002 Schoutambt Hardenberg ( Gemeentearchief Hardenberg )
002
Schoutambt Hardenberg
Inventaris
1. Inleiding
002 Schoutambt Hardenberg
1.
Inleiding
Het bestuur van het schoutambt Hardenberg werd gevormd door de erfgenamen of goedsheren van het kerspel Hardenberg, Heemse en Gramsbergen, meestal kortweg kerspel of schoutambt Hardenberg genoemd. Hun belangrijkste taak was het afhoren van de rekeningen van de ontvanger (meestal de verwalter schout) van de verponding en andere, in redemptie genomen belastingen. Verder behoorde ook de regeling der inkwartiering, het aanstellen van armenjagers, het aanleggen van wegen en bruggen enz. tot de competentie van de erfgenamen. Twee van hun, meestal, misschien steeds, de heren van Heemse en Gramsbergen, vormden als gecommitteerde goedsheren een soort dagelijks bestuur. De stadjes Hardenberg en Gramsbergen deelden in de omslagen, maar kenden een eigen administratie. Het schoutambt is ingesteld in de Middeleeuwen en eindigt in 1811 met de instelling van de gemeente.
Het profane kerspel Hardenberg dient wel onderscheiden te worden van het kerkelijke kerspel Hardenberg, dat slechts de helft (namelijk elf) van de buurschappen van het schoutambt omvatte. De overige buurschappen behoorden tot de kerkelijke kerspelen Heemse en Gramsbergen. Op de vergaderingen van de erfgenamen van het kerspel (schoutambt), in de kerk te Heemse gehouden, worden dan ook geen kerkelijke zaken behandeld met uitzondering van het jaar 1709, toen gesproken werd over de vertimmering van de pastorie te Hardenberg en over andere kerkelijke zaken. De omslag daarvoor werd echter uitsluitend gelegd op de stad Hardenberg en de elf onder de kerk van Hardenberg behorende buurschappen. Door het bezit van het erve Vierlink te Baalder had de stad Hardenberg het recht vertegenwoordigd te zijn op de vergaderingen van de erfgenamen of goedsheren van het kerspel.
Het archief beslaat slechts 0,18 strekkende meter. Dit is waarschijnlijk te verklaren, door aan te nemen dat vele stukken betreffende het schoutambt in de persoonlijke archieven van de verschillende (verwalter) schouten terecht zijn gekomen. Men had immers niet de beschikking over een bestuurscentrum als een stadhuis. Binnen verschillende familie- en huisarchieven kunnen zich daarom nog stukken bevinden, behorende tot het archief van het schoutambt Hardenberg.
laatste wijziging 29-11-2017
25 beschreven archiefstukken
Kenmerken
laatste wijziging 29-11-2017
25 beschreven archiefstukken