Uw zoekacties: Dagboeken-NIOD

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
4 zoekresultaten
sorteren op:
 
 
weergave:
 
 
Erfgoedstuk
Inventaris
Dagboek
1334 Leenders, Fien
Auteur:
Leenders, Fien
Titel:
Dagboek vanaf 10 Mei 1940 t/m 24 Aug '41, Dagboek van 18 Mei 1944 t/m 14 Januari 1945, Dagboek van 6 October 1946 tot en met 30 Maart 1948
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen (3 cahiers, handgeschreven)
Omvang:
~ 560 pagina's
Periodisering:
10 mei 1940 tm 30 maart 1948
Periode van ontstaan:
10 mei 1940 tm 30 maart 1948
Localisering:
Rotterdam, Beek (L)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur, een jong meisje uit een middenstandsgezin uit Rotterdam, begint haar dagboek bij het uitbreken van de oorlog in Nederland. Ze maakt het bombardement van de stad Rotterdam mee.
Het gezin sluit na de Duitse bezetting van de stad vriendschap met een Duitse soldaat. Er ontstaat een relatie tussen de auteur en de soldaat tot deze wordt overgeplaatst.
Ze denkt vaak aan hem terug, ook in haar latere dagboeken.
De tijd wordt doorgebracht met schaatsen in de winter, ijsjes eten en strandbezoek in de zomer, bioscoopbezoek, kaartspelletjes, toneel- en pianospelen en wandelingen.
Ze klaagt over sirenes, bombardementen en beschietingen van de stad.
In het tweede cahier is ze naar Beek (L) verhuisd, dat in september 1944 door de Amerikanen bevrijd wordt. NSB'rs worden opgepakt en "meisjes die met Duitsers gelopen hebben".
Ze is blij dat ze nu in Beek woont en niet meer in Rotterdam.
Na de Amerikanen komen Engelsen en Canadezen, met wie ze feesten en danspartijen heeft
NB:
Waarschijnlijk zijn er meer cahiers geweest, omdat lange tussenperioden ontbreken
Datum beschrijving:
9/1/2000
Ga naar dit stuk:
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Inventaris
Dagboek
5 Beek, M. van der
Auteur:
Beek, M. van der
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Egodocument (getypt stuk (origineel); en fotokopie hiervan in 2 ex.)
Omvang:
16 resp. 17 pagina's
Periodisering:
10-16 mei 1940 Wolfheze, 15 en 16 mei 1940 Slagveld Grebbeberg (en Renkum, Wageningen, Rhenen), 3-26 september 1944 Wolfheze, 14-16 september 1944 Oosterboek, 26 september 1944 Ede, Bennekom, Barneveld, 9 oktober 1944, Lunteren, Ermelo, Amersfoort
Localisering:
Wolfheze, Slagveld Grebbeberg (en Renkum, Wageningen, Rhenen), Oosterboek, Ede, Bennekom, Barneveld, Lunteren, Ermelo, Amersfoort
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Van der Beek, als zenuwarts verbonden aan de kliniek "Neder-Veluwe" te Wolfheze, behoeft zich, na aldaar gedurende de vijf oorlogsdagen in mei 1940 aan daarheen vervoerde gewonden geneeskundige hulp te hebben verleend, de dag na de capitulatie met drie andere artsen naar de Grebbeberg, waar zij deze en de volgende dag pionierswerk verrichten bij het opzoeken van doden en gewonden en de organisatie van het vervoer. Zij zijn ooggetuigen van de geboorte van het soldatenkerkhof.
In september 1944 fungeert hij, nog steeds verbonden aan de kliniek "Neder-Veluwe", in aansluiting aan een onderduikperiode van 14 tot 16 september te Oosterbeek - i.v.m. de ontvoering van een bekend NSB'er uit het dorp worden er vooraanstaande personen opgepakt - als waarnemend geneesheer-directeur van de Psychiatrische Inrichting "Wolfheze", tot 22 september de directeur terugkomt. 17 september veroorzaakt een Engels bombardement op de inrichting vele doden en gewonden. 20 september is Wolfheze opnieuw in Duitse handen. Er zijn moeilijkheden met de voedselvoorziening - ook vele burger-vluchtelingen vonden een toevlucht in de inrichting - en het gevaar neemt toe. 22 september heeft een geallieerde beschieting met mitrailleurs plaats die doet besluiten tot evacuatie. Deze begint 26 september, eerst via Ede naar Bennekom, dan gedeeltelijk naar Barneveld, gedeeltelijk naar Lunteren en Ederveen, vandaar tenslotte naar de psychiatrische inrichtingen te Ermelo en Amersfoort; een deel der geëvacueerden blijft in Lunteren. 9 oktober is de evacuatie voltooid. De auteur v.d.Beek krijgt de leiding over de in Amersfoort ondergebrachten patienten.
Inhoud vervolg:
Het eerste gedeelte, over mei 1940, dat trouwens slechts twee bladzijden beslaat, maakt de indruk, geheel uit het geheugen te zijn samengesteld, al vermeldt de vragenlijst dit niet apart. Aan het tweede stuk liggen aantekeningen ten grondslag; het is in de vorm van een rapport geschreven, maar de dagboekstructuur is nog zichtbaar. Vrijwel iedere dag moeten aantekeningen gemaakt zijn.
Zowel het eerste als het tweede relaas bevatten uitsluitend feiten, alleen op het behandelde onderwerp betrekking hebbende.
Ga naar dit stuk:
 
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
377 Zwiers, Jan Johannes
Auteur:
Zwiers, Jan Johannes
Vorm:
Dagboek (Handgeschreven)
Omvang:
79 blz.
Periodisering:
20-mei-1943 tot 19 maart 1944
NB:
Schenking via de Stichting Mondelinge Geschiedenis Indonesië. Auteur is geinterviewd door deze Stichting onder nummer 1373
kampen:
Hidachi 22 mei 1943 tot 19 maart 1944
Ga naar dit stuk:
 
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
227 Laan, mr. Th. van der
Auteur:
Laan, mr. Th. van der
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (Handgeschreven)
Omvang:
0 blz.
Periodisering:
1 januari 1939 tot 1 januari 1944
Inhoud:
De auteur was procureur-generaal bij het Hof van Justitie op Curaçao van 1939-1944. Hij schrijft over beleidszaken op justitieel en politieel gebied, zoals de behandeling van Duitse schepen in de haven, de internering van Duitsers en NSB'ers, contacten met de minister van Koloniën in Londen, stakingen, de censuur van post, pers en film. Ook in andere beleidskwesties wordt de auteur gekend. Kort worden personen en zaken gekenschetst, zonder dat de schrijver overigens diep op een en ander ingaat. In 1942 en 1943 legt de auteur een steeds grotere belangstelling aan de dag voor het oorlogsverloop in Europa en de Pacific. Hij geeft blijk van een scherp inzicht daarover. Eind 1943 wordt hij benoemd tot wettelijk adviseur voor de Nederlanden van Lord Louis Mountbatten, opperbevelhebber van Zuid-Oost Azië.
Ga naar dit stuk: