Uw zoekacties: Witlox, H.

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
Inventaris
Dagboek
2077 Witlox, H.
Auteur:
Witlox, H.
Titel:
Een fietstochtje in 1945...
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (cahier)
Omvang:
24 pagina's
Periodisering:
19 februari 1945 - 6 maart 1945
Periode van ontstaan:
19 februari 1945 - 6 maart 1945
Localisering:
Overijssel (Staphorst); Gelderland (Veluwe, Nunspeet)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
In de Hongerwinter van 1945 worden zo'n 50.000 kinderen uit de Randstad uitgezonden naar het oosten en noorden van Nederland. H. Witlox is 19 jaar als ze haar 11 jaar jongere en lichamelijk verzwakte zusje Netty naar een adres op het platteland brengt. De tocht per fiets, met een kind achterop, wordt een hellevaart, vooral dankzij twee belabberde fietsbanden: "Om 8.30 vertrokken we, niet tegenstaande de regen, met een vrolijk gezicht. Tot midden op de Utrechtseweg in Amersfoort een harde knal weerklonk: Leeg! Een lege band in de stromende regen! Ik voelde me doodongelukkig!" schrijft Witlox halverwege de heenreis. "Tegen half 5 begon de regen op te houden. We zijn van de fiets gestapt en gingen op onderdak uit. Dit bleek werkelijk een hele toer te zijn. Minstens 7 keer nee gehoord en toen ze op de 8e weer nee zeiden begon ik te huilen. Hoe het kwam weet ik niet, van kou of honger, maar het was een feit, het gebeurde. We mochten direct binnenkomen, ons natte goed werd uitgetrokken en we mochten dicht bij de hete kachel zitten". Bij een gastvrije familie in Staphorst kan Witlox met een gerust hart haar zusje achterlaten. Zelf verblijft ze enige tijd in Nunspeet, alwaar ze op een nacht wordt geconfronteerd met een grote vuurzee: "Weldra bemerkte ik dat het een brandend vliegtuig was. Ik zag het over de kop slaan, waarna het recht op het huis afkwam. Ik schrok hevig, maar bleef gelukkig doodkalm. 't Was in een ommezien gebeurd. Ik ben er direct naartoe gegaan, de piloot was ook mee verbrand, een vreselijk gezicht. Er waren direct Duitsers bij, die druk lachten en praatten en er reuze schik in schenen te hebben. Zolang dat dàt er nog is, vermoed ik, dat de kiem voor de vrede nog niet gelegd is".
NB:
Zie ook het dagboek "Oorlogsdagboek" (dagboeknummer 2076).
Datum beschrijving:
22 juni 2020
Ga naar dit stuk:
Zie ook:

Doorzoek alle bestanden van dit stuk

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga