In oktober 1982 kwam ik via raadslid en oud-wethouder Henk van der Heijden uit Haarsteeg te weten dat er in het pand Haarsteegsestraat 76 oude archiefstukken waren aangetroffen. Ik heb toen direct contact opgenomen met de eigenaar Wim van Lieshout en ben er diezelfde avond nog naar toe gegaan. Uit het gesprek met hem werd me het volgende duidelijk. In de loop van dat jaar had hij het pand gekocht van Herman Werther. Toen hij bezig was het pand en de bijgebouwen op te ruimen trof hij op de zolder boven de paardenstallen in het koetshuis stapels oude kranten aan met daarachter oude archiefstukken. Nader onderzoek wees uit dat de stukken afkomstig waren van de familie De Jongh. Herman Werther is een kleinzoon van Johannes Pieter Werther, welke getrouwd was met Hendrika Andreëtta de Jongh. Het pand Haarsteegsestraat 76 was altijd (in ieder geval vanaf de 18e eeuw) eigendom geweest van de familie De Jongh en ook altijd bewoond geweest door leden van deze familie. In de loop van de 18e en 19e eeuw hebben leden van de betreffende familie in de regio allerlei bestuursfuncties uitgeoefend, zoals schout, secretaris, burgemeester, dijkgraaf, kerkvoogd etc. Op deze manier kwamen veel archiefstukken onder hun beheer en bleven daar vaak ook, vooral ook omdat het vaak voor kwam dat de zoon de vader in dezelfde functie opvolgde. Bovendien werd in die tijd nog vaak secretarie aan huis gehouden.

Wim van Lieshout was bereid om de stukken aan de (voormalige) gemeente Vlijmen in bewaring te geven, mits hij zelf eigenaar zou blijven. In november 1982 heb ik de stukken opgehaald en ondergebracht in de archiefbewaarplaats van de gemeente Vlijmen. Bij tijd en wijle heb ik er eens in gegrasduind, maar tot een daadwerkelijke ordening is het nooit gekomen. Na de gemeentelijke herindeling kwamen de stukken in 1997 in de archiefbewaarplaats van het Streekarchief in Heusden terecht, waar ik de ordening weer, maar nu definitief, ter hand heb genomen.

Reeds bij mijn eerste confrontatie met de collectie was al duidelijk dat er geen enkele orde te ontdekken was. De collectie was in de loop van de eeuwen volledig tot wanorde vervallen. Mijn eerste taak was te ontdekken welk soort stukken er aanwezig waren. Daartoe heb ik de complete collectie eerst doorlopen. Het werd mij al snel duidelijk dat er naast de hierboven vermelde bestuurlijke stukken ook nogal wat privé-stukken aanwezig waren. Deze privé-stukken hadden soms een persoonlijk, maar vaker ook een zakelijk karakter. Leden van de familie, en dan vooral Hendrik Cornelis, traden regelmatig ook op als belangenbehartiger van familieleden en andere particulieren. De hoofdmoot van de collectie bestond echter uit stukken betreffende c.q. afkomstig van dorpen resp. gemeenten, waterschappen en polders en kerken. In niet alle gevallen was duidelijk of de stukken oorspronkelijk echt thuis hoorden in de in de onderscheidene archieven van de dorpen, waterschappen etc. Om deze reden heb ik gekozen voor de omschrijving "stukken betreffende c.q. afkomstig van etc".

E.e.a. leidde uiteindelijk tot het volgende schema:

I. Stukken van persoonlijke aard

II. Stukken van zakelijke aard

III. Stukken van ambtelijke aard

IV. Overige zaken

Een enkele opmerking is hier nog op zijn plaats.

Van het oorspronkelijke dorpsarchief van Hedikhuizen leek na de ramp die Heusden trof in november 1944 niets meer over. Gelukkig bevinden er zich in onderhavige collectie nog zeer veel stukken die betrekking hebben op c.q. afkomstig zijn van Hedikhuizen. Maar liefst ongeveer een derde gedeelte van onderhavige collectie bestaat namelijk uit deze stukken.