Het Waterlands Archief is het betrouwbaar geheugen van de regio Waterland. Met bijna vijf kilometer archieven, een uitgebreide bibliotheek, een rijke verzameling historische kaarten, prenten, foto’s, kranten, tijdschriften en documentatie van/over de regio Waterland vormen de depots een essentiële bron voor historisch onderzoek.
Het Waterlands Archief bewaart de archieven van de gemeenten Edam-Volendam, Landsmeer, Purmerend (per 01-01-2022 inclusief de voormalige gemeente Beemster), Waterland en Wormerland en hun voorgangers; van de waterschappen in de regio, van vele notarissen en particuliere instellingen, zoals kerken, bedrijven en verenigingen, en van families en personen.
Het archief beheert deze archieven en collecties en maakt ze toegankelijk zodat ze door iedereen zijn in te zien. Bovendien digitaliseert het Waterlands Archief steeds meer documenten en zet ze online via haar website en archieven.nl. Dat betekent dat de bezoeker een deel van het historisch onderzoek thuis kunt doen. Documenten die niet gedigitaliseerd zijn kan men (kosteloos) inzien in de studiezaal.