Mijn Studiezaal (inloggen)
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
5 zoekresultaten
sorteren op:
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
331 Wijers, C.G.
Auteur:
Wijers, C.G.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (fotokopie van handschrift; in 2 ex.)
Omvang:
36 pagina's
Periodisering:
3 september 1994 - plm. half mei 1945
Localisering:
Wijhe
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Mejuffrouw Wijers is huishoudster bij een dierenarts in Wijhe. In september en oktober 1944 heeft men inkwartiering; direct daarna wordt het huis, met uitzondering van de spreekkamer en de apotheek, gevorderd door de Landwacht. Na ontruiming door deze (begin april) door Wehrmacht, - voor slechts enkele dagen, immers de geallieerden naderen. Bevrijding 13 april 1945. Hierop volgt nog een periode van enige dagen waarin Wijhe onder Duits vuur ligt. Zo schrijft mejuffrouw Wijers op 15 april 1945 dat zij 's nachts wakker zijn geworden van geknal en een schreeuw achter hun huis. In het donker zien zij hoe een dode en een zwaar gewonde worden wegdragen. Vanaf de overkant van de IJssel bestookten de Duitsers het dorp met granaten. De slachtoffers blijken twee Canadese militairen van de Winnipeg Rifles te zijn. Schutter Gabriël Lamirande (22 mei 1913) stierf meteen bij de beschieting. Sergeant Robert Nesbit Adam (15 september 1908) raakte zwaar gewond maar overleed korte tijd later. Beide werden tijdelijk in Raalte ter aarde besteld en later herbegraven op de Canadese militaire begraafplaats in Holten.
NB:
Vier foto's aanwezig
Ga naar dit stuk:
Termen:
laatste wijziging 04-04-2024
4 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
2269 Petersen, F.W.
Auteur:
Petersen, F.W.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (notitieblokje)
Omvang:
92 pagina's
Periodisering:
19 september 1944 - 3 mei 1945
Periode van ontstaan:
19 september 1944 - 3 mei 1945
Localisering:
Nijmegen (Gelderland)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Moeilijk leesbaar, met potlood geschreven dagboek van mevrouw F.W. Petersen, verpleegster in sanatorium Berkenoord aan de Oude Graafseweg in Nijmegen. Het dagboek, geschreven in een notitieblokje, gaat over de Slag om Nijmegen (of Bevrijding van Nijmegen), die plaatsvindt van 17 tot 20 september 1944, als onderdeel van Operatie Market Garden. Het belangrijkste doel van de geallieerde strijdkrachten is om de Waalbrug en spoorbrug intact te veroveren en een snelle verbinding te verzekeren naar Arnhem, waar om drie bruggen wordt gevochten. De verovering van Nijmegen duurt langer dan verwacht, eist honderden burgerslachtoffers en richt grote schade aan. Met de Waaloversteek op 20 september worden tenslotte beide bruggen ingenomen, maar het is te laat om de Britse 1e Luchtlandingsdivisie in Arnhem nog te ontzetten. Mede door deze grote vertraging wordt Operatie Market Garden, als geheel, een mislukking. ‘Op Berkenoord eenige families met vele kinderen geherbergd, in binnenkamer en biljartkamer,’ schrijft de verpleegster, over wie verder weinig bekend is, op woensdagavond 20 september 1944 in haar dagboek. ‘Vluchtelingen en angstig afgematte gezichten. Nog steeds geen gas, ook dikwijls geen elektriciteit en vanaf de strijd in Nijmegen geen water. Het is ontzaggelijk behelpen. Stukken plafond naar beneden, steeds meer ramen stuk. ’s Avonds alles rook en vuur en wind naar Berkenoord, ongerust of de brand naar ons zou overslaan. Vele vluchtelingen. In ’t holst van de nacht nog een kar met vluchtelingen.’
Datum beschrijving:
16 februari 2024
Ga naar dit stuk:
Termen:
laatste wijziging 04-04-2024
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1891 Menzel, H.
Auteur:
Menzel, H.
Titel:
Verslag gebeurtenissen gedurende de periode: Januari 1944 t/m Mei 1945
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Verslag (plakboek met getypte vellen)
Omvang:
42 bladzijden
Periodisering:
januari 1944 - mei 1945
Periode van ontstaan:
1945
Localisering:
Drenthe (Zweeloo); Gelderland (Molenhoek); Limburg (Molenhoek, Valkenburg); Duitsland
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Transcript van een verslag in een rijk met foto’s geïllustreerd plakboek van Rotterdammer Henk Menzel (1925). Het verslag, in 1945 geschreven aan de hand van losse blocnotevelletjes, bewaarde kladjes en foto’s, begint in januari 1944. Henk moet zich dan melden voor het vervullen van een half jaar dienstplicht bij de Nederlandse Arbeidsdienst. Werkzaamheden en opleiding in het kamp ‘Het Witte Zand’ in het Drentse Zweeloo bestaan uit het dagelijkse afmarcheren naar een werkobject, oefeningen met de spade, sport en zanglessen. Na een half jaar mag Henk niet naar huis, maar wordt hij naar de pas opgerichte Nederlandse Hulpdienst gestuurd. In samenwerking met anderen moet hij onder meer een klooster in Molenhoek (Gelderland/Limburg) schoon opleveren. Uiteindelijk verblijft hij in Valkenburg (Limburg), dat in oktober 1944 wordt bevrijd door het Amerikaanse leger, en wordt hij in dienst genomen bij het Amerikaanse 91st Evacuation Hospital. Naast werkzaamheden als het wassen van brancards en het vervoeren van gewonden per ambulances houdt hij zich bezig met musiceren: Henk speelt gitaar en vormt met iemand een zangduo. Er zijn feesten, revues en jonge Amerikaanse nurses. Korte tijd later wordt hij echter tewerkgesteld in Duitsland, onder andere als tolk in een displaced persons center. Tot zijn ontzetting verneemt hij er van de massamoorden in de buurt van de stad Gardelegen, waarheen zelfs excursies worden georganiseerd om de Amerikaanse soldaten kennis te doen nemen van de gruwelpraktijken van de SS.
NB:
Bevat een getypt naschrift bestaande uit, zoals de auteur dat noemt, ''ontboezemingen 62 jaar later'', dat rond 2007 geschreven moet zijn.
Bevat tevens een dvd met de titel Slice of Life: een blik op het leven van de auteur. "Door middel van foto's, beelden en tekst reis je terug in de tijd.'' De auteur ontving in september 2019 een Amerikaanse onderscheiding voor zijn verdiensten.
Bevat tevens een dvd met de titel Slice of Life: een blik op het leven van de auteur. "Door middel van foto's, beelden en tekst reis je terug in de tijd.'' De auteur ontving in september 2019 een Amerikaanse onderscheiding voor zijn verdiensten.
Datum beschrijving:
23 januari 2015
Illustratie:
"Onze tent in Gardelegen 19 April tot 11 Mei 1945.'' Vermoedelijk links in beeld de auteur.
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
2273 Haanschoten, J.
Auteur:
Haanschoten, J.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (cahiers)
Omvang:
298 pagina's
Periodisering:
1 januari 1944 - 19 april 1945
Periode van ontstaan:
1 januari 1944 - 19 april 1945
Localisering:
Barneveld (Gelderland)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
'Vandaag met de fam. Blok naar Noordwijk geweest. Een waanzinnige drukte aan het station te Amsterdam. Te Noordwijk bood alles een droevig verlaten troosteloos beeld,’ zo beschrijft Jacob Haanschoten (1923-1995) uit het Gelderse Barneveld in 1944 een dagje naar het strand met dierbaren. ‘Pensions zijn ontruimd. Duinen zijn zwaar verdedigd, maar wapenen en manschappen zijn slechts in geringe getale aanwezig. Op het strand staan palen en hekken. Gegeten in het casino.’ Jacob werkt in het Shell Laboratorium van de Bataafse Petroleum Maatschappij in Amsterdam-Noord. Als in september 1944 De Slag Om Arnhem plaatsvindt, helpt hij de brandweer vluchtelingen vervoeren: ‘Veel platte wagens van Otterlo om vluchtelingen uit Arnhem te halen. Ook de ziekenhuizen uit Arnhem moesten evacueren. Om 7 uur kwamen verpleegsters (24 stuks) van het kinderziekenhuis naar Barneveld. Ook wij kregen er twee Milly en Nel.’
Vader is eigenaar van een groot warenhuis in het centrum van Barneveld, in 1889 opgericht door Jacobs grootvader, waar regelmatig aanplakbiljetten van bekendmakingen worden opgehangen: ‘Alle manlijke bewoners en inwonende van 18 tot 55 jaar moeten zich aanmelden voor het verrichten van graafwerk ten behoeve van de Wehrmacht. De aanmelding moet geschieden in Haanschoten’s Warenhuis, ingang Torenstraat,’ schrijft Jacob eind 1944. ‘Om 7 ’s avonds was het meldingsbureau in onze zaak gesloten. Toen kwamen er 340 vluchtelingen in. Gelukkig was er elektrisch licht, dat was voor het aanmeldingsbureau aangesloten. Daar er daar geen wc is hebben we 5 wasketels met brillen in het prijskamertje gezet. De stank was afschuwelijk.’ Op 17 april 1945 wordt Barneveld bevrijd: ‘Een zeer donkere wolk werd er over onze vreugde gegooid. Deze middag zijn namelijk alle ongewenste elementen als NSB’ers, Moffenmeiden en Zwarthandelaars opgepakt. En g.v.d. kwamen ze om Vader ook!’ Die wordt twee dagen later vrijgelaten: ‘Hij heeft nog wel huisarrest maar is uit die verd…. rotzooi.’
Vader is eigenaar van een groot warenhuis in het centrum van Barneveld, in 1889 opgericht door Jacobs grootvader, waar regelmatig aanplakbiljetten van bekendmakingen worden opgehangen: ‘Alle manlijke bewoners en inwonende van 18 tot 55 jaar moeten zich aanmelden voor het verrichten van graafwerk ten behoeve van de Wehrmacht. De aanmelding moet geschieden in Haanschoten’s Warenhuis, ingang Torenstraat,’ schrijft Jacob eind 1944. ‘Om 7 ’s avonds was het meldingsbureau in onze zaak gesloten. Toen kwamen er 340 vluchtelingen in. Gelukkig was er elektrisch licht, dat was voor het aanmeldingsbureau aangesloten. Daar er daar geen wc is hebben we 5 wasketels met brillen in het prijskamertje gezet. De stank was afschuwelijk.’ Op 17 april 1945 wordt Barneveld bevrijd: ‘Een zeer donkere wolk werd er over onze vreugde gegooid. Deze middag zijn namelijk alle ongewenste elementen als NSB’ers, Moffenmeiden en Zwarthandelaars opgepakt. En g.v.d. kwamen ze om Vader ook!’ Die wordt twee dagen later vrijgelaten: ‘Hij heeft nog wel huisarrest maar is uit die verd…. rotzooi.’
Datum beschrijving:
7 maart 2024
Ga naar dit stuk:
Termen:
laatste wijziging 04-04-2024
