Mijn Studiezaal (inloggen)
OA-0033 Gemeentebestuur Koog aan de Zaan ( Gemeentearchief Zaanstad )
OA-0033
Gemeentebestuur Koog aan de Zaan
Inleiding
1. De geschiedenis van de archiefvormer
OA-0033 Gemeentebestuur Koog aan de Zaan
Inleiding
1.
De geschiedenis van de archiefvormer
In 1400 was het gehele Zaanse gebied ten westen van de Zaan en boven het IJ een ambachtsheerlijkheid, waartoe ook Krommenie behoorde. De banne Westzaan was het rechts- en bestuurlijk gebied waartoe de dorpen Koog aan de Zaan, Westzaan, West-Zaandam, Wormerveer, Zaandijk en de polder Westzaan behoorden en was gelegen tussen de Zaan, de Hogendijk, de Westzanerdijk en de Nauernasche Vaart. Door de aanleg van de Nauernasche Vaart rond 1634 ontstond er een natuurlijke grens tussen Krommenie en de banne Westzaan.
In 1729 kochten de regenten van Westzaan van de Staten van Holland de ‘landrechten’ van de banne voor fl. 300.000,-, waarna de schepenen en de vroedschappen optraden als ambachtsheren.
In 1729 kochten de regenten van Westzaan van de Staten van Holland de ‘landrechten’ van de banne voor fl. 300.000,-, waarna de schepenen en de vroedschappen optraden als ambachtsheren.
Westzaan is de moeder van de Zaangemeenten aan de westoever van de Zaan. Het rechthuis en het bannehuis stonden in Westzaan en daar zetelden ook de ambachtsheren. Vanuit Westzaan vestigden zich mensen aan de Zaanoevers. Bekend is dat op 20 september 1494 Hendrik Pieters met een vergunning van de schepenen van Westzaan zich vestigde op de plaats, waar later Zaandijk ontstond.
Ten zuiden van Zaandijk ontstond enkele jaren later de eerste vestiging die zou uitgroeien tot het dorp Coogh. De naam ontleent het dorp aan de koog (kog), het buitendijks gelegen stuk grond dat in de Zaan uitsteekt. Al in vroege tijden werd deze plaats gebruikt voor de vestiging van industrieën en bedrijven. In 1639 werd er de eerste pelmolen gebouwd, genaamd de Pellecaan.
In de 16e tot en met de 18e eeuw deelde Koog aan de Zaan met Zaandijk voor kortere of langere tijd de gemeenschappelijke voorzieningen zoals de school, de kerk, het kerkhof en de wees- en armenzorg. Moeilijkheden over de afrekening daarvan zorgden uiteindelijk in 1721 voor een scheiding waarna de beide dorpen zich richtten op de zorg voor de eigen inwoners.
In de 16e tot en met de 18e eeuw deelde Koog aan de Zaan met Zaandijk voor kortere of langere tijd de gemeenschappelijke voorzieningen zoals de school, de kerk, het kerkhof en de wees- en armenzorg. Moeilijkheden over de afrekening daarvan zorgden uiteindelijk in 1721 voor een scheiding waarna de beide dorpen zich richtten op de zorg voor de eigen inwoners.
Naast Koog aan de Zaan en Zaandijk ontstonden omstreeks 1500 langs de Zaan de nederzettingen Wormerveer en West-Zaandam. Aanvankelijk bleef het bestuurscentrum in Westzaan gevestigd maar later kregen deze jonge nederzettingen toch vertegenwoordigers in de Westzaanse vroedschap. Deze vertegenwoordigers traden geleidelijk in de nieuwe plaatsen als burgemeesters optreden en zij wisten hun plaatselijke invloed en bevoegdheden te vergroten zodat zij hun eigen gemeentelijke huishoudingen konden voeren.
Tijdens de Bataafse Republiek in 1796 werden er municipaliteiten (gemeenten) ingesteld met plaatselijke gemeenteraden, maar onder het overkoepelend bestuur van de banne Westzaan. In 1798 werd het bestuur van de polder Westzaan losgemaakt uit het banbestuur.
Na het einde van de Bataafse Republiek in 1815 kwam er aan dit overkoepelend bestuur een einde en kwam het bestuur van Wormerveer, Zaandijk en Koog aan de Zaan in handen van de daar woonachtige ingezetenen. *
Na het einde van de Bataafse Republiek in 1815 kwam er aan dit overkoepelend bestuur een einde en kwam het bestuur van Wormerveer, Zaandijk en Koog aan de Zaan in handen van de daar woonachtige ingezetenen. *
2. De geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
6. Archiefvormers
laatste wijziging 20-10-2017
182 beschreven archiefstukken
15 gedigitaliseerd
totaal 34 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 20-10-2017
182 beschreven archiefstukken
15 gedigitaliseerd
totaal 34 bestanden
Kenmerken
Datering:
1642 - 1811 (1819)
Gemeente:
Koog aan de Zaan
Omvang in meters:
5,5
Toegang:
Inventaris, deels digitaal
Openbaar:
Ja
Licentie:
Creative Commons (CC BY 4.0)
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang OA-0033 Gemeentebestuur Koog aan de Zaan
VERKORT:
NL-ZdGAZOA-0033
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang OA-0033 Gemeentebestuur Koog aan de Zaan
VERKORT:
NL-ZdGAZOA-0033
Categorie:
laatste wijziging 20-10-2017
182 beschreven archiefstukken
15 gedigitaliseerd
totaal 34 bestanden
