Uw zoekacties: Documentatie Land van Cuijk Dagboeken-NIOD

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
1  zoekresultaat
sorteren op:
 
 
 
 
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Erfgoedstuk
Ga naar de scans
Inventaris
Dagboek
504 Burger, Aad W.
Auteur:
Burger, Aad W.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Egodocument (fotokopie van handschrift)
Omvang:
1887 pagina´s
Periodisering:
13 december 1940 - 30 september 1942; 3 januari 1943 - 25 december 1945
Localisering:
Deventer (en omgeving)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Het dagboek (voorafgegaan door een zeer korte inleiding van later datum) is begonnen 13 december 1940 en loopt eerst tot de 22e van die maand; vervolgens ligt het stil tot 9 september 1942; dan vindt de schrijver het bij het opruimen van een kast terug en zet het na een korte samenvatting van de overgeslagen periode verder onafgebroken voort (afgezien van een niet nader verantwoorde gaping van 30 september 1942 tot 3 januari 1943). Het is steeds zeer uitvoerig iedere dag bijgehouden tot 1 juni 1945. Dan (tegelijk met het staken der uitzendingen van Radio Oranje) beëindigt hij het naar hij zegt "voor langere tijd". Volgen nog: een paar notities in juni, twee op 4 juli 1945 geschreven stukjes over bepaalde gebeurtenissen op 9 mei, respectievelijk 12 april, voorts enige aantekeningen over de maand augustus, waarschijnlijk alle geschreven op 25 september. Hierna wordt het dagboek nog een tijd meer geregeld bijgehouden, echter minder systematisch en uitvoerig dan voorheen, en met tussenpozen van gemiddeld ongeveer een week, tot kerstmis 1945; dan breekt het af.

Naarmate de schrijver ouder wordt, verandert het dagboek van karakter. In het begin beschrijft hij vooral iedere schooldag uitvoerig en verder zijn huiselijk leven, spel, ontspanning. Over de oorlog schrijft hij in die tijd niet of nauwelijks; later wordt dit anders en tenslotte neemt de oorlog een centrale plaats in. Vooral, maar zeker niet uitsluitend, plaatselijk nieuws wordt vermeld, terwijl de belangstelling voor de school wat terugloopt en de overige verhoudingen vrijwel gelijk blijven; alleen neemt ook het aandeel van het beschouwelijke en emotionele element toe.
NB:
De auteur heeft o.m. les van mej. Van Nooten (dagboek nr. 323).
Tussen de bladzijden 3 en 4, 565 en 566, 904 en 905, 912 en 913, 930 en 931, 943 en 944, 1430 en 1437 ontbreken een of meer bladzijden; voorts zijn niet aanwezig enkele weinig belangrijke bijlagen.
N.B. Een foto van de schrijver (op plm. 15-jarige leeftijd) vindt men op blz. 878
Ga naar dit stuk:
Burger, Aad W.
Termen:
Organisatie: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd