Mijn Studiezaal (inloggen)
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
11 zoekresultaten
sorteren op:
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1614 Verbarendse, Johannes Cornelis
Auteur:
Verbarendse, Johannes Cornelis
Titel:
Ik koos Frankrijk... een bouwvakker te werk gesteld (na-oorlogse herinneringen aan arbeidsinzet in Frankrijk)
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Verslag (originele handgeschreven tekst in ringband en kopie van de later uitgetypte tekst)
Omvang:
145 pagina's
Periodisering:
Najaar 1940 - augustus 1945
Periode van ontstaan:
1980
Localisering:
Frankrijk (Le Mans, Nantes, Brest, Lorrient, St. Malo, St. Servan, Jersey en Parijs
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Door de auteur is op latere leeftijd een verslag gemaakt over zijn werk tijdens de oorlog in Frankrijk. Hij wordt onder bewaking met een grote groep met de trein naar Parijs gebracht. Hij krijgt te eten. Overal maakt hij kameraden. Frans spreekt hij weinig, wel wat Duits, omdat hij eerder in Duitsland is geweest. Hij reist door Le Mans, Nantes en Brest. Hij komt terecht in een kamp in de vissershaven Lorrient aan de kust van Bretagne. Hier is voor veel man plaats. Hij werkt op een Marinebasis (het Arsenaal) in de bunkerbouw. Hij heeft een Ausweis gekregen. Overal krijgt hij contact met de leider van de maquis of het verzet en heeft meteen door wie niet te vertrouwen is. In het dorpscafe, waar hij wel eens een glas drinkt, maakt hij kennis met de leiders van het Franse verzet. In de bouw moet hij springladingen aanleggen. Er zijn ook Arabieren en Spanjaarden, die slecht worden behandeld, maar hij zorgt voor verbetering. Met de plaatselijke winkeliers sluit hij bij het boodschappen doen overal vriendschap. Door zijn inspanning komt er meer eten en drinken. De bunkerbouw saboteert hij. Natuurlijk krijgt hij verlof en gaat meerdere malen naar Nederland. De Engelsen bombarderen de bunkers. Hij verhuist met een groep mensen naar St.Malo. In de kazerne van St.Servan slaapt hij op een strozak. Ook logeren ze in zelfgezochte hotelletjes. Er volgt overplaatsing naar Jersey. Met het verkrijgen van Ausweise heeft hij geen probleem, desnoods ondertekent hij ze zelf. Hij heeft zich meester gemaakt van blanco Ausweise. Spionnen worden ontmaskerd. Naarmate het verhaal vordert vinden steeds fantastischer gebeurtenissen plaats. Als hij in Baskenland is, bezoekt hij de Pyreneeën. De bevrijding viert hij in Prijs. In augustus 1945 keert hij weer naar Nederland terug, naar zijn vrouw.
NB:
Een familielid van de auteur heeft de handgeschreven tekst met veel moeite gelezen en uitgetypt. Ook is hij naar Frankrijk geweest om dingen te verifiëeren.
Datum beschrijving:
januari 2009
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1067 Rutgers van der Loeff, dr. M.
Auteur:
Rutgers van der Loeff, dr. M.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Notities met kranteknipsels, afschriften van circulaires en toespraken (handschrift en getypte tekst (4 bundels) )
Omvang:
~ 1000 pagina's
Periodisering:
10 mei 1940 - 31 december 1943
Localisering:
Amsterdam
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De notities in het onderhavige dagboek bestaan uit berichten, anecdotes, geruchten etc. betreffende het verloop van de oorlog, de levensomstandigheden onder de bezetting en de maatregelen van de Duitsers, o.m. tegen de Joden. Hierbij is een zeer groot aantal kranteknipsels, afschriften van toespraken en circulaires, alsmede een enkele brochure gevoegd. De bewuste notities zijn nergens van intieme aard, zodat de persoon van de schrijver, een ingenieur bij het Gemeentelijk Energiebedrijf te Amsterdam, geen enkel reliëf krijgt. Wel blijkt hier en daar zijn anti-Duitse gezindheid.
Inhoud vervolg:
Michael (Miek) Rutgers van der Loeff was de echtgenoot van de bekende kinderboekenschrijfster An Rutgers van der Loeff. Vanuit het kantoor van het GEB aan de Amsterdamse Tesselschadestraat werden Rutgers van der Loeff en zijn compagnon Jaap Carels het middelpunt van een waaier aan illegale activiteiten. Zij werkten voor de Sectie V van de Ordedienst (OD) en hadden de beschikking over illegale telefoonaansluitingen (het Net Brand). Een van hun voornaamste taken was het verzamelen, fotograferen en aan Londen doorgeven van plattegronden van verdedigingswerken, fabrieken en andere militair relevante objecten. Hierbij speelde de later beroemd geworden cineast Bert Haanstra een belangrijke rol als fotograaf (bron: https://www.weggum.com/Jaap_Carels_alias_Brandt.html).
Illustratie:
Uitleg bij de ontcijfering van het door de auteur gebruikte geheimschrift.
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1638 Nederhorst, Gijsbert Engelbert
Auteur:
Nederhorst, Gijsbert Engelbert
Titel:
Dagboek G.E. Nederhorst, Baarn, Kerstmis 1944 - Augustus 1945
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met enkele bijlagen (4 cahiers met handgeschreven tekst en een door een familielid uitgewerkte versie in de vorm van een computeruitdraai)
Omvang:
559 pagina's (4 handgeschreven cahiers) en 220 pagina's (later uitgewerkte versie)
Periodisering:
23 december 1944 - 23 augustus 1945
Periode van ontstaan:
23 december 1944 - 23 augustus 1945 (handgeschreven cahiers) en later (uitgewerkte versie)
Localisering:
Baarn
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur, die met zoontje, echtgenote en vader en moeder in Baarn op één adres woont, meldt zich niet als vlak voor Kerst 1944 de arbeidsinzet voor mannen van 17 tot en met 40 jaar (Liese-aktie) wordt ingevoerd. Hij vertoont zich niet vaak meer op straat. Hij leest kranten (legaal en illegaal) en luistert radio. Hij houdt voortdurend de vordering van de oorlogsvoering over de hele wereld bij en noemt plaatsnamen. Hij schrijft veel over hun voedselvoorziening. Veel mensen komen langs met nieuws of helpen met eten. Kleding is duur, koper, radio's en kleding zijn gevorderd. Dankzij een accu hebben ze licht. Na nieuwjaar 44/45 komen zowel Duitse als geallieerde bommenwerpers over. Thuis laat hij een schuilplaats bouwen. In Baarn zijn razzia's. De IJssel wordt afgesloten. Er is voedsel-, water- en kledinggebrek. Bomen worden als brandhout gekapt. Telefoonlijnen worden weggehaald. De prijzen voor voedsel in de zwarte handel blijven stijgen. Van buren en vrienden krijgt hij hulp. Een boer helpt hen met voedsel en melk voor zijn zoontje, over wiens ontwikkeling hij veel vertelt. De was wordt thuis gedaan. Hij geeft voorbeelden van ruilhandel en prijzen. Een door buren gekochte koe geeft geen melk. In Duitsland rukken de Canadezen op. Gerbrandy heeft het voorlopige kabinet al geconstrueerd. Er trekken mensen langs op hongertocht, vuil, vies en moe. Het Zuiden van Nederland is al voor een deel bevrijd. Begin maart zaagt hij de laatste boom uit de tuin in stukken, maar ze kunnen nog steeds via Buitenzorg hout krijgen. In grote steden is geen gemeentereiniging meer. Duitsland wordt gebombardeerd en de Amerikanen trekken in maart 1945 over de Rijnbruggen. In het bevrijde Zuiden gaat het vervoer met bussen en is het postverkeer hersteld. Vandaar gaan kinderen naar Engeland om aan te sterken. Er worden voedselpaketten voor het Noorden gemaakt. Kranten met oorlogsberichten zijn verward en achterhaald. In Nederland roepen de Duitsers nog steeds op te gaan werken.
Inhoud vervolg:
Goedkoop gekochte Dunlopbanden ruilt hij nu tegen voedsel. Hij geeft een overzicht van de menu's van de gaarkeuken. Het is 12 maart 1945. De Zweedse Rode Kruispakketten worden uitgedeeld. Duitsers van 17 tot 50 jaar moet zich melden. Er komt weer post en ze horen over de toestand in Amsterdam. Overal in Nederland zijn hongertochten. Een rede van Mussert bespot hij. Van zichzelf zegt hij dat hij erbij loopt als een onderduiker, bleek, ongeschoren en in slecht pak. Bij het boodschappen doen moet je je eigen verpakking meenemen. De Crisis Controle Dienst (CCD) gaat toezien op de voedselvoorziening. De razzia's nemen toe en mensen komen om bij bombardementen. De Duitsers nemen voedsel, bestemd voor Nederlanders in beslag of vertragen voedseltransporten. De Centrale keuken is slecht en er wordt gestolen. Zelf hebben ze genoeg hout en dankzij zuster van de Made voorlopig voldoende voedsel. Eind maart stopt ook in Baarn de vuilnisophaal. Er komen Duitse vluchtelingen richting Duitsland. Het is Pasen. De productie van zeep wordt stopgezet. Maar de geallieerden zijn Nederland binnengetrokken, wat hij nauwkeurig bijhoudt. Hij vertelt over de gevolgen van de aanslag op Rauter. Ze vieren dat ze twee jaar getrouwd zijn en eten dan bij eerder genoemde boer. De Duitsers gaan er vandoor op gevorderde fietsen en wagens met paarden. Berlijn wordt ingenomen. Na enkele dagen geschiet (ze slapen dan in de kelder), volgt op 5 mei 1945 de capitulatie. In de nacht van 4 op 5 mei wordt in Baarn al gefeest. Er volgen extra voedseluitdelingen. De Canadezen bezetten Hilversum vanwege de radiozenders, in andere plaatsen lopen Duitsers vrij rond of worden door de ondergrondse opgepakt. Voorzichtig wordt er gevlagd. In Baarn wordt een meisje door de Duitsers doodgeschoten. Het is een warboel. In korte dagboekaantekeningen wordt tot in augustus 1945 verteld over verwoesting, kaalscheren, kennismaking met geallieerden en verdere dagelijkse gebeurtenissen.
NB:
In de getypte tekst wordt verwezen naar de originele bijlagen ( zijn alle aanwezig ?). Er staat een cijfer tussen < >, dat verwijst naar het bladzijdenummer in het origineel. Sommige passages zijn niet goed te lezen en dan staan er .... in de later uitgetypte versie. De auteur geeft in zijn dagboek een lijst met kranten (meestal De Nieuwskroniek voor het Eemland), waaruit hij al zijn gegevens heeft gehaald.
Datum beschrijving:
juni 2009
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1891 Menzel, H.
Auteur:
Menzel, H.
Titel:
Verslag gebeurtenissen gedurende de periode: Januari 1944 t/m Mei 1945
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Verslag (plakboek met getypte vellen)
Omvang:
42 bladzijden
Periodisering:
januari 1944 - mei 1945
Periode van ontstaan:
1945
Localisering:
Drenthe (Zweeloo); Gelderland (Molenhoek); Limburg (Molenhoek, Valkenburg); Duitsland
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Transcript van een verslag in een rijk met foto’s geïllustreerd plakboek van Rotterdammer Henk Menzel (1925). Het verslag, in 1945 geschreven aan de hand van losse blocnotevelletjes, bewaarde kladjes en foto’s, begint in januari 1944. Henk moet zich dan melden voor het vervullen van een half jaar dienstplicht bij de Nederlandse Arbeidsdienst. Werkzaamheden en opleiding in het kamp ‘Het Witte Zand’ in het Drentse Zweeloo bestaan uit het dagelijkse afmarcheren naar een werkobject, oefeningen met de spade, sport en zanglessen. Na een half jaar mag Henk niet naar huis, maar wordt hij naar de pas opgerichte Nederlandse Hulpdienst gestuurd. In samenwerking met anderen moet hij onder meer een klooster in Molenhoek (Gelderland/Limburg) schoon opleveren. Uiteindelijk verblijft hij in Valkenburg (Limburg), dat in oktober 1944 wordt bevrijd door het Amerikaanse leger, en wordt hij in dienst genomen bij het Amerikaanse 91st Evacuation Hospital. Naast werkzaamheden als het wassen van brancards en het vervoeren van gewonden per ambulances houdt hij zich bezig met musiceren: Henk speelt gitaar en vormt met iemand een zangduo. Er zijn feesten, revues en jonge Amerikaanse nurses. Korte tijd later wordt hij echter tewerkgesteld in Duitsland, onder andere als tolk in een displaced persons center. Tot zijn ontzetting verneemt hij er van de massamoorden in de buurt van de stad Gardelegen, waarheen zelfs excursies worden georganiseerd om de Amerikaanse soldaten kennis te doen nemen van de gruwelpraktijken van de SS.
NB:
Bevat een getypt naschrift bestaande uit, zoals de auteur dat noemt, ''ontboezemingen 62 jaar later'', dat rond 2007 geschreven moet zijn.
Bevat tevens een dvd met de titel Slice of Life: een blik op het leven van de auteur. "Door middel van foto's, beelden en tekst reis je terug in de tijd.'' De auteur ontving in september 2019 een Amerikaanse onderscheiding voor zijn verdiensten.
Bevat tevens een dvd met de titel Slice of Life: een blik op het leven van de auteur. "Door middel van foto's, beelden en tekst reis je terug in de tijd.'' De auteur ontving in september 2019 een Amerikaanse onderscheiding voor zijn verdiensten.
Datum beschrijving:
23 januari 2015
Illustratie:
"Onze tent in Gardelegen 19 April tot 11 Mei 1945.'' Vermoedelijk links in beeld de auteur.
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
