Uw zoekacties: Marees van Swinderen, W.M. de
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Inventaris
Dagboek
1895 Marees van Swinderen, W.M. de
Auteur:
Marees van Swinderen, W.M. de
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Verslag met ingeplakte foto's (cahier)
Omvang:
109 bladzijden
Periodisering:
9 augustus 1943 - 14 mei 1945
Periode van ontstaan:
1945
Localisering:
Noord-Brabant (Eindhoven; Geldrop; Heeze-Leende; Sint-Oedenrode) en Utrecht (Bilthoven)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
In de zomer van 1943 is Wicher van Swinderen in zijn woonplaats Bilthoven net overgegaan naar de vijfde klas van de HBS. Hij is dan achttien jaar oud. Zijn vader zit in het concentratiekamp Neuengamme en zijn broer in het concentratiekamp Sachsenhausen. Als hij die zomer wordt opgeroepen voor de arbeidsinzet, raadt het plaatselijke arbeidsbureau hem aan zich vrijwillig op te geven voor tewerkstelling in ‘Moffrika’, en vervolgens onder te duiken. Ondergedoken op een boerderij in Sint-Oedenrode komt hij met andere onderduikers in aanraking met het verzet. Wicher, die voor bonnen en persoonsbewijzen zorgt, is betrokken bij een overval op een distributiekantoor in Geldrop. De bemachtigde bonnen zijn bestemd voor ziekenhuizen en het Rode Kruis. Met het begin van Operatie Market Garden, in september 1944, ligt Sint Oedenrode op een belangrijke plaats tussen de geallieerde landingszones in Son en Veghel. Generaal Eisenhower en Veldmaarschalk Montgomery hebben de belangrijke taak om de corridor, die dwars door Sint-Oedenrode loopt, naar Nijmegen te veroveren en open te houden voor de doortocht van het Britse 30ste Legerkorps. Kort na de bevrijding van Sint-Oedenrode komt Wicher via de politie terecht bij de Ordedienst, een afdeling van de Binnenlandse Strijdkrachten. Als tolk sluit hij vriendschap met Amerikaanse en Canadese bevrijders. In maart 1945 is Wicher motorordonnans bij het Commissariaat Noodvoorziening, dat ten doel heeft de door de Hongerwinter noodlijdende Randstad zo gauw mogelijk van voedsel te voorzien. Als hij een dag verlof heeft, treft hij thuis in Bilthoven zijn moeder en broer: hij is dan anderhalf jaar van huis geweest.
NB:
Naam van de auteur is Wicher Meynart de Marees van Swinderen. Oftewel: Wicher van Swinderen.
Datum beschrijving:
4 februari 2015
Illustratie:
Brief van generaal Eisenhower uit 1945, waarin hij de burgemeester van Sint-Oedenrode bedankt voor een prachtig paar klompen.
Ga naar dit stuk:

Doorzoek alle bestanden van dit stuk

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga