Mijn Studiezaal (inloggen)
102 Bestuursarchief Gemeente Grevenbicht, 1798-1937 ( Regioarchief Sittard-Geleen )
102
Bestuursarchief Gemeente Grevenbicht, 1798-1937
Inleiding
1. Schets van het plaatselijke bestuur
2. Verantwoording van de ordening en inventarisatie
102 Bestuursarchief Gemeente Grevenbicht, 1798-1937
Inleiding
2.
Verantwoording van de ordening en inventarisatie
In deze inventaris zijn de archieven van de gemeente Grevenbicht uit de periode 1798-1937 beschreven.
Met ingang van 1 januari 1938 werd in Grevenbicht het registratuurstelsel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten ingevoerd voor de ordening van het gemeentearchief. De diep ingrijpende wijziging die de invoering van dit stelsel in de wijze van ordening pleegt te brengen was aanleiding om 31 december 1937 als einddatum te nemen voor de ordening en inventarisatie van de oude archieven van Grevenbicht. Een enkele is, waar dit wenselijk of noodzakelijk was, van deze einddatum afgeweken.
Over de lotgevallen van de Grevenbichtse archieven in de loop der tijd is praktisch niets bekend. De oudst bewaard gebleven gemeenteverslagen dateren pas van het begin van deze eeuw en zij vermelden niets of slechts dat er geen maatregelen zijn genomen omtrent het archief.
In het eerste inspectierapport van de rijksarchivaris in Limburg, belast met de inspectie der gemeente- en waterschapsarchieven in de provincie, daterend uit 1925, staat vermeld dat het grootste gedeelte van het archief bij een brand van het raadhuis in 1860 is vernietigd. Het nog bewaard gebleven en het latere gedeelte werden in 1925 op een drietal plaatsen in het gemeentehuis aangetroffen, ongeordend en ongeïnventariseerd, terwijl de oudere registers van de burgerlijke stand er bovendien materieel slecht aan toe waren (archief inspectie, Grevenbicht d/1).
Ofschoon de gemeenteverslagen van de jaren 1927-1930 opmerken dat de archieven in goede staat verkeren, blijkt uit het inspectierapport van 1932 dat er ten opzichte van 1925 nogniet veel veranderd is (Grevenbicht d/2).
In 1933 werd voor de stukken van de lopende dienst een subjectief stelsel van 35 rubrieken met registers van ingekomen en uitgaande stukken in gebruik genomen. De waarnemend rijksarchivaris in Limburg, belast met de inspectie der gemeente- en waterschapsarchieven in de provincie, merkte in zijn inspectierapport van 1937 over dit stelsel op dat het in de praktijk niet voldeed en de bewaring van de orde in het archief bemoeilijkt (Grevenbicht d/3).
In 1936 kreeg de gemeente een brandvrije archiefbewaarplaats en m.i.v. 1 januari 1938 werd het registratuurstelsel van de V.N.G. in gebruik genomen.
Ging in 1860 het grootste gedeelte van het toenmalig archief verloren, ook in het archief van na 1860 ontbreken veel stukken. Wanneer en hoe die verloren zijn geraakt is niet bekend.
We zullen nu onze aandacht gaan vestigen op de ordening en inventarisatie van de archieven van de gemeente Grevenbicht van vóór 1938. Zojuist hebben we reeds gezien dat het archief uit de periode 1933-1937 werd geordend volgens een subjectief rubriekenstelsel en dat dit stelsel niet voldeed. De stukken uit de jaren 1921-1932 waren geordend volgens de nummering vande toen in gebruik zijnde indicateurs. Ook dit ordeningssysteem bleek in de praktijk niet te voldoen. In het archief van vóór 1921 tenslotte werd geen enkele orde aangetroffen.
Besloten werd het gehele archief opnieuw te ordenen en tegelijkertijd te inventariseren. Bij deze ordening en inventarisatie werd de "Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven", samengesteld door S. Muller Fz., J.A. Feith en R. Fruin Th. Az. Als uitgangspunt genomen. Voor de gebruikte terminologie wordt verwezen naar het "Lexicon van Nederlandse archieftermen". Bij plaatselijke benamingen is meestal de schrijfwijze aangehouden, die in de archiefstukken voorkomt. Overeenkomstig het bestemmingsbeginsel werden als afzonderlijke archieven geordend en geïnvesteerd de archieven van: het gemeentebestuur, gevormd onder beheer van de gemeentesecretaris; de gemeente-ontvanger; het levensmiddelenbedrijf; het burgerlijk armbestuur; de commissie tot wering van schoolverzuim; de ambtenaar van de burgerlijke stand; het kadaster.
Bij de ordening en indeling van de stukken van bijzondere aard in het archief van het gemeentebestuur, gevormd onder beheer van de gemeentesecretaris, werd de Code archiefordening en documentatie voor de overheidsadministratie als uitgangspunt genomen.
Voor een goede handhaving in de toekomst van de verkregen orde werden alle stukken, omslagen, delen enz. doorlopend genummerd.
Om de kostbare archiefruimte zo goed mogelijk te benutten en om een beter overzicht van het archief te krijgen werden de stukken, die zowel voor de administratie als voor de geschiedenis van geen belang meer waren uit het archief verwijderd en vernietigd. Hierbij werd toegepast de "Lijst van voor vernietiging in aanmerking komende bescheiden uit de archieven van gemeentelijke en intergemeentelijke organen, dagtekenende van na 1850". (Staatscourant 20 dece. 1983, nr. 247). Daar in het verleden veel stukken verloren zijn geraakt werden veel minder bescheiden vernietigd dan op grond van genoemde vernietigingslijst geoorloofd was.
Achteraan in deze inventaris zijn een klapper op de eigennamen en een klapper op zaken en onderwerpen opgenomen. Op deze verantwoording volgt, ter meerdere duidelijkheid, een overzicht van de indeling der archieven.
De in deze inventaris beschreven archieven van de gemeente Grevenbicht hebben een lengte van ongeveer 10 strekkende meter en worden bewaard in de brandvrije archiefbewaarplaats ten gemeentehuize van Born. Grevenbicht behoort sinds de gemeentelijke herindeling van Zuid-Limburg per 1 januari 1982 tot de gemeente Born.
Maastricht, januari 1999
W. van Mulken
laatste wijziging 26-02-2024
922 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 9.361 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 26-02-2024
922 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 9.361 bestanden
Kenmerken
Soort toegang:
Inventaris
Datering:
1798-1937
Auteur:
J.G.A. Hendriks en W. van Mulken, Provinciale Inspectie der Archieven in Limburg, Maastricht 1999
Omvang:
11 (6,37 excl. bouwvergunningen) m1
Status:
Definitieve inventaris ontsloten via internet
Licentie:
Public Domain Dedication
Vindplaats:
Regioarchief Sittard-Geleen
Trefwoorden:
Geografische namen:
Categorie:
laatste wijziging 26-02-2024
922 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 9.361 bestanden
