Uw zoekacties: Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis

035 Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis ( Streekarchief Voorne-Putten )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
035   Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Inleiding
Aanwijzingen voor de gebruiker
Archiefvorming
Inhoud en structuur van het archief
Bijlagen
Regesten
175. Transportregisters, (1631-1643)
176. Transportregisters, (1643-1681)
177. Transportregisters, (1735-1756)
178. Transportregisters, (1756-1771)
179. Transportregisters, (1771-1783)
180. Transportregisters, (1784-1799)
181. Transportregisters, (1799-1808)
243. Akten van getuigenis, (1649-1659)
Records 1 t/m 100
Records 101 t/m 200
Records 201 t/m 300
Huybert Cornelisz schipper, Simon Smit opperstuurman, Coert Hamers ( Pijl?) van Hamburg, Jan Pietersz van Hamburg kok, allen varend op het schip genaamd De Bontekraey, geladen met wijnen en brandewijnen, verklaren op verzoek van Dirck Jansz ( Vettekeuke?), eigenaar van het voors. schip, dat zij enige maanden met het schip te Pleymuyden in Engeland in beslag hebben gelegen, eindelijk door brieven van Zijne Koninklijke Majesteit van Groot-Brittannië zijn ontslagen, daarna op 7 maart 1690 vertrokken zijn onder convooi van schout-bij-nacht Brakel van Pleymuyden met bestemming Oostende, op 13 maart ‘s avonds ter hoogte van Duinkerken en Nieuwpoort achtervolgd zijn door twee Franse kapers, die 14 maart dicht bij de schepen kwamen, waarop door schout-bij-nacht Brakel op de kapers geschoten is. De kapers zijn hen echter de hele dag blijven volgen. Zij hebben het convooi niet durven verlaten om naar Oostende te zeilen. Op 15 maart hebben de kapers geschoten, wat door de schout-bij-nacht beantwoord is. Uit nood moesten zij naar Hellevoetsluis uitwijken. Aan ‘s lands sloep, die ‘s avonds 16 maart om ongeveer 7 uur aan boord gekomen is, heeft de schipper uitgelegd, dat zij weer weg zullen zeilen, zodra de kust veilig is.
Cornelis Bosch stuurman, Adolph Adolphsz stuurman, Jan Jansz bootsman, allen varend met het schip De Juffrouw Alida, verklaren op verzoek van Pieter Cocq, schipper op het voors. schip, dat zij op 14 oktober 1689 van Suriname zijn gezeild en op 19 november een zware storm hebben gekregen, die drie weken heeft geduurd. Zij hebben scheepstuig verloren en lekkage gekregen. Op 24 december zijn zij Pleymuyden binnengelopen om het schip te laten repareren. Op 7 maart 1690 zijn zij onder convooi van schout-bij-nacht Brakel uit Pleymuyden vertrokken en op 16 maart gelukkig hier aangekomen.
Schout en schepenen van Hellevoetsluis bevestigen, dat Pieter van den Bergh enige tijd hier op Hellevoetsluis heeft gewoond en zich in die tijd, voor zo ver zij weten, goed heeft gedragen. Hij heeft in die tijd de pachters van Helle-voetsluis gediend en zij oordelen, dat hij de capaciteiten bezit om het deurwaardersambt van de gemenenlands-middelen te bedienen.
Pieter Cocq, schipper op het schip genaamd De Juffrouw Alida, Pieter de Raadt, onder-equipagemeester van het college ter admiraliteit te Rotterdam, en Jan Groen, kamerbewaarder van de Westindische Compagnie, verklaren op verzoek van Reynier ( Clavert?), schipper op het schip genaamd De Stadt Hamburgh, dat zij op verzoek van voors. Reynier Clavert het voors. schip hebben gevisiteerd en de onderste laag van het schip ‘meer als naer behooren geganiert hebben bevonden’. Zij verklaren ook, dat de vaten meer als drie ‘duyn’ van boord hebben gelegen en met brandhout aangestopt zijn geweest ‘en sulx voor alle toeloop van water bevrijt aent boort’.
Maertge Tomas, Cornelis ( Brant?) stuurman (Zeger?) Cornelisz de Post den Ouden, Cornelis de Post de Jonge, Sanderina van Leeuwen, Daniel Hartevelt, Heyndrick van Berge, Jacob Arysz Laey, Ary Jacobsz Laey, Jacob de veerman, Jan de Ruyter, Pieter van Swijndrecht, Heyndrick Kinsdoncq en Antony Adolfsz, allen won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van een ieder, die deze verklaring nodig zou mogen hebben, dat de soort bieren, die door Maarten Hartevelt en Leendert Cornelisz als bierstekers hier worden gebracht en verkocht, slecht zijn en niet als die behoren te wezen. Er wordt niet op tijd geleverd, soms is er op heel Hellevoetsluis geen bier te krijgen. Ze gaan geen nieuwe halen voor de oude op zijn, die dan dikwijls zuur en verlegen zijn. Sommigen laten uit Rotterdam, Dordrecht, Breda of Geertruidenberg bier meebrengen, waarvoor zij aan de schipper alleen de vracht betalen.
Dirck Clapmuts, Cornelis de Post, Ary Laey en Maertge Thomas verklaren, dat zij vorige week schipper Ary Koeyer, die naar Rotterdam zou gaan, opdracht hebben gegeven om bier mee te brengen voor hun rekening en op hun naam. De bierstekers hebben zich niet ontzien om met soldaten beslag op het schip te leggen, hoewel de briefjes er van ingeleverd waren. Zij merken op, dat het bier niet het eigendom van de schipper maar van de eigenaars is.
Bastiaen de Veerman, Bastiaen Hodenpijl en Jacob Roobard, burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Grietgen Maartens, dat enige jaren geleden tijdens het leven van requirantes vader genaamd Maarten Pietersz en haar nog in leven zijnde moeder genaamd Geertgen Heyndricx bij hen over huis kwamen en hen niet anders als deugdzame lieden gekend hebben, die te goeder naam en faam bekend staand. Gtietgen Maartens zelf heeft zich altijd als een deugdzame dochter gedragen.
Kapitein Poulus Barentsz van het schip Jesus Maria met bestemming Cadix belooft al zijn scheepsvolk, dat ‘haer maent sal gaen neffens het volck van Cap. Acker vanden eersten augusti. Actum int schip genaemt Jesus Maria.
Joseph ( Warrerigh?), stuurman op het schip genaamd De Hoopwel, en Theophrids (...?eede), Mr. op het schip genaamd ( James?), verklaren op verzoek van Jan Smart, Mr. op het voors. schip genaamd De Hoopwel, geladen met (merit?), dat zij zijn komen zeilen van Nieusewits in Engeland naar Holland en tussen zondag en maandag harde storm hebben gekregen, waardoor het schip van requirant lek is geworden. Zij hebben onafgebroken moeten pompen en daardoor in behouden haven kunnen brengen.
Willem Boom, meester-chirurgijn op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Isaq de Water, ingenieur ten dienste dezer landen, dat de heer De Water een kwetsuur heeft aan zijn linkerbeen, die nog niet genezen is, waardoor requirant geen kracht heeft en met krukken moet lopen. Hij mag het niet vermoeien, omdat dat de genezing vertraagt. Requirant is al zeven weken onder zijn behandeling.
Laurus Cornelisz Visser timmerman, Lucas Arensz bootsman en Cornelis de Wildeman kok, laatst gevaren hebbende met het schip genaamd De Dortse Maaght, verklaren op verzoek van Adriaen ( Halfkaag?), schipper geweest zijnde op het voors. schip, dat zij op 16 juli j.l. met het voors. schip ‘sijn opcomen seylen voor Lezare’ en daar hebben gehoord van een Engels schip, uitgestuurd om alle schepen te waarschuwen, dat de Hollandse en Engelse vloot was verslagen en dat de Fransen ‘meesters van de zee’ waren. Ze zijn op 17 juli in Pleymuyden gekomen en hebben daar bevestiging van het bericht gekregen. Het convooi, waarin zij voeren, had niet de moed om het Kanaal te passeren. Toen zij op 29 augustus j.l. hoorden, dat de Franse schepen Pleymuyden gepasseerd waren en het Kanaal nu vrij was, zijn zij afgevaren en op 12 september voor Hellevoetsluis aangekomen.
Harman van Leeuwen, controleur op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Gijsbreght Willigh, commandeur op het oorlogsschip Gorinchem, dat hij op 3 november j.l. ‘s middags om 2 uur als commissaris van de monstering is geweest op voors. Gorinchem om het volk te monsteren en toen de commandeur tegen de loods heeft horen zeggen: Soude het nu geen getij sijn dat wij uytseylen?’ en hij heeft gehoord, dat de loods antwoordde, dat hij geen kans zag om het schip die dag in zee te brengen. Tijdens de woordenwisseling heeft de loods zich zeer onbehoorlijk gedragen, waarop hij deposant waarschuwde, dat hij het aan de heren van de ‘groote visscherie’ zou rapporteren en dat ‘dese ombeleefde bejegeningen u qualijk soude affgenomen werden’, waarop de loods nog meer ‘impertinente redenen uytbraecte’. Omdat zij zagen, dat de loods ‘droncken en sat’ was, hebben zij nog meer ‘impertinente redenen’ stilzwijgend moeten aanhoren.
Pieter Cornelisz Visser stuurman, Mr. Jan Benjamin Beydler chirurgijn, Zalingh Dircxsz van Hinloopen oppertimmerman, Teunis Cornelisz bootsman, Jan Reis constabel, varend met het schip De Maria tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Tsjerck Bouwensz, schipper op het voors. schip, dat zij op 25 augustus 1690 tussen Berdaulin en het rif van Valster zijn overvallen door een zware storm, die twee ¿ drie dagen heeft geduurd, waardoor de grote mast overboord geslagen is. Door lekkage is er schade ontstaan aan de lading zout.
Jacob Cornelisz Jongejan, wagenaar, won. in Den Briel, en Abram Jacobsz Laey, jongeman, won. te Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Hendrick de Clercq, pp. voor zijn principaal Mr. Lefevre Filebert, kooplieden(!), won. in (Amsterdam?), dat zij met Hendrick de Clercq op 4 februari 1691 zijn geweest ‘voor aen inde beeningh’ aan het schip genaamd De Eendracht, waar schipper op is Gabriel Dublet, geladen met koopmansgoederen, dat in de voors. ‘beeningh’ even voor de vorst aan de grond geraakt. Hij heeft daar afgehaald 20 ‘booten’ en 16 okshoofden suiker. Door het slechte weer en het zwakke ijs heeft hij het niet aan land kunnen brengen. Hij moest onverrichterzake terug keren.
Pieter van den Bergh, deurwaarder van de gemenelandsmiddelen, verklaart op verzoek van Ary Koeijer, schipper op Hellevoetsluis, dat requirant op 10 of 11 februari bij hem als gemachtigde van de pachters van de impost op de bieren over het Land van Voorne is gekomen en gezegd heeft, dat hij naar Schiedam wilde varen en van enige burgers van Hellevoetsluis de opdracht had om bieren mee te brengen en hem gevraagd heeft, wat hij dan moest doen. Hij heeft requirant gezegd, dat hij dat op de rug van het biljet moest laten schrijven.
Jacob Ariensz Laey, Pieter van Swijdreght, Jan de Ruyter, Heyndrick van Berge en Ary Jacobsz Laey, burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van voors. Koeijer, dat zij zich op 9 februari vervoegd hebben ten huize van de bierstekers van Hellevoetsluis en bier geëist hebben, wat dezen niet konden leveren. Zij zijn toen naar requirant gegaan en hebben hem gevraagd voor hen bier uit Schiedam mee te brengen.
Cornelis Brand, herbergier te Hellevoetsluis, verklaart, dat hij van plan was om naar Rotterdam te gaan en toen in Den Briel gesproken heeft met Cornelis Cornelisz Quacq, pachter van de impost op de bieren over het Land van Voorne, en hem gezegd heeft, dat hij dringend bier nodig had. Die zei van mening te zijn, dat, als hij een behoorlijk biljet kon laten zien, hij bieren uit Rotterdam kon meebrengen.
Maartje Harmans, won. op Hellevoetsluis, en Abraham Pietersz van Maassluis, verklaren op verzoek van Tiemen Teunisz van Outgaarde, burger van Rotterdam en gewezen bootsgezel ten dienste dezer landen, dat zij op zaterdag in de Pinksterweek in 1689 ‘s avonds omstreeks 8 uur hier hebben gezien en gehoord, dat requirant en een visser van Maassluis genaamd Heyndrick samen een glas bier zijn gaan drinken in het schip van voorn. visser. Tiemen Teunisz liep voorop en toen heeft de visser zonder aanleiding zijn mes onder zijn schansloper uitgetrokken en requirant aangevallen. Toen requirant merkte, dat hij gewond was, heeft hij ook zijn mes getrokken. Een derde visser, die partijen probeerde te scheiden, werd ook geraakt en is daaraan de andere dag overleden.
Kopie van voorgaande akte.
Jasper Boukholt, (...man?), Elias Noodingh bootsman, Heyndrick Jacobsz constabel, Francq Gillisz timmerman, (...?) Laurusz kok, Andries Pietersz kuiper, Willem Heyndricksz, Gidion Albertsz en Heyndrick Albertsz, allen varend met het schip genaamd De Jesus Maria, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Paulus Barentsz, kapitein op het voors. schip, dat zij het het schip op 16 januari j.l. van Malgem in Spanje zijn gezeild en op 27 januari een zware storm hebben gekregen en op 11 februari weer een. Om schip en goed te redden moesten zij Vaalmuyden binnenlopen. Op 1 maart zijn zij weer uit Vaalmuyden vertrokken en op 15 maart hebben zij een zuidwesterstorm gekregen, toen zij nog 4 mijlen van Goeree waren. De schade aan de lading is veroorzaakt door storm, onweer en stortzeeën en niet door lekkage of een ander mankement, want het schip is hecht en dicht. Zij verklaren ook, dat toen zij uit Pleymuyden zeilden, een Hollands oorlogsschip genaamd Gidion te dichtbij gekomen is en hen geraakt heeft, waardoor zij de boegspriet, de beugel en de blinde ree verloren hebben.
Kopie van bovenvermelde akte, echter zonder vermelding van comparanten.
Jacob van ( Beecke?), won. onder de jurisdictie van Zuidland, gelegen in het Land van Putten, ‘sijnde van Mennoniete gesinte’, verklaart op verzoek van de erfgenamen van Pieter Joosten, in zijn leven metselaar, en Leendert Claesz Goutswaert, won. in Dirksland, dat hij nog heel goed weet, dat requiranten in 1682 van vrouw Anna Jemans, toen weduwe van kolonel Lugtenburgh, aangenomen hebben om een hofstee of boerenwoning te maken in de polder van Dirksland op de grond van voorn. Anna Jemans, waar hij comparant toen woonde, en dat voor 2000 car. g., waarvan 1000 g. gereed, 500 g. Kerstdag 1682 en de resterende 500 g. Kerstdag 1683. Deze boerenwoning is gebouwd en hij weet nog heel goed, dat Pieter Joosten metselaar hem het bestek gegeven heeft en dat hij het met een schipper van Dirksland (op de stad Rotterdam?) aan de voorn. vrouwe Jemans heeft gestuurd. Hij verklaart verder, dat Leendert Claesz Goutswaart buiten het bestek van het timmerwerk in de schuur een tweede nieuwe dorsvloer heeft gemaakt en in 1688 nog in opdracht van de heer van Eethen, Meeuwen enz. een nieuw portaal ‘inde zuytdeure’. De heer van Eethen en Meeuwen heeft met wijlen Jacob van der Daff, in zijn leven meester-timmerman in Sommelsdijk, de stee bezocht en goedgekeeurd en aan requiranten een fooi van een halve ducaton gegeven om te verteren. Comparant geeft voor redenen van wetenschap, dat hij als bruiker op voors. stee heeft gewoond.
Barent Jansz en Abrosius ( Ltruyotse?), varend met het schip De Agatha, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Cornelis de Jager, kapitein op het voors. schip, dat zij op 14 februari j.l. zijn gezeild van Cadix en op 16 februari zijn aangevallen door Algerijnse zeerovers, waarmee zij 4 uur slag geleverd hebben. Op 3 maart zijn zij komen zeilen tot bij de Wielingen, waar zij een zware storm hebben gekregen, waardoor zij genoodzaakt waren met het schip ‘om de noord te drijven’ en op 10 maart aangekomen zijn bij het eiland genaamd Het Heylige Landt, gelegen in Schotland, waar zij enige verversingen moesten innemen t.b.v van de matrozen, die gewond waren in het treffen met de Algerijnen. Op 13 maart zijn zij vandaar vertrokken en zij verklaren, dat de schade aan de lading alleen veroorzaakt is door de storm.
Philippe Canadide, won. op Hellevoetsluis, en Gerrit Aldertsz, soldaat onder de compagnie van kolonel Beaumont, in kwartier liggend op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Paulus Barentsz, kapitein op het schip genaamd De Jesus Maria, dat zij dit schip, dat nu hier in het dok ligt, van het begin af aan hebben helpen lossen. Zij verklaren geen wijnen of rozijnen uit het schip ontvreemd te hebben en zij weten ook niet van een ander, die dat gedaan zou kunnen hebben.
Verklaring afgelegd ook voor Cornelis Bosman, schepen van de Quacq ‘vermits de schepenen van Hellevoetsluys waren absent.’
Hans Juriaan, Elias Philpsz van Amersfoort, Huybert van Brugge en Godefridus Martinusz (Gre...?wsz), soldaten onder het regiment van kolonel Beaumont, tegenwoordig in garnizoen op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Willem ( Resnij?) commies ter admondiatie te Hellevoetsluis, dat zij op 23 mei j.l. door hun commandant zijn aangesteld om de hammen te lossen uit het Engelse schip Heuy, gecommandeerd door schipper Cutbaard Ferles, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis. Zij verklaren, dat de hammen in het ruim ‘hebben gelegen onder malchanderen, sonder dat de selve eenigsints sijn gesepareert geweest’, klein en groot alles door elkaar.
Heyndrick van Haften en Dirk Arensz Kappiteyn, beiden roeiers op het jacht van de commissaris ter recherche op de Maas hier in Hellevoetsluis, verklaren op 22 mei aan boord van het Engelse schip te zijn geweest met de commies Jan de Kater om het schip te doorzoeken en toen gezien hebben, dat de hammen in het ruim allemaal door elkaar lagen.
Reynier Hendricksz en Maertien Harmans, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jan Hendricksz, schipper te Rotterdam, dat in mei j.l. schipper Claas Niptius van buiten in de haven is gekomen met verscheiden passagiers uit de pakketboot van Engeland en dat deze passagiers met hun goederen zijn ingescheept in de schuit van schipper Jan Hendricksz voorn. om naar Rotterdam te worden gebracht. Ze hadden hun vracht- en passagiersgeld betaald aan de schippers Johannis Adolfsz en Willem Jansz, beiden won. op Hellevoetsluis, die hen eerst naar Rotterdam zouden brengen. Comparanten zijn zelf ook meegevaren naar Rotterdam en hebben hun vracht- en passagiersgeld ook betaald aan de schippers Johannis Adofsz en Willem Jansz.
Aalbregt Barentsz stuurman, Michiel Batijn bootsman, Andries Laurensz kok, Hans Claasz timmerman, Pieter Jansz matroos, allen varend met het schip genaamd De Boodschap Marie, tegenwoordig liggend in de haven van Helle-voetsluis, verklaren op verzoek van Jan ( Slenks?), kapitein op het voors. schip, dat het schip te Koningsbergen is geladen met hennip, klaphout, ‘pijpdugen’ en enige planken met bestemming Londen. Op 4 december 1690 kregen zij bij Dantzig storm en onweer, waardoor zij weer op de rede zijn gekomen. Op 2 april 1691 zijn zij van Dantzig afgezeild en op 6 april in de Sont gekomen. Op 20 april zijn zij door dikke mist met het schip ‘vervallen op de Vlaamse kusten’. Diezelfde avond, niet beter wetend, of zij waren voor ‘Roocollure’, zijn zij gezeild voor Duinkerken, wat zij verklaren niet geweten te hebben tot er een Franse sloep aan boord kwam, die vroeg, waar zij naar toe wilden. Toen zij antwoordden, dat hun bestemming Londen was, hebben de Fransen enige matrozen en soldaten aan boord gebracht en requirant gevangen meegenomen. Op 16 juli wilden zij weer wegzeilen, maar zij zijn door de Fransen tot 25 juli opgehouden. Op 26 juli zijn zij ‘s morgens om 3 uur door de Hollandse kapitein Meynard Herremidt, voerende het schip De Brack, genomen en door kapitein Jacobus La Bouw op bevel van commandeur Tol binnengebracht in Hellevoetsluis.
Hicke Dame stuurman, Jan Cornelisz bootsman, Abraham Harmansz timmerman en Hans Hansz matroos. allen varend op het schip genaamd Het Radt van Avontuire, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Gerrit Gerritsz, kapitein op het voors. schip, dat zij door requirant te Duinkerken zijn afgehuurd om vandaar naar Embden te zeilen en daarna naar de Oostzee. Zij zijn op 1 juli op de rede van Duinkerken gekomen en door de Fransen aldaar opgehouden tot de 25 juli, toen ‘s nachts om 11 uur ‘t zeyl is ‘geraect’ en op 26 juli ‘s morgens om 3 uur door de Hollandse kapitein Jacobus La Bouw, voerende het schip Gorinchem, genomen en op bevel van commandeur Tol binnengebracht in Hellevoetsluis.
Joachum Bordaux stuurman, Baltasar Jansz kok, Jan Jansz timmerman, Carel Schut matroos, allen varend met het schip genaamd De Juffrouw Anna, verklaren op verzoek van Hans Hansz, schipper op het voors. schip, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat zij op 23 februari 1691 van Bergen in Noorwegen zijn gezeild om te varen naar Bilbao. Zij hebben op 4 mei j.l. het ongeluk gehad door kapitein Philp van Mastright den jonge genomen en opgebracht te worden naar ‘Oost Enden’. Na ‘gerelaxeerd’ te zijn zijn zij op 14 augustus naar Duinkerken gezeild en op de 15e aldaar op de rede aangekomen. Zij hebben daar 250 tonnen gezouten vis ingeladen, die met een binnenlander aan boord is gebracht op de rede, omdat de vis niet mocht worden verkocht, omdat ze gezouten was met Spaans zout. Op 1 september zijn ze van de rede van Duinkerken vertrokken met bestemming Kopenhagen. Dezelfde dag zijn zij aangehaald door de commandeur Nosse, voerende het schip Seys, en op bevel van de commandeur Tol door de commandeur Ronx, voerende het schip De Bergh Etna, op 4 september da haven van Hellevoetsluis binnengebracht.
Pieter Nickelmans, soldaat onder het regiment van kolonel Beaumont, in garnizoen liggend op Hellevoetsluis, Gerrit van der Laan timmerman en Leendert Pietersz Goffa schippersknecht verklaren op verzoek van Cornelis van der Does, timmerman en burger van Hellevoetsluis, dat zij op 5 september j.l. zijn geweest ten huize van requirant en toen hebben gezien en gehoord, dat requirant als collecteur van de fruitpacht heeft aangesproken ene Dirck van der Linde, verkoper van fruit en warmoezier, won. onder Rockanje, en hem betaling van de fruitpacht gevraagd. Van der Linde is kwaad geworden en heeft gezegd, dat hij nooit iets daarvoor betaalde. Hij heeft de pachter ook uitgescholden en willen slaan, waardoor het tot een vechten is gekomen. De huisvrouw van Van der Linde heeft de pachter in zijn gezich gekrabd. Van der Linde heeft de dochter van requirants huisvrouw een vuistslag gegeven.
De eerste comparant verklaart, dat diezelfde dag Sanderine van Leeuwen, won. te Hellevoetsluis, het huis van requirant binnengelopen is en de dochter, die in de winkel stond en wilde vluchten, de mantel van het lijf heeft gescheurd, zodat zij beiden op de grond vielen. Boeken, die daar lagen, heeft zij naar requirants huisvouw gegooid.
Kempe Pietersz Geluck, burger en inwoner van Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Job Davidsz, mede won. op Hellevoetsluis, dat hij 13 of 14 jaar geleden als schippersknecht gevaren heeft bij Ary Koeijer, schipper en inwoner van Hellevoetsluis. In die tijd heeft Koeijer vaak met de schuit koren naar de markt in Rotterdam of Dordrecht gebracht. In de koker op het schip, waar de mast in stond, was een gat geboord, dat volliep met het ingeladen koren. Hij heeft de schipper gevraagd, wat hij met die rogge deed, omdat hij alleen tarwebrood at. De schipper heeft geantwoord: ‘Dat sal ik (verruylen?) aan terwenbroodt.’
Leendert Cornelisz, mede won. op Hellevoetsluis, verklaart, dat hij enige jaren geleden met zijn oom Jacob de veerman naar Bommenede is gevaren met enige passagiers, die kwamen uit de herberg van Het Hof van Holland hier op Hellevoetsluis, die vandaar hadden meegenomen een tinnen flapkan met bier. Later zag hij die flapkan op de schuit van Koeijer en heeft hem van de knecht teruggeëist, die hem ook gegeven heeft. Hij heeft hem weer in de herberg Het Hof van Holland gebracht.
Ante Kers en Maartge Tomas, mede won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van voorn. Job Davidsz, dat kapitein Swart te Rotterdam zijnde aan Jacob Garnaat heeft overgegeven een rok om te bezorgen op Hellevoetsluis. Ary Koeijer voer toen als knecht bij Jacob Garnaat en i.p.v. de rok te bezorgen heeft Koeijer die zelf gehouden. Enige tijd later is hij door de voors. schipper gedwongen om de rok (waarvan de knopen waren afgesneden) terug te geven.
Ariaantge Pouwels, won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Job Davidsz, dat zij van schipper Koeijer heeft ontvangen zes halve vaten bier, die zij contant heeft betaald. Koeijer maant haar echter voortdurend om dat geld en ontkent het geld ontvangen te hebben en weigert een kwitantie te geven.
Jacob Laay, bootsman ten dienste van het college ter admiraliteit op de Maas, en kapitein Pieter van Wijnberge, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Pieter Stort, stuurman op het schip genaamd De Jesus Maria, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat requirant omstreeks 14 juli j.l. op het voors. schip, dat toen in het dok lag, gekomen is en tot 26 september j.l. daar op gebleven is. Hij heeft in die tijd alle mogelijke moeite gedaan om het schip klaar te maken, zodat het zo spoedig mogelijk weer zee kon kiezen.
Pieter Pietersz, Gerrit Willemsz, Cornelis Rutte en Dirck Pietersz verklaren op verzoek van Jacob de Haas, won. te Rotterdam, dat requirant zondagavond 9 december j.l. met zijn schip geladen met (caron?) ten dienste van het college ter admiraliteit op de Maas met een stijve zuidelijke wind de haven van Hellevoetsluis binnengezeild is. Door het donker en de stevige wind is hij tegen het oosterhoofd van de haven gestoten en daarna tegen een koopvaardijschip in de haven. Door deze rampen is zijn schip beschadigd. Hij kon niet op stroom blijven liggen, omdat de wind hand over hand toenam en hij schip en lading veilig wilde stellen.
Cornelis Kays en Pieter Anthonisz, won. te Middelburg, verklaren op verzoek van Teunis Wijngaart, kapitein op het schip genaamd Isabella, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat requirant met het schip op 7 december j.l. vertrokken is van Middelburg in Zeeland en op 12 december hier de haven is binnengevaren.
James Adams stuurman en William Matteus bootsman op het schip genaamd Jonathi, liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van William Glen(...?), schipper op het voors. schip, dat zij op 25 november j.l. ‘O: Stijl’ met het voors. schip zijn gevaren van Wisbits in Engeland en op 27 november voor Jarmuyden voor anker gekomen, waar zij een zware storm gehad hebben, waardoor zij genoodzaakt waren het anker te kappen. Op donderdag 13 december zijn zij gekomen ter hoogte van de Maas, waar zij weer storm gehad hebben. Door het weinige water weigerde de loods hen de Maas binnen te loodsen. Zij zijn weer in zee gestoken en hebben door stortzeeën veel water binnengekregen. Zij zijn dezelfde dag op de rede van Hellevoetsluis gekomen. Mocht er lading bedorven of beschadigd zijn, dan is dit door het zware weer gekomen.
Pieter Cornelisz Visser stuurman, Mr. Jan Benjamin Beydler chirurgijn, Zalingh Dircxsz van Hinloopen oppertimmerman, Teunis Cornelisz bootsman en Jan Res constabel, varend met het schip genaamd De Maria, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Tjerck Bouwensz, schipper op het voors. schip, dat zij op 3 november 1690 uit de Sont zijn gezeild met de Hollandse vloot en op 8 november zware storm hebben gehad tot 13 november, waardoor zij tot behoud van schip en lading enige gerst overboord hebben moeten gooien, op 14 november met pompen het schip in Noorwegen hebben gebracht en daar met de convooier genaamd De Brack zijn aangekomen. Op 1 december weer in zee gestoken maar omdat het ‘s avonds weer ging stormen, zijn zij teruggegaan naar Noorwegen. Op 28 december weer uit Noorwegen vertrokken en op 7 januari 1691 met een loods tot voor Den Helder gekomen. Door zware ijsgang moesten zij echter weer zee kiezen en zijn op 8 januari bij Goeree door zware ijsgang aan de grond geraakt, waardoor het schip lek is geraakt en vijf voet water binnengekregen heeft en zij op 10 januari eindelijk in de haven van Hellevoetsluis waren.
Nicolaas Salomons bootsman, Dominico Bertevelo matroos, beiden varend op het schip genaamd Jude van Venetien, verklaren op verzoek van Pieter Roo stuurman op voors. schip, dat zij uit de Straat zijn komen zeilen en ter hoogte van ca. 45 graden een Franse kaper ontmoet hebben, die de kapitein met zijn papieren van boord heeft gehaald en door een luitenant, een constabel en een matroos het hele schip heeft laten doorzoeken. Zij hebben alles uit de kist met kleren van de requirant gehaald en meegenomen.
Voorn. Pieter de Roo geeft in deze akte op, wat van hem is gestolen o.a. acht dozijn handschoenen, vier dozijn waaiers, 14 gouden Venetiaanse ringen, een gouden signetring, een half dozijn Indiaanse waaiers en anderhalf dozijn handschoenen.
Cornelis Dickert van Kopenhagen stuurman, Toure Nielsz van Bergen bootsman, (Jeuri?) (Seuts?) van (Egarzont?) constabel, Oule Nielsz van Aalburg, Christiaen Christiaensz van Aalburg, Pieter Pietersz van Maasterlant en Hans Hansz van Seldenburg, matrozen, varend met het schip genaamd Christianus Quintus, liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jan Cornelisz Krijgsman, kapitein op het voors. schip, dat zij voor anker lagen in de rivier van Koningsbergen (inder Pillo?), geladen met granen en met bestemming Amsterdam, en op 12, 13 en 14 november 1691 door zware afkomende ijsgang genoodzaakt zijn geweest het schip aan de kant te halen om bevrijd te zijn van het scherpe ijs. Zij hebben het schip toch gedeeltelijk moeten ontladen ‘als mede tot dien eynde moeten huuren alle de lootsluyden inder Pillo sijnde beneffens omtrent 25 particuliere mannen’ om het schip in veiligheid te brengen. Toch is het schip aanmerkelijk beschadigd en heeft requirant ‘excessive costen van reparatie daervan’ moeten doen. Zij zijn op 20 november afgezeild van der Pillo, maar door zuidoosten wind konden zij niet bij Tessel komen. Toen zij op 27 december bij Goedereede kwamen, zijn zij daar binnengevaren uit vrees voor zware ijsgang en op 28 december is het schip voor Hellevoetsluis aangekomen. Door het vele ijs hebben zij hun touw moeten kappen.
Kempe Pietersz Geluck, burger en inwoner van Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Ary Koeijer, schipper op Hellevoetsluis, dat hij op 11 september 1691 is geweest ten huize van requirant om naast Job Davidsz . . . .
In de marge: Deze verklaring is niet ‘voortgegaen’, daarom dit zegel gebruikt tot de onderstaande verklaring.

Cornelis Dickert van Kopenhagen stuurman, Toure Nielsz van Bergen bootsman, Jeury Seures van Egatzont constabel, Ole Nielsz van Aalburg, Christiaen Christiaensz, mede van Aalburg, Pieter Pietersz van Maasterlandt, Hans Hansz van Selderburg, allen matrozen en varend met het schip genaamd Christianus Quintus, verklaren op verzoek van kapitein Jan Cornelisz Krijgsman, dat zij ‘inboorlingen’ en onderdanen zijn van Denemarken of van Noorwegen. Requirant heeft, toen zij in Kopenhagen lagen, niet alleen hen comparanten gehuurd, maar ook nog tien andere Deense onderdanen.
Jan Hansz, Christiaen Paghter en Jan Sijnckel, matrozen op het koopvaardijschip, dat in de haven van Hellevoetsluis ligt, verklaren op verzoek van Gerrebrand Klinckert, burger en inwoner van Hellevoetsluis, dat zij op 27 februari 1692 hebben gehoord en gezien, dat requirant aan Henry Oolt heeft verkocht zijn jachtje of vaartuig met toebehoren, dat in de haven ligt, voor 60 g., die hij 28 februari moest betalen.
Pieter Gerritsz, Huygh Pietersz en Samuel Pottevin verklaren, dat zij zondagavond 2 maart 1692 om half zes zijn gevaren met een schouw naar de pakketboot komende van Harwich en daar vier zware kisten hebben afgehaald, ieder naar schatting 300 pond wegend. Zij hebben die direct aan land gebracht bij de trap aan de westzijde van de haven voor ‘s Lands magazijn en ze zijn onmiddellijk door de landscommies ‘aangehaalt’.
Matthijs Jansz, Willem Carle en Pieter Jansz, allen matrozen op het schip genaamd Edward Jann, en Heynryk Schuinburg en Abram IJsenbergh, korporaals onder kapitein Herrevelt van een compagnie dragonders ten dienste dezer lande, verklaren op verzoek van Andries Wath, schipper op het voors. schip, liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat zij woensdagnacht 9 april j.l. nieuwe stijl halverwege de zee van Engeland een zware storm hebben gekregen, waardoor de mast van het schip verloren is gegaan. Door het slingeren van het schip zijn dertien paarden schaloos geraakt en gestorven. Donderdag zijn zij bij de Engelse convooier gekomen, die hen op 4 mijl van de Hollandse wal heeft gesleept. Op 11 april zijn ze bij de loodsboot gekomen, die het schip het Goereese gat heeft binnengesleept. Op 12 april ‘s middags om 4 uur zijn zij in de haven van Hellevoetsluis aangekomen.
Cornelis Pietersz van Maarle en Pieter van den Bergh, won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jan de Ruyter, mede won. op Hellevoetsluis, dat zij op 7 juli j.l. zijn geweest ten huize van eerste deposant, waar ook was Ary Koijer, mede won. op Hellevoetsluis. Gemelde Koijer heeft tegen hen gezegd, dat hij van requirant een kast had gekocht met toestemming van zijn huisvrouw.
Jan de Kater en Willem Romij, commissaris van de recherche van de koopvaardijschepen, won. te Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Joseph Fernelij, koopman te Rotterdam, dat zij hebben gezien en gevisiteerd vier (kasten?), aangemeld 8 september 1691, waarvan er twee genummerd nr. 713 en 714 in Hellevoetsluis in het magazijn van de gecommitteerde raden ter admiraliteit zijn gebracht en twee genummerd nr. 715 en 716 zijn op 29 september 1691 in het magazijn zijn gebracht. Alle vier de (kasten?, balen is doorgestreept) zijn op 19 juli j.l. met het paspoort afgescheept naar Rotterdam.
Albertus la Grandeua en Hans Ree, sergeanten, verklaren op verzoek van Cornelis Quacq en Cornelis Boutkan, pachters van het passagegeld over Den Briel en het Land van Voorne over de lopende termijn, dat op 2 augustus j.l. door kapitein Kantchou op Hellevoetsluis zijn gehuurd twee schepen om enig volk naar Willebrouck te brengen en dat de kapitein gedwongen werd door Pieter van der Woel, mede schipper op Hellevoetsluis, om hem twee rijks-daalders te betalen. De schippers waren al gedwongen om ieder 16 schell. te betalen met het dreigement van verbeuring van het schip. Toen de pachters het passagegeld wilden innen, werd hun verteld, dat Pieter van der Woel 16 schell. geëist had. Pieter van den Bergh verklaart hiervan getuige geweest te zijn.
Antonius van Leeuwen, proponent in de godgeleerdheid, en Symon den Boer, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Pieter Torin als boekhouder van Jean Cossard, won. te Rotterdam, dat zij hebben gezien, dat Willem Romij, commies ter recherche voor de adnidiatie op Hellevoetsluis, op 12 augustus j.l. is gekomen in ‘s Lands magazijn aan de westzijde van de haven en daar heeft opgeslagen een ‘kasse’ met het merk H en het nr. 66 en ‘het grootst gedeelte vande coopmanschappe daar in sijnde soo verre daar heeft uytgenomen, dat hij de bodem conde sien’. Nadat hij kwantiteit en kwaliteit gecontroleerd had, heeft hij alles weer in de ‘casse’ gepakt. Laatste deposant verklaart, dat hij met voors. Romij de voors. casse uit het magazijn heeft gehaald en in een schip gebracht om vervoerd te worden naar Rotterdam.
Jean Grinsbay stuurman en William Brumwel matroos op het schip genaamd Samuel en Susanne verklaren op verzoek van Samuel Bats, schipper op het voors. schip, dat zij op 17 oktober j.l. oude stijl gezeild zijn van Harwich met bestemming Rotterdam in Holland. ‘s Nachts hebben zij zware storm gekregen, die tot de middag geduurd heeft, waardoor zij veel water binnengekregen hebben, waardoor mogelijk lading (o.a. graan) beschadigd kan zijn.
Sanderine van Leeuwen, huisvr. van Willem van der Putten, won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Maartgen Tomas, wed. van Pieter van Crimpe, mede won. op Hellevoetsluis, dat zij nog heel goed weet, dat zij in 1687 is geweest ten huize van Gydeon van Leeuwen haar vader, in zijn leven wijntapper te Hellevoetsluis, waar ook Pieter Spanjaart was, in zijn leven wijnsteker te Sommelsdijk, die van haar vader 240 g. van wijnen en brandewijnen eiste. Haar vader zei, dat hij dat enige tijd geleden betaald had, waarop tussen beiden ‘hooge woorden sijn geresen’, waarop haar vader ‘naer veel soukens’ de kwitantie met de handtekening van Pieter Spanjaart heeft laten zien.
Constant Brand, huisvr. van Cornelis Brand, mede won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van voors. Maartgen Tomas, dat voors. Spanjaart vorig jaar van haar 40 g. heeft geëist over geleverde wijnen en gedistilleerde wateren, die zij al betaald had en ook de kwitantie met handtekening heeft laten zien.
Francq Brouwer, appoin(...?) ten dienste dezer lande op ‘s lands schip Het Wapen Rotterdam, waarop commandeert kapitein Cornelis van der Houve, verklaart op verzoek van Gerrit Brouwer, meester-zeilmaker te Zwartewaal, dat hij comparant ‘is versoght als arbitis wegens de accordatie van een besaen jaghtge’ tussen voorn. Gerrit Brouwer en N. Croes, koopman in vlas, won. te Rotterdam. Ze zijn overeengekomen, dat hij Croes aan de voors. meester-zeilmaker heeft beloofd te leveren 250 lb. goed bastaart bruikbaar zeil ‘gaande tot de leverantie vant jaght, sijn contentement binnen een maant te leverten’.
Jan de Kater, commissaris van de monstering, en Jacob Laey, bootsman ten dienste van het college der admiraliteit op de Maas, won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Reynier Dirckens, schipper op het galjoot genaamd De Mercurius, liggend in de haven van Hellevoetsluis met bestemming Lissabon, dat voorn. schipper op 8 december 1692 met het schip de haven van Hellevoetsluis is binnengelopen, als blijkt uit ‘s Lands Journael, en tot op gisteren 14 januari 1693 door tegenwind, die geduurd heeft van 8 december to 14 januari, geen gelegenheid heeft zijn reis voort te zetten.
Gerrit Jansz de Ruyter, schipper op Hellevoetsluis, en Cornelis de Bruyn, knecht van voors. schipper, verklaren op verzoek van Cornelis van der Nol, impostmeester van wijnen en bieren over het Land van Voorne van de termijn ingegaan 1-8-1692, dat de impostmeester op 21 januari 1693 of de avond tevoren uit ‘s Lands schip van oorlog genaamd Rotterdam heeft gehaald verscheidene ankers wijn en gedistelleerde wateren. Bij het Westerhoofd heeft comparant op diens verzoek goed uit de schuit van Ary Koijer overgenomen. De zoon Bastiaen Koijer en de knecht Jan Jansz van der Sluys hebben zeven ankers wijn en gedistelleerde wateren overgeladen. Bij de hoek van de Quack en Hellevoetsluis zijn Bastiaen Koijer en Jan Roos, schouwer op Hellevoetsluis, met een schouw gekomen en hebben het goed weer overgenomen. Cornelis de Bruyn is met hen meegevaren en heeft in de haven de wacht 12 st. gegeven om hem tevreden te stellen en zij hebben het goed daar gelost.
Jonas Andriesz stuurman, Claes Jansz bootsman en Laurens Mattijsz constabel op het schip genaamd Charlotte Amelia, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Teunis Claesz Wildenboer, kapitein op het voors. schip, dat zij van Venetië gekomen zijn en op 22 december 1692 voor de kust van Holland gekomen door de loodsen zijn gewaarschuwd, dat het binnen de zeegaten vol ijs was. Omdat zij oordeelden, dat er dan op de rivier de Elve en in Denemarken nog meer ijs zou zijn, omdat dat noorderlijker ligt, zijn zij bij het eiland Goeree binnengelopen op 28 december. Zij hebben hun connoissementen naar Amsterdam gezonden en hebben hun schip in Hellevoetsluis moeten lossen.
Angnes Linkleter, schipper op het schip genaamd De Alexander, tegenwoordig liggend op de rede van Hellevoet-sluis, verklaart, dat hij in Rotterdam heeft gehuurd een schipper, wiens naam hem onbekend is, om met een lichter of smalschip op 20 of uiterlijk 21 maart j.l. hier op de rede bij De Alexander te zijn om daar zo veel goederen uit te laden, zodat hij met springvloed naar Rotterdam zou kunnen varen. Het smalschip is tot nu toe niet gekomen en omdat hij deze springvloed niet graag zou willen missen, heeft hij een ander schipper n.l. Iemand Barentsz gehuurd om zijn schip te lichten. Omdat de eerste schipper te laat is, protesteert comparant tegen alle kosten en schaden.
Jacob Laay, bootsman in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, won. op Hellevoetsluis, en Tjepke Hans, schipper op het schip genaamd Salomons (eerste reght?), tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsuis, verklaren op verzoek van Cornelis Jacobsz, dat op 24 maart j.l. ‘s avonds om 5 uur een zware storm is opgestoken, waardoor het schip Charlotte Amalia is losgeraakt en requirants schip, toen liggend tussen voorn. Charlotte Amalia en het oorlogsschip Rosendaal, te barsten en aan stukken is geklemd. Het ongeluk is te wijten aan de onbekwaamheid van de touwen, die verteerd zijn.
Teunis Claesz Wildenboer, kapitein op het schip Charlotte Amalia, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Melchior Maashouck, koopman te Rotterdam, dat hij alle manschappen op het schip heeft aangenomen op dagloon om het schip, dat te diep gaat om door de binnenwateren te varen, buiten om naar Tessel en verder naar Amsterdam te brengen en nergens anders naar toe.
Pieter van Swijndreght, meester-timmerman, en Jacob Laey, bootsman, beiden in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Melchior Maashouck, koopman te Rotterdam, dat zij de Charlotte Amalia, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis, hebben gevisiteerd en bevonden hebben, dat het schip onbekwaam is om enige voyage te doen, tenzij het grondig wordt gerepareerd aan het hol, rondhout, zeilen, want en anderen noodwendigheden.
Jan Hincke, schipper op het schip genaamd De Denneboom, Teunis Schelvis, schipper op het schip genaamd De Conyngh David, Maarten Joosten, schipper op het schip genaamd De Riga Coopman, en Teunis Segersz, schipper op het schip genaamd Het Wolcke Zeyl, verklaren op verzoek van Gerrit Jacobsz Buys, commandeur op het koopmansschip genaamd Den Vergulden Arent, komend van Lissabon, dat zij deposanten zijn geweest in de herberg van het St. Pieters Scheepge en daar hebben gehoord, dat requirant aan enkelen van het scheepsvolk heeft opgedragen het zout uit het schip gedeeltelijk over te laden in de lichter van Johannes van Ouvre, zodat hij met zijn schip door de binnenwateren naar Rotterdam zou kunnen varen. Deposanten hebben mede gehoord, dat het scheepsvolk niet het zout maar wel de stukgoederen wilden overladen.
Willem Romij, commissaris ter recherche wegens de admodiatie op Hellevoetsluis, en Cornelis Claasz, schipper op de schuit van Leendert Cornelisz, mede won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob van der ( Poel?), oud-burgemeester van Den Briel als order hebbende van Jean Rouyere, koopman te Rotterdam, dat op 11 juli j.l. hier te Hellevoetsluis zijn afgescheept in de pakketboot genaamd De Wijngaart, waar kapitein op is geweest Robbert Stevensz, zes balen zijde, gemerkt met BS no. 1 a 6.
Willem Romij, commissaris ter recherche wegens de admodiatie op Hellevoetsluis, en Cornelis Claasz, schipper op de schuit van Leendert Cornelisz, mede won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob van der (Poel?), oud-burgemeester van Den Briel als order hebbende van Abraham Brar, koopman te Rotterdam, dat op 9 juli j.l. hier te Hellevoetsluis zijn afgescheept in de pakketboot genaamd De Wijngaart, waar kapitein op is geweest Robbert Stevensz, twee balen zijde, gemerkt met IW no. 3 en 4.
Pieter Pietersz timmerman, Willem Jacobsz quartiermeester en Alexander Mongomry matroos, varend op ‘s lands schip van oorlog genaamd Starrenbergh, verklaren op verzoek van Francois Gallacine, koopman te Rotterdam, dat zij in augustus 1692 met het schip De William, kapitein Jan Noll, zijn gezeild van Livorno met bestemming deze landen en op 9 oktober 1692 ter hooge van kaap Clara zijn genomen door drie Ste. Maloose kapers en naar Brest zijn opgebracht.
Mr. Job Oprel, schoolmeester en bidder ter begrafenisse, en Cornelis Boon, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Bastiaan Carsberge en Nicolaes van der Velde, beiden won. te Rotterdam, als geordonneerde voogden over ene Pieter Vermeule, dat deze Pieter Vermeule j.m. onlangs uit Oost-Indië gekomen is met het schip Sion in dienst van de kamer van Delft en hier heel ziek van boord aan land is gekomen, gelogeerd is geweest ten huize van Jan Borreman, daar enige dagen heel ziek is geweest, op 11 augustus 1692 is overleden en op 14 augustus 1692 in de kerk van Hellevoetsluis is begraven.
Jacob van Almkerck, deurwaarder van de gemenelandsmiddelen, verklaart uit naam van Cornelis Quacq en Cornelis Boutkan, beiden pachters van de impost op de brandewijnen en gedistillleerde wateren over Den Briel en het Land van Voorne van de termijn ingegaan 1-10-1693, dat hij op 23 oktober j.l. in het fort Hellevoetsluis is geweest ten huize van de weduwe van Jan Borreman en ten huize van Annetje Matheeuwis, van Sanderyne van Leeuwen, van Marytie van der Heul en van Lijntie Maghiels, allen verkoopsters van brandewijn en gedistilleerde wateren, die deze dranken bij de stoop en fles bij de slijters komen halen. Hij heeft hun gezegd, dat zij op 30 oktober 1693 ‘s morgens om 10 uur voor het gerecht van Hellevoetsluis moeten verschijnen en onder ede moeten verklaren van wie zij hun waren betrekken. Zij beloven te komen, alleen Marytie van der Heul antwoordt: ‘Ick moet dat eerst bevragen oft ick daer in gedwongen ben.’
Sanderine van Leeuwen, huisvr. van Willem van der Put, verklaart, dat zij door de pachter van de impost op de brandewijnen en gedistilleerde wateren over Den Briel en het Land van Voorne is opgeroepen om voor het gerecht van Hellevoetsluis te verschijnen om onder ede te verklaren van welke ‘uytslijter’ zij haar brandewijn betrekt. Zij verklaart hierbij onder ede, dat alle brandewijn en gedistilleerd, dat in haar huis geconsumeerd wordt, is gehaald bij Cornelis Brand en ook de komende tijd zal zij daar alles halen.
Pieter van Swijndreght, meester-timmerman in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, en Pieter Tijsz, baas-timmerman van Schiedam, verklaren op verzoek van Jacob van Leeuwe, meester-timmerman in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, won. te Rotterdam, dat zij op verzoek van requirant hebben gevisiteerd de schade, die het schip genaamd De Witte Leeuw, thans liggen in het dok van Hellevoetsluis, heeft veroorzaakt bij het binnenkomen van de haven, met name aan het galjoen ‘ Galderij Beeldewercke en touwwerck aant voors. galjoen etc.’. Zij hebben de schade naar hun beste weten geschat op 300 car. g.
035 Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Inleiding
Bijlagen
Regesten
243. Akten van getuigenis, (1649-1659)
Pieter van Swijndreght, meester-timmerman in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, en Pieter Tijsz, baas-timmerman van Schiedam, verklaren op verzoek van Jacob van Leeuwe, meester-timmerman in dienst van het college ter admiraliteit op de Maas, won. te Rotterdam, dat zij op verzoek van requirant hebben gevisiteerd de schade, die het schip genaamd De Witte Leeuw, thans liggen in het dok van Hellevoetsluis, heeft veroorzaakt bij het binnenkomen van de haven, met name aan het galjoen ‘ Galderij Beeldewercke en touwwerck aant voors. galjoen etc.’. Zij hebben de schade naar hun beste weten geschat op 300 car. g.
Datering:
31 december 1693
Organisatie: Streekarchief Voorne-Putten
laatste wijziging 10-08-2023
Tomas Ritsharts, kapitein op het schip genaamd De Jan en Marten, thans liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaart, dat Jan Gulli en Tomas Autjesson ‘sijn gecommandeert door de officieren vant schip gent. De Grafton, als doen leggende in Portsmuyden omme hem deposant met sijn voors. schip te helpen breyngen naer Londen, dogh dat hij comparant door contrarie wind genoodsaect is geweest omme int Goereesche gad binnen te loopen, alswaar hij op den 5. April 1694 n. stijl, is binnen gecomen’. Zij hebben direct alle mogelijke moeite gedaan om naar Engeland terug te reizen, maar door tegenwind is dat tot nu toe niet gelukt.
Kopie van de vorige verklaring.
Ante Kers, huisvr. van Leendert Cornelisz, en Leendert Pieterz, knecht op de schuit van voors. Leendert Cornelisz, won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob van der Poel, oud-burgemeester van Den Briel, als order hebbende van de heren Darnade en Gunston, kooplieden te Amsterdam, dat door order van voorn. Jacob van der Poel op 27 maart 1694 in de schuit van voorn. Leendert Cornelisz zijn afgescheept en vervolgens gebracht aan de pakketboot genaamd D’Advys, kapitein Robbert Stevensz, 6 balen zijde gemerkt I ? B gequoteerd nrs. 17, 26, 34, 46, 53 en 59 en nog een baal gemerkt S T en gequoteerd nr. 1. Het goed is afgescheept met de brieven van 26 maart 1694.
Jacob Croese, schipper van het schip De Maria, verklaart op verzoek van schipper Ary Domene, voerende het fregat genaamd St. Jan Babtista, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat hij gehoord en gezien heeft, dat de bootsgezellen en officieren niet hebben willen varen met het voors. schip de St. Jan Baptista voor zij een maand gage ontvangen zouden hebben. De voors. schipper heeft de matrozen een halve maand gegeven, die aan land zijn gegaan en lange tijd zijn weggebleven tot het tij verlopen was. Hij heeft ze later aan boord van het oorlogsschip De Veeluwe voorbij zien varen. De (...?) Dubose de Folleuylle legt een zelfde verklaring af evenals Jacob van Oosten. Johan de Kater, commissaris van het college ter admiraliteit op de Maas, verklaart op verzoek van de voors. schipper, dat hij de manschap, matrozen en officieren met hun kisten en goed heeft zien vertrekken.
Leendert Breetvelt, tegenwoordig timmerman op het schip van oorlog genaamd Delft onder bevel van kapitein Zas, verklaart op verzoek van vrouwe Margareta van de Capelle, vrouwe van Berkenwoude, huisvr. van Eustatius van Bronchorst, heer van Collenbrinck, dat hij ongeveer zeven jaar ‘heeft gewoont in dienste als schipper opt jaght vande voorn. heere van Collenbrinck’, gedurende welke tijd hij verklaart gezien te hebben, dat voorn. heer van Collenbrinck familiair heeft ‘geconverseert ende verkeert met verscheyde lighveerdige vrouwluyden’.
Ongeveer 2¿ jaar geleden zijn tijdens een tocht van Amsterdam naar Zaandam en vervolgens naar Haarlem en Gouda te Amsterdam aan boord gekomen enige ‘lightveerdige vrouwluyden’, waaronder zich ene Marie bevond.
Een dag of twee voor deze reis is hij met de heer van Collenbrinck geweest bij een hoerenwaardin in de Jonckerstraat te Amsterdam, waar deze de voors. hoeren heeft besproken.
Ongeveer vier jaar geleden is hij met de heer van Collenbrinck geweest te Klaaswaal, waar in het jacht gekomen is een boerin, wonende op de landgoederen van voorn. heer van Collenbrinck, om te betalen. De knecht heeft hem toen verteld, dat de heer van Collenbrinck met deze boerin vleselijke conversatie heeft gepleegd en hij heeft gehoord, dat hij de boerin 200 g. heeft gegeven.
Willem Vreeser stuurman, Charles Farker constabel en bootsman, Alexander ( Vorgisen?) en Pieter Hey, Jan Gerred, matrozen varend op het schip genaamd ( Speeuit?), thans liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Alexander Kruskans, schipper op het voors. schip, dat de supercargo van het voors. schip genaamd Archibald Witehead op 14 mei 1694 N. stijl, toen zij o.z.o van ‘s-Gravenzande waren requirant heeft opgedragen om met een noordoostenwind het Goereese gat binnen te lopen, wat requirant heeft geweigerd, omdat hij verplicht was om naar Campheine of Oostende te gaan. De supercargo wilde echter naar Hellevoetsluis en requirant protesteert tegen alle kosten en schade.
Jan van Hessel, laatst gewoond hebbende in Dordrecht, ‘jegenwoordigh alhier’, verklaart op verzoek van zijn broer Willem van Hessel, won. in ‘s-Gravenhage, dat hij comparant in juni 1694, zonder de preciese tijd te weten, heeft gekocht van Adriaan Comblet, koopman binnen Dordrecht, in de wijnkelder van voorn. Comblet, twee vaten en een okshoofd Franse wijn, zonder dat voorn. broer daarbij aanwezig was.
Johan Opdebeeck, koopman in Dordrecht, verklaart, dat namens hem eind juli 1694 van Dordrecht in het schip genaamd William, waar schipper op is Ary Roelantsz, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, zijn geladen twaald ‘pongen’ Rijnse wijn getekend met nrs. 28 t/m 39, gemerkt TS en geadresseerd aan Mr. Tomas Stevenson, koopman te Londen. Omdat hij zeker bericht heeft gekregen, dat voors. Stevenson failliet en insolvent is, heeft hij beslag gelegd op het voors. schip en de schipper opgedragen de goederen hier in Hellevoetsluis te lossen. Voors. Stevenson is hem nog 6500 g. schuldig.
Charles Faver, constabel en bootsman, Sander Fergison, Jacob Smit, William Vijf, Pieter Hey, Jan Wardes, allen matrozen op het schip genaamd Speidweil, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Alexander Kruckskans, schipper op het voors. schip, dat het schip gedurende de hele reis van Aberdeen naar Hellevoetsluis waterdicht is geweest en behoorlijk was voorzien van alle tuigage. De kabels zijn sterk genoeg om een storm te doorstaan en zij hadden gemakkelijk in Oostende kunnen komen.
Willem ( Dopsz?), schipper op het schip genaamd Robbert Margriet, Francis Moen, schipper op het schip genaamd de Jan Francis, Tomas Ademsz, schipper op het schip genaamd de Johanna, Heynry Ater, schipper op het schip genaam Happeriton (of Kapperiton), Tomas Smit, schipper van het schip genaamd Tomas Robbert, verklaren op verzoek van Jacob van der Linde, schipper op het schip genaamd Marie, liggend op de rede voor Den Briel, dat zij met hun schepen met de haringbuizen op maandag 4 oktober j.l. uit de Maas in zee zijn gelopen, maar ‘s middags om 2 uur hebben moeten ankeren door tegenwind. ‘s Avonds om 8 uur is er een noordwesterstorm opgestoken, waardoor zij de volgende morgen het Goereese gat moesten binnenlopen met alle verdere koopvaardijschepen. Twee schepen hebben hun ankertouwen verloren.
Pieter Cornelisz Naghtegael stuurman, Pieter Pietersz Valck bootsman en Jan Aer(...?) matroos, varend met het schip genaamd De Goede Reys, thans liggende in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Meynaert Pestorf, kapitein op het voors. schip, dat de goederen, die in Lissabon zijn geladen, voor zo ver zij weten nog in goede staat zijn. Zij verklaren verder, dat zij op 13-7-1694, toen zij met het voors. schip voor anker lagen op de rivier van Londen voor Mariegat, een harde storm hebben gekregen, waardoor het touw gebroken is. Het anker is echter weer opgevist. Op 4-10-1694 zijn zij weer onder zeil gegaan, maar toen is bij het inhijsen van de boot de voorsteven uit voors. boot gebroken. Op 11-11-1694 zijn zij door harde storm, toen zij op de rede van Hellevoetsluis lagen, genoodzaakt geweest het touw te kappen. Ze hebben het schip dezelfde dag in de haven van Hellevoetsluis gebracht.
Schepenen van Hellevoetsluis verklaren, dat Trijntge Pieters Elseboom, huisvr. van Cornelis Bruyn, won. te Hellevoetsluis, een volle zuster is van Cornelis Pietersz Elseboom, die met het schip genaamd Waddingsveen naar Oost-Indië is gevaren, en dat hun vader en moeder zijn overleden.
Pieter Boon kapitein, Stoffel Jobsz stuurman, Pieter Clercq timmerman, Maarten Jansz kok, Jan Pietersz constabels-maat, Frans Fransz, Daniel Eduartsz, Jan Jansz en Jan Aartsz, matrozen, allen varend met het schip genaamd De Vliegende Arend, liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van de gemene reders van het schip, dat zij, nadat zij op 28-9-1694 N. stijl een volle lading zout hadden ingenomen, gezeild zijn van St. Hubes in Portugal onder geleide van het Zweedse convooi om naar Amsterdam terug te keren. Op 2-11-1694 is in de buurt van Wight een zware storm opgestoken, waardoor zij met nog vier andere schepen het convooi zijn kwijtgeraakt en het sindsdien niet meer hebben gezien. Zij durfden daarom niet naar Tessel door te varen, maar zijn het Goereese gat binnengelopen, waar zij op 4 november voor anker zijn gegaan, een loods ingenomen hebben en verder gezeild zijn. Het schip is op de Hinder gelopen en is bezijden Hellevoetsluis op het slik gezet. Zij hebben twee ankers en een kabel verloren. In november 1693 hebben zij bij het uitvaren ook al eens twee ankers en een kabel verloren.
Jan de Kater en Gillis Steenwijck, schepenen van Hellevoetsluis, Pieter Boon, Stoffel Jobsz en Pieter Clerck, hierboven genoemd, verklaren, dat het verlies van ankers en kabels bij binnenkomen en uitvaren gedaan is om schip en goed te redden.
Jacob Draey stuurman, Cornelis Pietersz bootsman, Jan Pietersz kok, Jepke Tjercksz timmerman, Dirck Jansz en Jacob Cornelisz, matrozen, varend op het schip genaamd De Oude Taanman, verklaren op verzoek van Jacob Claasz ( Faan?), schipper op het voors. schip, dat zij eind 1693 in Amsterdam zijn gehuurd, waar het schip ‘doenmaels voor de palen was leggende’, om met de requirant in convooi naar St. Ubes in Portugal te gaan. Zij zijn op 7-1-1694 met het convooi in zee gestoken. Het schip was van al het nogdige voorzien. Zij zijn 26-1-1694 in St. Ubes aangekomen, waar zout geladen is. Zij zijn met een Zweeds convooi op 28-9-1694 op terugreis gegaan. Op 30-10-1694 is in het Kanaal een harde wind opgestoken en zijn zij van het convooi afgedreven. Uit angst voor kapers hebben zij in Wight aangelegd op 2-11-1694 en zijn op ?-11-1694 met een Engels convooi verder gevaren naar (Duyns?), waar zij op 28-11-1694 aankwamen. Zij zijn op 15 december naar Holland vertrokken en op 17 december bij het Goereese gat aangekomen, waar zij door stilte en mist pas op 20 december konden binnenlopen en besloten vanwege het vriezende weer de haven van Hellevoetsluis binnen te lopen. Zij verklaren, dat de lading niet geleden heeft.
Hans Croushop, schipper op het schip genaamd Ste. Catarine van Stokholm, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis. verklaart, dat hij op 26 november de Maas uitgezeild is met bestemming Oostzee en dat hij ter hoogte van het lageland van Lees een harde storm gekregen heeft en door storm en tegenwind onder de neus van Noorwegen niet binnen kon lopen. Hij is genoodzaakt geweest om zich zonder zeil te laten drijven. Als er lading nat geworden is, komt dit door het noodweer.
Dirck Olm bootsman, Jan Wijck kok, Hans Hansz timmerman, Jan Michielsz, Christoffel Dircksz, matrozen op het voors. schip, leggen een zelfde verklaring af en verklaren bovendien, dat de schipper tijdens de storm alles gedaan heeft,wat een goed zeeman behoort te doen en ‘in alle seemanschap te hebben gepractiseert’. Door vorst en ijsgang waren zij genoodzaakt de haven van Hellevoetsluis binnen te lopen.
Eyse Oedtses timmerman, oud 34 jaar, in 1694 gevaren hebbend met het oorlogsschip Prinses Amilia, toen gecommandeerd door kapitein Antony van der Lidt, verklaart op verzoek van de heer Aleff van Idsinga, raad (der?) advocaat-fiscaal van het college ter admiraliteit in Friesland, dat de onderste knie aan het stuurboord van het voors. schip Amilia van ondeugend en kwaad hout is gemaakt geweest en niet naar behoren was vastgemaakt. Het was daardoor onbekwaam om voor de wind langs te draaien en zo onbestuurbaar, dat het niet zonder gevaar het zeegat uit kon lopen. IJzers en bouten waren soms niet ver genoeg en soms te ver doorgeslagen, waardoor het schip lekte.
Jacob van Leeuwe, oud 50 jaar, meester-scheepstimmerbaas van het college ter admiraliteit op de Maas, Jacob van Duyne, oud 39 jaar, meester-scheepstimmerman aan het college ter admiraliteit op de Maas, verklaren, dat zij op verzoek van de heer Aleff van Idsinga, raad (der?) advocaat-fiscaal van het college ter admiraliteit in Friesland, het oorlogsschip Prinses Amilia hebben ge¿nspecteerd. Zij oordelen, dat door een verkeerde bouw en constructie het schip niet goed te bezeilen valt en onbestuurbaar is. De verklaring bevat een opsomming van alle technische gebreken.
Pieter Symonsz Balnckepijl, oud 24 jaar, en Ary Pietersz van der Meer, oud 20 jaar, tegenwoordig in Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Cornelis Bruyn, won. op Hellevoetsluis, dat zij vanmorgen bij het vuur in de keuken van Maartge Centsdr, wed. van Cornelis de Post, hebben gezeten, waar ook voorn. Maartge Sents was en de huisvrouw van requirant. Zij hebben toen gehoord, dat voorn. Maartge Cents de huisvrouw van requirant heeft uitgescholden voor dievegge en dat zij zeep, hout en turf had gestolen uit ‘s Lands magazijn en kaarsen uit de kaarsla van de commissaris De Kater.
Tomas ( Theune?), stuurman, en Willem Kerten, matroos, varend met het schip genaamd Constant, liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Eduward Watson, schipper op het voors. schip, dat zij op 25 februari 1695 O. Stijl zijn gezeild van Lint Canaal en op de 26e voor anker zijn gegaan voor de Maas, waar zij door harde storm en slecht weer tot de 28e moesten blijven liggen. Toen hebben zij het anker gelicht en zijn met een loods voor anker gekomen buiten Goedereede. Door zware storm hebben zij de kabel moeten kappen. Schade aan schip en lading is veroorzaakt door het slecht weer en niet door onkunde van de schipper.
Jacob Caspersz, eerste schipper, Claas Batelaer schipper, Jan Leendertsz bootsman, Claas Pietersz schieman, Jacob Abramsz constabel, Johannes Lambertsz constabelsmaat, Jacobus Bartelsz en Pieter Claasz, beiden kwartiermeesters, allen varend met het oorlogsschip genaamd Delft, thans liggend voor de rede van Hellevoetsluis, verklaren, dat zij door Johan Sas van den Bosse, kapitein op het voors. schip, er van op de hoogte zijn gesteld, dat enige van de matrozen zich gericht hebben tot het college ter admiraliteit op de Maas met de klacht, dat de kapitein hen op de laatste reis naar Absonhul had mishandeld en geslagen. Zij verklaarden niet meer onder hem te willen varen. Deposanten van hun kant verklaren, dat zij tijdens deze reis nooit gezien of gehoord hebben, dat de kapitein zich te buiten zou zijn gegaan met slaan, vloeken en tieren. Zij moeten zeggen, dat zij het scheepsvolk ‘onbevaren, quaatwilligh, veeltijts onredel.’ hebben gevonden en hen tot hun plicht hebben moeten dwingen. De kapitein heeft hun integendeel altijd opgedragen, dat zij ‘ de saghste wegh van commandement souden gebruycken’. Tijdens de reis was de onervarenheid en onbekwaamheid van het volk zo groot, dat er nooit een zeil ‘ingenomen oft gerift heeft connen werden’, of zij deposanten moesten er bij zijn en het meeste werk doen. Zij willen met deze kapitein blijven varen, maar zij worden liever ontslagen, als zij weer met zulk onkundig scheepsvolk moeten uitzeilen.
Jan Suylen en Lodewijck ‘t Hooft, gewezen luitenants bij voors. kapitein, leggen een zelfde verklaring af.
Jan Gerbrantsz stuurman en Willem Jeroensz bootsman, varend op het schip genaamd De Walvisvang(...?), liggend in het dok van Hellevoetsluis, gekomen van Cadix in Spanje, verklaren op verzoek van Gerrit Pot, kapitein op het voors. schip, dat zijn op 12 januari 1695 een zware storm hebben gekregen, die tot de 13e heeft geduurd, waardoor zij veel water hebben binnengekregen en onafgebroken hebben moeten pompen. Verscheidene schepen, die meevoeren, zijn gezonken. Op 18 januari waren zij bij het eiland Wight. Op 7 februari zijn zij in het convooi van kapitein van der Pot (en van Rechteren?) met andere koopvaardijschepen onder zeil gegaan en zijn de 11e zonder loods binnengelopen. Door harde wind hebben zij een ankertouw moeten kappen.
Gerrit den Draack stuurman en Tomas Ree kok, varend met het schip De Grote Visserie, laatst gekomen van Cadix in Spanje en nu liggend in het dok van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jan Cornelisz Haringvanger, kapitein op het voors. schip, dat zij op 12 januari 1695 een zware storm hebben gekregen, die tot de 13e heeft geduurd, waardoor zij veel water hebben binnengekregen en onafgebroken hebben moeten pompen. Verscheidene schepen, die meevoeren, zijn gezonken. Op 17 januari waren zij bij het eiland Wight. Op 7 maart zijn zij in het convooi van kapitein van der Pot (en van Rechteren?) met andere koopvaardijschepen onder zeil gegaan en zijn de 11e zonder loods binnengelopen. Door harde wind hebben zij een ankertouw moeten kappen.
Andries Douwesz stuurman, Jacob Pietersz kok, Nanning Volckersz, David Vincentsz, Jan Arentsz en Arend Evertsz, matrozen op het schip genaamd De Fortuin voor deze genaamd De Wagenaer, hier in het dok ligggend, verklaren op verzoek van Arend Hansen, schipper op het voors. schip, dat zij in december 1694 door gemelde schipper zijn afgehuurd om van hier naar Noorwegen te reizen en terug.
Pieter van Swijndrecht baas-timmerman, Pieter van Tendelo en Harmen Gerritsz (commande...?), in dienst op de werf van het college ter admiraliteit op de Maas, won. op Hellevoetsluis, verklaren, dat zij op verzoek van Arent Hansen, schipper op het schip genaamd De Fortuyn voorheen genaamd De Wagenaer, laatst gekomen van Noorwegen, de schade hebben getaxeerd, die in oktober 1694 is te weeggebracht door een damschuit. Zij hebben de reparaties op 105 g. geschat.
Stephan Capitsge constabel, Pieter Suilke bootsman, Hans Barwet oppertimmerman, Johannes Sijtter kok, Christiaan Raven ondertimmerman, Hans Groot, Beynjamin Schitpels, Laurens Bentsz, Andries Laurensz, Jan Poorter, allen matrozen, varend op het schip genaamd De Ridder St. Joris, laatst gekomen van St. Ubes en nu liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Caspar Wigman, kapitein op het voors. schip, dat zij op 12 januari 1695 uit Duins zijn gezeild en gekomen zijn tot Ramsgat, waar een zware storm opstak. De kapitein heeft om manschap van land geseind om ‘sijn anker en touwe thuys te winden’. Er is extra manschap gekomen, maar met het scheepsvolk is het niet gelukt, waardoor zij het touw moesten kappen om schip en lading te redden. De kapitein heeft in Duins een loods ingenomen om hem naar de rivier van Londen te brengen.
Stephan Capitsge constabel, Pieter Suilke bootsman, Hans Barwet oppertimmerman, Johannes Sijtter kok, Christiaan Raven ondertimmerman, Hans Groot, Beynjamin Schitpels, Laurens Bentsz, Andries Laurensz, Jan Poorter, allen matrozen, varend op het schip genaamd De Ridder St. Joris, laatst gekomen van St. Ubes en nu liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Caspar Wigman, kapitein op het voors. schip, dat zij op 25 januari 1695 N. Stijl met mooi weer uit de rivier van Londen zijn gezeild en op de 26e een zware storm hebben gekregen, waardoor het schip lekgeraakt is. Zij hebben zonder ophouden moeten pompen om het schip boven water te houden. Om van ‘twee quade eene goede te kiesen’ zijn zij niet naar Tessel maar naar de eerste haven de beste gevaren. Met een westerstorm zijn zij de 27e de haven van Hellevoetsluis binnengekomen.
Kasper Wigman, schipper van het schip genaamd De Ridder St. George van Dantzig, gekomen met een zoutlading van St. Ubes, waar zij ongeveer zes maanden op de lading hadden moeten wachten ondanks protesten aan Kornelis en Jan ( Lerochtin?) te Lissabon, die de aflading moesten doen voor rekening van zijn bevrachter Jan Everwijn Glimmer te Amsterdam, waardoor de reis aanzienlijk vertraagd is. Hij heeft van zijn reders opdracht gekregen geen luiken te openen en zout af te leveren, aleer het geschil over de vertraging is opgelost. Door lekkage moest hij bij Goeree binnenlopen. Nu wordt de lading gelost om die binnendoor naar Amsterdam te vervoeren. Hij kan daar niet bij de levering aanwezig zijn en machtigt daarom Frans Jacobsz de Vries en Louis Serrurier, kooplieden te Amsterdam, om het zout aan de bevrachters te leveren, arrest daar op te leggen, het te beklagen voor de rechter en verder alles te doen, wat nodig is.
Andries Doyes stuurman, Jacob Pietersz kok, Nanninck Volckertsz, Tijmen Andriesz, matrozen van het schip De Fortuyn eerder genoemd De Wagenaer, verklaren op verzoek van Arent Hanse, schipper op het voors. schip, dat zij op 7 januari 1695 ‘s middags om 3 uur met hun schip in Hellevoetsluis zijn gekomen met zware ijsgang na zes etmalen op zee voor het Goereese gat gelegen te hebben. Het schip heeft schade geleden, die geschat wordt op 150 g. Daarenboven heeft de schipper de loods en het scheepsvolk 200 g. moeten geven om het schip ‘in salvo te brengen’.
Dirck Wagenaer stuurman, Hannes Schipper oppertimmerman, Tarel Andriesz constabel, Andries Pietersz zeilmaker, Jan Santen quartiermeester, (doorgestreept: David Tomisz bottelier, Lars Wentsz matroos), op het schip genaamd Het Vliegende Hart, verklaren op verzoek van Dirck Ruygh, schipper op het voors. schip, dat zij op 7 december 1694 van Kopenhagen zijn gekomen met bestemming Lissabon, maar door tegenwind op 26 december ‘tot Maasterland sijn binnen gecomen’ en daar hebben moeten overwinteren door schade aan het schip. Op 26 april 1695 zijn zij uit Maasterland vertrokken om naar Lissabon te gaan. Tussen 8 en 9 mei zijn zij ‘vervallen tussen de Vlaamse banken’, waarop de kapitein een loods gehuurd heeft om het schip er met hoogwater uit te halen. Met de loods nog aan boord zijn zij aan de grond gelopen en lek geraakt en daarom op 14 mei voor de rede van Hellevoet-sluis gekomen. Toen zij hier lagen, zijn verschillende matrozen weggelopen, waardoor er van de 37 man nog 13 over zijn en een jongen.
Teunis Jansz, oud 34 jaar, en Leendert Kersz, oud 19 jaar, won. te Rotterdam, verklaren op verzoek van Dirck Ruygh, kapitein op het fregat genaamd Het Vliegende Hard, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat zij op 28 mei 1695 met het schip van voorn. Teunis Jansz aan boord van het fregat zijn gekomen om daaruit enige goederen te lichten. Zij hebben toen gehoord en gezien, dat het scheepsvolk onwillig was om te werken en de koopmanschappen niet wilde overladen alvorens hun gage ontvangen te hebben, wat requirant heeft geweigerd. Ook elk compromis werd afgeslagen. Het merendeel van de bemanning is de volgende dag van het schip vertrokken.
Cornelia van der Linde, huisvr. van William Herwey(er?), en Joosge Willems, huisvr. van Dirck Fransz, gerechtsbode van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Samuel Allin, laatst met het schip genaamd La Charité gekomen van Bristol, dat eerste comparante de kapitein van het voorn. schip James Botgers uit naam van requirant ‘reghtel. heeft aangeseght’ dat requirant van plan was om met het voorn. schip zo spoedig mogelijk weer naar Engeland terug te gaan, doch dat hij gedurende de tijd, dat hij hier onvermijdelijk had moeten blijven 60 g. had verteerd. Hij verzoekt de kapitein dat voor hem te betalen onder voorwaarde, dat hij dat van zijn verdiende maandgage zal restitueren, wat de kapitein geweigerd heeft, waarop de eerste deposante requirants timmermansgereedschap gerechtelijk van boord heeft gehaald. Hij heeft hier moeten blijven, tot de schuld was betaald.
Willem Claasz, Teunis Albertsz en Jan Christiaensz, varend met het schip genaamd Het Vliegende Hardt, thans liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van luitenant Wegge, tegenwoordig commanderend officier op het fort Hellevoetsluis, dat zij met nog enige andere matrozen op 10 augustus 1695 zijn gegaan uit het fort Hellevoetsluis en buiten het dorp van Nieuw-Helvoet in een stuk land en daar 40 pond groene erwten, bonen en kolen gehaald hebben zonder toestemming van de eigenaar met het voornemen om het aan boord te brengen. Bij de poort zijn zij aangehouden door de schildwacht en ingesloten.
Dirck Wagenaer stuurman, Tarel Andriesz constabel op het schip Het Vliegende Hard, liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Dirck Ruygh, kapitein op het voors. schip, dat de kapitein zijn manschap heeft gehuurd voor een reis naar Lissabon en vandaar naar Kopenhagen, Hamburg of Holland. Niettegenstaande deze overeenkomst is Gregorius Brabander ondertimmerman buiten weten van de kapitein met zijn gereedschap van boord gegaan en nog steeds afwezig.
Marijtge Pieters, huisvr. van Jacob Roobard, won. op Hellevoetsluis, verklaart, dat Gerrit Hollaar van Nijmegen, gekomen uit Oost-Indië met het schip genaamd De Coning Wiljam in dienst van de bewindhebbers van de Oostindische Compagnie van de kamer van Amsterdam, te haren huize is overleden. Hij had haar gelast de helft van al zijn na te laten gage, die hij haar had vermaakt in presentie van Jacob Jansz Colck, Andries Dircksz en Isaacq Huybertsz toen hij ziek bij haar thuis lag, te schenken aan de armen van Hellevoetsluis, wat zij hierbij belooft na te komen.
Jacob Jansz Colck, Andries Dircksz en Isaacq Huybertsz, allen van Amsterdam, laatst met het schip (W?)elmonde gekomen uit Oost-Indië in dienst van de bewindhebbers van de Oostindische Compagnie van de kamer van Amsterdam, tegenwoordig ziek liggend ten huize van Jacob Roobard op Hellevoetsluis, verklaren, dat zij heel goed weten, dat Gerrit Hollaar van Nijmegen met het voors.(!) schip in het huis van Jacob Roobard ziek geweest is en is overleden. Hij was tijdens zijn ziekte zijn verstand en memorie volledig machtig. Hij heeft hun meermalen gezegd, dat hij al de gage, die hij nog te goed had, bij zijn overlijden vermaakte aan Marijtge Pieters, huisvr. van voorn. Jacob Roobard, om daarmee te handelen naar believen.
Alexander Lisk en William Brus, matrozen op het schip genaamd De Tomas, liggend op de rede van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jean Simsde, schipper van het voors. schip, dat zij met het schip gekomen zijn van Abbordin in Schotland, tussen zaterdag en zondag j.l. tijdens een zware zuidwesterstorm veel water binnen hebben gekregen. Daardoor kan er lading beschadigd of bedorven zijn.
Johannes Adolfsz, won. op Hellevoetsluis, en Maurits Jansz Spoor, won. in Den Briel, verklaren op verzoek van Gerrit Symonsz Poel, dat zij op 25 oktober 1695 ‘s middags zijn geweest voor het huis van Mr. Job Oprel hier in Hellevoetsluis, waar ook voorn. Gerrit Poel was ‘sijnde seer dronken en sat’. Zij hebben gehoord en gezien, dat een soldaat van luitenant-kolonel van der Meulle, hier in garnizoen, door de wandeling genaamd De Po(ceet?), mede dronken zijnde, aan requirant heeft gevraagd, of hij ook naar het leger wilde en dienst wilde nemen, wat requirant verschillende keren heeft geweigerd. Een kapitein d’armes genaamd Emanuel heeft hem aangespoord om geld te eisen. Later heeft hij gevraagd, of voors. Pocet wel vijf ducatons zou willen geven, die daarop Ja zei. De requirant heeft daarop niet gezegd, dat hij dienst wilde nemen, maar is gelijk naar de wacht gebracht.
Heyndrick Backhuysen en Willem Boom, beiden meester-chirurgijns op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Michiel Reyn(dert?), schipper op het fluitschip genaamd De Juliana, liggend in de haven van Hellevoetsluis, dat op het eind van vorige maand december bij hen is gekomen een zekere bootsman van het voors. schip, die een wond op zijn linkerschouderblad had. De wond was een vinger diep en was gegaan door de spieren naar het sleutelbeen. Zij hebben hem acht dagen onder behandeling gehad en hij zou binnen vier weken genezen kunnen zijn, maar hij is na acht dagen in stilte vertrokken. Zij zijn door requirant van het geneesloon voldaan op aandringen van de schout Jacob Hooghstad.
Boije Jansz stuurman, Tolle Dircksz bootsman, Oele Oelsz Berge timmerman, Neels Oelsz kok, Seven Andersz, Pieter Andersz en Jan Andersz, matrozen, allen varend met het schip genaamd St. Pieter, thans liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Claas Pietersz, schipper op het voors. schip, dat zij op 14 december 1695 N. Stijl ‘s morgens zijn gezeild uit Flecker in Noorwegen met het voornemen om in het Vlie of bij Tessel binnen te vallen om naar Amsterdam te gaan. Ter hoogte van Tessel moesten zij door vliegende storm zich laten drijven tot de Maas, waar zij op 20 december een loods aan boord hebben gekregen en het Goereese gat zijn binnen gelopen op de rede van Hellevoetsluis. Door zware ijsgang moesten zij 27 december de haven ingaan, waar zij tot nu toe moesten blijven liggen.
Records 401 t/m 500
Records 501 t/m 600
Records 601 t/m 700
Records 701 t/m 800
Records 801 t/m 900
Records 901 t/m 1000
Records 1001 t/m 1100
Records 1101 t/m 1200
Records 1201 t/m 1235
641. Heilige Geest, (1680-1694)
642. Heilige Geest, (1695-1712)
643. Heilige Geest, (1713-1735)
644. Heilige Geest, (1736-1760)
645. Heilige Geest, (1761-1778)
646. Heilige Geest, (1779-1795)
647. Heilige Geest, (1796-1806)
laatste wijziging 14-02-2024
3.467 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.785 bestanden

Kenmerken

Datering:
1591-1811
Beschrijving:
Archief van het ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Omvang:
8,00 meter, 700 inventarisnummers
Inventarisatie:
L.W. Hordijk, 2001, herzien 2006
Taal:
Nederlands
Taal archiefmateriaal:
Het merendeel van de stukken is in het Nederlands
Soort archiefmateriaal:
Normale geschreven en gedrukte documenten
Bewaarplaats:
Streekarchief Voorne-Putten
Status open dataset:
Beschikbaar
Open data eigenaar:
Streekarchief Voorne-Putten
Licentie:
CC BY-SA 4.0 Creative Commons (CC BY-SA 4.0)
Geografische namen:
Categorie:
Opendata trefwoord:
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Ambacht Het Weergors en de Fortificatie Hellevoetsluis
 
Archiefvormer Grote of Buiten Armen van Hellevoetsluis
laatste wijziging 14-02-2024
3.467 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.785 bestanden