De nu beschreven archieven van de voormalige gemeente Avenhorn kunnen worden onderscheiden in de volgende onderdelen:
1. Dorps- en gemeentearchieven van Avenhorn & Oostmijzen tot mei 1854 (omvang circa 2,2 strekkende meter);
2. Dorps- en gemeentearchieven van Grosthuizen tot mei 1854 (omvang circa 1,3 strekkende meter);
3. Dorps- en gemeentearchieven van Scharwoude tot mei 1854 (omvang circa 1,2 strekkende meter);
4. Gemeentearchief van Avenhorn van 31 mei 1854 tot en met 1925. (omvang circa 8 strekkende meter).

In 1927 werd in Avenhorn voor de archiefordening de code van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten ingevoerd, waarna de stukken uit 1926 (als oefenmateriaal?) volgens het nieuwe registratuurstelsel werden herordend. Het eindjaar van deze inventaris is dus 1925. Het code-archief zal pas in de toekomst worden beschreven. Wat ten aanzien van de archieven van voor de samenvoeging van 1854 het meeste opvalt, is dat er nauwelijks stukken van voor 1795 bewaard gebleven zijn. Alleen het archief van Grosthuizen bevat enkele registers uit de 17e en 18e eeuw tot de Bataafse Omwenteling, maar geeft voor het overige ook weinig reden tot jubelen. Het archief van Scharwoude begint zelfs pas in 1817. De oorzaak van deze armoede is onbekend, maar zal ongetwijfeld samenhangen met belabberde bewaarcondities, achteloosheid en opruimwoede. Het aantreden van de Hoornse burgemeesters/gemeentesecretarissen er in elk geval toe dat de ingekomen en verzonden stukken keurig werden genummerd en geagendeerd, terwijl bijvoorbeeld ook de serie gemeenterekeningen (met bijlagen!) uit de eerste helft van de 19e eeuw compleet is.

Het administreren van de drie gemeentearchieven leverde de Hoornse heren veel (drie-)dubbel werk op, bijvoorbeeld bij de beantwoording van circulaires. Om zich "onnodig" werk te besparen en het risico van foutieve inschrijvingen te vermijden, werden de verzonden stukken van de drie gemeenten opgeschreven in een en dezelfde serie minuten en afschriften, sinds eind 1830 brievenboeken van verzonden stukken. Wanneer de brieven van de drie gemeenten gelijkluidend waren, bijvoorbeeld bij de beantwoording van circulaires, werd een stuk eenmaal ingeschreven met de opmerking dat het in drievoud was verzonden, met vermelding van drie afzenders. Deze handelwijze is volstrekt strijdig met de toen overigens nog onbekende theoretische archiefbeginselen, maar praktische overwegingen waren het enige dat telde. Pas in 1847 werd de serie door gemeentesecretaris C. de Jongh Bloem "uit elkaar getrokken", en kreeg elke gemeente een eigen brievenboek. Het archief werd ook na de samenvoeging en het vertrek van De Jongh Bloem in 1854 goed verzorgd. Het goede voorbeeld van de Hoornse vreemdelingen deed blijkbaar goed volgen. Helaas echter zijn in later tijd enkele agenda's van ingekomen stukken (1861-1870 en 1891-1900) verloren gegaan, zodat deze toegang niet helemaal compleet is.

Overigens draagt een groot deel van het 19e en 20e eeuws archief sporen van vochtige bewaarcondities. Of deze schade door een bijzondere aanleiding is opgelopen, is niet bekend. Mogelijk is er sprake van een voortdurende kwaal. Pas in 1893, na het vertrek van gemeentesecretaris J. Smit (benoemd in 1866), werd het gemeentearchief overgebracht van zijn woning naar het in 1878 gebouwde raadhuis te Grosthuizen. Voor de stukken zal Smit's woning niet bepaald de meest ideale bewaarplaats zijn geweest, hoewel het te betwijfelen valt of die in het raadhuis of elders wel voor handen was. *  Na de aansluiting van de gemeente Avenhorn bij de Archiefdienst Westfriese Gemeenten in 1977 zijn de stukken uit het raadhuis te Grosthuizen opgehaald. Omstreeks 1910 was de jaarlijks te verwerken papiermassa kennelijk zo omvangrijk geworden, dat de behoefte aan een andere dan de chronologische wijze van ordening in daden werd omgezet. In 1909 werden de brievenboeken van verzonden stukken ingedeeld volgens een alfabetisch rubriekenstelsel. Sinds 1913 werden ook de ingekomen stukken volgens een rubriekenstelsel geordend, dat overigens iets afweek van dat in de brievenboeken. De aanschaf van een schrijfmachine in 1919 maakte het bijhouden van brievenboeken overbodig. De ingekomen en doorslagen van verzonden stukken werden sindsdien geordend volgens een nieuw rubriekenstelsel. Dat de diverse stelsels niet geheel voldeden, blijkt uit het feit dat hen geen van allen een lang leven beschoren was. In 1927 werd tenslotte, zoals hiervoor reeds is vermeld, de "code-V.N.G." ingevoerd.

Overigens bleven veel stukken buiten de serie- en rubriekenstelsels. Van langlopende en/of belangrijke zaken werden vaak dossiers gevormd. Ook financiële bescheiden, verordeningen en belangrijke besluiten werden apart gehouden. Naast de series ingekomen en verzonden stukken waren er ook de notulen van de gemeenteraad en burgemeester en wethouders, alsmede de bevolkingsregisters en kadastrale leggers met bijbehorende bescheiden. Wat de laatste categorie betreft moet helaas worden vastgesteld dat zij nu niet meer boven water gehaald konden worden. Volgens de gemeente Wester-Koggenland zou deze onmisbare bron niet in het nieuwe gemeentehuis aanwezig zijn. Dit zou moeten wijzen op een vroegere vernietiging, die dan in elk geval na 1970 heeft plaatsgevonden. Tot dan toe werden de registers namelijk nog jaarlijks bijgewerkt. Hopelijk is de kans nog niet helemaal verkeken, dat de kadastrale registers nog ergens op een bij de ambtenaren onbekende plaats verborgen liggen. Tot dan toe zijn belangstellenden aangewezen op de dubbelen die bij de Dienst van het Kadaster berusten. Deze Dienst rekent echter een peperduur tarief voor elke geraadpleegde bladzijde.