2. Dat de door den heer adjunct-maire van Gramsbergen bedoelde vereeniging van geen gering bezwaar van de kerkgemeente van Hardenbergh zoude zijn, als daardoor vast eenderde van dezelver leeden zullende moeten verliezen, en alzo daardoor zich bij den emanatie van eene dusdanige ordre, als voormeld, in geene geringe bezwaarende omstandigheeden gebragt zullende vinden, gemerkt het verlies van een derde hunner meede-contribuabelen zowel tot de aan de tijdelijken praedikant geaccordeerde toelage boven zijn tractement, als van deezes tractement zelve zo wanneer dit laatste niet verder uit 's Rijkskas mogten worden voldaan.
3. Dat uit hoofde der verpligting, welke de door den heer adjunct-maire van Gramsbergen bedoelde boerschappen vrijwillig met de overigen der kerkgemeente van Hardenbergh opligt ons hunnen tijdelijken praedikant niet alleen de hem boven zijn tractement geaccordeerde toelage, maar ook zijn tractement zelve (waarop hem tijdelijk hebben beroepen) zo wanneer dit niet meer uit 's Rijkskas mogte worden betaald te voldoen - ook deeze vereeniging geen plaats hebben kan zonder zich willekeurig aan een contract-social te ontrekken, hetwelk eenmaal met de overige buurtschappen van 't Schoutambt Hardenbergh en met de stad van dien naam aangingen, gelijk ook met de voormelden gemeenschappelijk het onderhoud der kerk van Hardenbergh met 't pastoriehuis cum annexis opligt.4. Dat de ondergetekende ook niet kan vermoeden, dat de begeerte der ingezetenen van de thans burgerlijk met Gramsbergen vereenigde buurtschappen daartoe ook zo algemeen kan zijn, daar mij den heer praedikant Jan Beekhuis nog niet op dit moment verzekerd, dat bij gelegendheid der laatste huisbezoeking hierover met de voornamere boermannen spreekende, geene de minste neiging daartoe bij dezelve heeft ontdekt, kunnende de ondergetekende ook daarvoor geene reedenen uitdenken, het waare dan dat daardoor zommigen derzelve zich zochten te ontrekken van hunne verpligting tot de betaaling in de toelaage van 't traktement van den predikant van Hardenbergh, tot het onderhoud van deeze gemeentekerk en -toorengebouw, van 't pastoriehuis cum annexis en van den armenstaat daartoe opgewakkerd door uw laatste besluit aan de kerkenraaden om provisioneels door de uitzetting van een half jaar traktement in de nood der praedikanten, die zulks begeerde, te voorzien.
Dat echter die van Gramsbergen naar deeze vereeniging zeer verlangen heeft buiten het doel van gemakkelijker traktementsbezorging aan hunnen praedikant in de toekomst, ook nog voor oogmerk van daardoor de ingezetenen der meergemelde buurtschappen niet hunne handel en vertier naar derwaarts te trekken en alzo teffens hun personeelbelang te begunstigen, zoals mogelijk hierin ook de geheele grond van het verzoek van den heer adjunct-maire die behalve de bakkerijen, ook eene uitgebreide manufactuurhandel en winkelnegotie onderhanden heeft, kan geleegen zijn, en kunnende eindelijk ook nog sommige der boermannen ervaaren, dat hun deeze vereeniging daardoor voordeelig zoude zijn omdat zich burgerlijk in sommige opzichten, ik meene die der inkwartiering en deezer gevolgen, zowel bij dezelve bevinden, als zich daardoor van eenen last ontheeven vindende, die voormaals verpligt waaren met hunne kerkgemeentegenooten te draagen.

>> rest van dit schrijven zie volgend bestand 13a<<

Lijst der schoolmeesters in het departement der Monden van den IJssel, gemeente van Hardenbergh.

Naamen / Voornaamen / Zedert hoe lang aldaar gevestigd / Inkomsten welke zij van het Rijk of de gemeente genieten / Inkomsten welke zij van van elders genieten en van wien
Pruim / Gerrit Jan / den 9en maart 1805, in de stadsschool van Hardenbergh / van 't Rijk ƒ 150,-, van de stad Hardenbergh ƒ 60,-, uit schoolfonds ƒ 260,-, totaal ƒ 470,- / Geene
Waterink / Teunis / den 28en november 1810, in de buurtschapsschool te Brucht / van 't Rijk ƒ 25,-, als schoolfonds ƒ 40,-, totaal ƒ 65,- / Geene
Winkelman / Jan / den 6en february 1799, in de buurtschapsschool te Bergentheim / van 't Rijk ƒ 50,-. als schoolfonds ƒ 46,-, totaal ƒ 96,- / Geene
Mentsen / Hendrik / den .... 1784, in de buurtschapsschool te Sibculo / van 't Rijk ƒ 50,-, als schoolfonds ƒ 18,-, totaal ƒ 68,- / Geene
Hilberink / Albert / den .... 1783, in de buurtschapsschool te Diffelen / van 't Rijk ƒ 25,-, als schoolfonds ƒ 30,-, totaal ƒ 55,- / Geene
Dorgelo / Hermen Jan / den .. september 1801, in de buurtschapsschool te Rheeze / van 't Rijk ƒ 25,-, als schoolfonds ƒ 38,-, totaal ƒ 63,- / Geene
Dorgelo / Gerrit / den .. october 1769, in de dorpsschool te Heemse / van 't Rijk ƒ 50,-, als schoolfonds ƒ 156,-, totaal ƒ 206,- / Geene
Poll, van den / Jan / den ..... 1802, in de buurtschapsschool te Collendoorn / van 't Rijk ƒ 25,-, als schoolfonds ƒ 27,-, totaal ƒ 52,- / Geene
Roelofs / Albert / den ..... 1800, in de buurtschapsschool te Lutten / van 't Rijk ƒ 25,-, als schoolfonds ƒ 10,-, totaal ƒ 35,- / Geene

Aldus opgemaakt conform de daaromtrend gerequireerde en ontfangene opgaven ter voldoening aan de order van den heer onderprefekt van den 15en deezer, No. 1330, te Hardenbergh op den 21en november 1811.
De maire, Ant. van RiemsdijkAanmerkingen:

Behalven de voormelde schoolen zijn in deeze gemeente nog de buurtschapsschoolen van Baalder en Radewijk, welke echter de eerste door het overlijden van Gerrit Sypelkamp en de laatste door den vrijwilligen afstand door Jan Klinge op den 29en augustus l.l., vacant zijn, zijnde echter aan beide schoolen van 's Rijkswegen gedeclareerd een jaarlijks tractement elk van ƒ 25,-, terwijl volgens opgave van den in de eerstgemelde school met voorkennis van den schoolopziener fungeerende provisioneelen onderwijzer Hendrik Bouwhuis, aldaar de schoolgelden in 't winterhalfjaar kunnen bedraagen ƒ 23,- en te Radewijk volgens opgave van de rotmeester Hendrik Takman plusminus ƒ 18,-.
Voordien is de buurtschapsschool te Brucht op den 28en november 18a0 aan den heere landdrost van 't departement Overijssel om continuatie van tractement verzogt, doch tot heeden daaromtrent geen dispositie bekoomen.
In alle schoolen, excest die van Hardenbergh, Heemse en Bergentheim wordt slegts des winters van St. Martini tot Paaschen schoolgehouden.
Geregelde schoolfondsen bestaan slegts van de schoolen van Hardenbergh en Heemse, in de andere schoolen, welke alle onder 't voormalig schoutambt Hardenbergh behoorden, bestaan die niet, maar wordt voor schoolfonds aan de schoolonderwijzers bij accoord voor schoolgeld de somma zoals op deze lijst vermeld betaald, klaagende echter de schoolmeester van Sibculo:
1e dat de boeren hem weigeren het schoolgeld te voldoen;
2e dat de eigenaaren van Sibculo uit het hem van ouds geaccordeerde woonhuis, landen, etc. hebben doen delogeeren en hem nu geplaats in een aldaar staand spijkertjen, waarin hij in hetzelve vertrek waarin met zijne familie woont moet onderwijzen en waarin hij geen koelen, geen turf, etc. bergen kan.