werd bekostigd met de uitgifte van aandelen à fl. 1,- per stuk. * 
Meer over de rol van de Vrije Kiesvereniging in de gemeenteraad en politiek van Koog aan de Zaan is te vinden in: J.J. 't Hoen, Op naar het licht. De Zaanstreek in de periode van de opkomst der arbeidersvereniging 1882-1909 (Wormerveer 1968) 152-191. De Vrije Kiesvereniging steunde behalve eigen kandidaten ook gemeenteraadsleden van een andere politieke kleur. Onderwerpen die in de gemeenteraad besproken werden, waren de salariëring van onderwijzers, het verbod op de bouw van houten huizen, de bouw van een nieuwe sluis in de Dam te Zaandam en de verhoging van de gemeentelijke belastingen voor de lagere inkomens. In de gemeenteraad liepen de gemoederen hoog op. Bij de verkiezing van Paul Leguit en Jan Dekker Azn. op 25 augustus 1891 bijvoorbeeld traden de andere gemeenteraadsleden af en volgde een heftige verkiezingsstrijd, waarin onder andere een brochure van E.G. Duyvis verscheen (De betekenis van de gemeenteraads-verkiezing te Koog aan de Zaan op 8 september 1891 *  ). Bij de behandeling van de gemeentebegroting op 10 oktober 1893 beet de liberaal en oliehandelaar J. Crok Leguit en Dekker toe, dat ze maar niet meer aan de besprekingen moesten deelnemen.

Kiesverenigingen met de naam 'Kiesrecht is kiesplicht' waren ook in andere plaatsen in de Zaanstreek te vinden. In Zaandam werd een kiesvereniging met deze naam opgericht in januari 1888, in Zaandijk gebeurde dit in 1898. De kiesvereniging Kiesrecht is kiesplicht in Koog aan de Zaan werd waarschijnlijk opgericht na de opheffing van de kiesvereniging Koog en Zaandijk in 1884. * 

Verwante archieven zijn:
PA-0055 - Liberale kiesvereniging Koog-Zaandijk, 1869-1884.
PA-0464 - Anti Revolutionaire Partij, 1891-1975.
6. Archiefvormer

Kenmerken

Datering:
1888 - 1896
Gemeente:
Koog aan de Zaan
Omvang in meters:
0,02
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0015 Vrije Kiesvereniging
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0015