Mijn Studiezaal (inloggen)
Regesten ( Gelders Archief )
188 zoekresultaten
sorteren op:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
5096 Liber Tertius, ca. 1550 1 deel
N.B. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt bij de originele stukken naar de afschriften in inv.nr. 5096 verwezen. Het Tertius Liber bevat ook stukken van na 1543.
N.B. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt bij de originele stukken naar de afschriften in inv.nr. 5096 verwezen. Het Tertius Liber bevat ook stukken van na 1543.
5096.01-0038 Gerard van Rhenoy geeft namens keizer Karel V de helft van de wind en de molen te Appel in erfpacht aan Berend ten Starte, commandeur van 's Heeren Loo, waarvan de andere helft al aan diens commanderij behoort en met de voorwaarde dat de erfpacht gevestigd zal zijn op de molen en op de molen van de commanderij te Kallenbroek.
Datering:
1545 september 27
NB:
Afschrift: inv.nr. 5096 fo. 81 en vo. Origineel: GldA, 0012 inv.nr. 1399.01.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 10-10-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
5096 Liber Tertius, ca. 1550 1 deel
N.B. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt bij de originele stukken naar de afschriften in inv.nr. 5096 verwezen. Het Tertius Liber bevat ook stukken van na 1543.
N.B. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt bij de originele stukken naar de afschriften in inv.nr. 5096 verwezen. Het Tertius Liber bevat ook stukken van na 1543.
5096.01-0036 Bernt van Dunen, commandeur van de Johannieter Orde te Utrecht en Berend ten Starte, commandeur van 's Heeren Loo, bevestigen de verlening op 27 september 1545 van de helft van de wind en de molen te Appel in erfpacht aan laatstgenoemde, waarvan de andere helft al aan die commanderij en waarbij was bepaald dat de erfpacht gevestigd zou zijn op de molen en op de molen van de commanderij te Kallenbroek.
Datering:
1546 maart 5
NB:
Afschrift: inv.nr. 5096 fo. 78vo-79vo. Voor de erfpachtverlening zie fo. 81 en vo (regest 5096.01-0038).
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 10-10-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.14. Karel van Egmond
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
2.14.2. Algemeen
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Pakket Karel van Egmond 2, houdend ingekomen en minuten van uitgaande stukken, plakkaten, bijlagen bij rekeningen en andere stukken, 1492-1538.
N.B. De samenhang van het pakket is aldoor min of meer bewaard gebleven en daarom intact gelaten, ook al zijn sommige stukken mogelijk geen hertogelijk archief. Het pakket is ten behoeve van de berging omstreeks 1940 in verschillende inv.nrs. opgedeeld.
De afzonderlijke stukken zijn in het verleden van een doorlopende nummering in rood voorzien. De daarmee corresponderende beschrijvingen zijn gespecificeerd per inv.nr.
Stukken van uiteenlopende aard, meest ongedateerd, (1492-1538).
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Pakket Karel van Egmond 2, houdend ingekomen en minuten van uitgaande stukken, plakkaten, bijlagen bij rekeningen en andere stukken, 1492-1538.
N.B. De samenhang van het pakket is aldoor min of meer bewaard gebleven en daarom intact gelaten, ook al zijn sommige stukken mogelijk geen hertogelijk archief. Het pakket is ten behoeve van de berging omstreeks 1940 in verschillende inv.nrs. opgedeeld.
De afzonderlijke stukken zijn in het verleden van een doorlopende nummering in rood voorzien. De daarmee corresponderende beschrijvingen zijn gespecificeerd per inv.nr.
Stukken van uiteenlopende aard, meest ongedateerd, (1492-1538).
1736 (1492-1538) 1 pak
N.B. Voor een specificatie zie de regesten hieronder.
N.B. Voor een specificatie zie de regesten hieronder.
1736.1-0104 Hertog Karel verlangt van richter en bijzitters van het keizerlijk kamergericht, op dat moment te Spiers gevestigd, dat dezen de appellaties op hoofdvonnissen in de stad Roermond, onder meer over goederen in het gebied van de vrouwer van Thorn, waarvoor enige van zijn onderzaten zijn gedagvaard, afbreken aangezien een dergelijk appel al eeuwenlang in zijn landen niet is voorgekomen en tegen enige meer dan 200 jaar oude privileges ingaat en dat ze antwoord geven.
Datering:
1523
NB:
Minuut: inv.nr. 1736 rode nr. 2245.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 14-03-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.14. Karel van Egmond
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
2.14.2. Algemeen
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Registers
Registers, al in de 16e eeuw aangeduid als de XIV libri, met afschriften van ingekomen en uitgaande brieven, van uitgevaardigde akten en andere stukken en aantekeningen van uiteenlopende aard, 1477-1482 (1492) en 1492-1538 (1546).
N.B. Liber I (inv.nr. 1679) is mogelijk aan het begin van hertog Karels regering aangelegd als formulier- en voorbeeldboek en bevat daarnaast overwegend oudere stukken (midden 13e-einde 15e eeuw, met als zwaartepunt de tweede helft van de 15e eeuw). Oudere stukken (10e-15e eeuw) komen ook in andere delen voor.
Liber II (inv.nr. 1680) is gezien de inhoud, mogelijk fragmentarchief van hertogin-regentes Catharina; de aanwezigheid kan ook samenhangen met het besluit/verlangen van de Landdag te Nijmegen van 1493.04: Item mijn ghen. jonffr. van Gelre oir segel ende brieve in oeren machte te blieven (inv.nr. 1681 fo. 140vo-141). Overigens komt een deel van de inhoud van II ook in I voor (aldaar fo. 65-73, 108-113).
Liber III-XIV (inv.nrs. 1681-1691) vormen een chronologisch min of meer opeenvolgende reeks, zij het met overlappingen en zonder dat binnen de afzonderlijke banden de chronologie in acht genomen is. In die reeks vormt het deel Primus van VIII (inv.nr. 1686), met eigen foliëring 1-47 vrijwel geheel een afschrift (begin 16e eeuw) van een deel van III (inv.nr. 1681, fo. 106-151 en 171-184vo). In III zijn overigens in dat deel passende stukken tussen- of bijgevoegd die in VIII-1 ontbreken).
De dateringen van Liber III-XIV betreffen globaal de door elke band bestreken periode, toch komen per deel ook oudere en jongere stukken voor. Waarschijnlijk aangelegd als geheugensteun voor het lopend bestuur ten aanzien van binnenlandse aangelegenheden (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, iv).
De XIV Libri waren zoals wij ze nu kennen in de eerste helft van de 16e eeuw aanwezig; Gerard van Rhenoy en Johan Bell bevestigen op 1547.01.05 dat zij de registers in hun bewaring hebben (inv.nr. 1695, fo. 242).
Liber XII werd
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Registers
Registers, al in de 16e eeuw aangeduid als de XIV libri, met afschriften van ingekomen en uitgaande brieven, van uitgevaardigde akten en andere stukken en aantekeningen van uiteenlopende aard, 1477-1482 (1492) en 1492-1538 (1546).
N.B. Liber I (inv.nr. 1679) is mogelijk aan het begin van hertog Karels regering aangelegd als formulier- en voorbeeldboek en bevat daarnaast overwegend oudere stukken (midden 13e-einde 15e eeuw, met als zwaartepunt de tweede helft van de 15e eeuw). Oudere stukken (10e-15e eeuw) komen ook in andere delen voor.
Liber II (inv.nr. 1680) is gezien de inhoud, mogelijk fragmentarchief van hertogin-regentes Catharina; de aanwezigheid kan ook samenhangen met het besluit/verlangen van de Landdag te Nijmegen van 1493.04: Item mijn ghen. jonffr. van Gelre oir segel ende brieve in oeren machte te blieven (inv.nr. 1681 fo. 140vo-141). Overigens komt een deel van de inhoud van II ook in I voor (aldaar fo. 65-73, 108-113).
Liber III-XIV (inv.nrs. 1681-1691) vormen een chronologisch min of meer opeenvolgende reeks, zij het met overlappingen en zonder dat binnen de afzonderlijke banden de chronologie in acht genomen is. In die reeks vormt het deel Primus van VIII (inv.nr. 1686), met eigen foliëring 1-47 vrijwel geheel een afschrift (begin 16e eeuw) van een deel van III (inv.nr. 1681, fo. 106-151 en 171-184vo). In III zijn overigens in dat deel passende stukken tussen- of bijgevoegd die in VIII-1 ontbreken).
De dateringen van Liber III-XIV betreffen globaal de door elke band bestreken periode, toch komen per deel ook oudere en jongere stukken voor. Waarschijnlijk aangelegd als geheugensteun voor het lopend bestuur ten aanzien van binnenlandse aangelegenheden (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, iv).
De XIV Libri waren zoals wij ze nu kennen in de eerste helft van de 16e eeuw aanwezig; Gerard van Rhenoy en Johan Bell bevestigen op 1547.01.05 dat zij de registers in hun bewaring hebben (inv.nr. 1695, fo. 242).
Liber XII werd
1687 Liber IX, (1421) 1511-1520. Afschriften 1 band
N.B. Voor een specificatie van de inhoud zie de regesten hieronder.
N.B. Voor een specificatie van de inhoud zie de regesten hieronder.
1687.01-0084 Raden en bevelhebbers vanwege hertog Karel in Westfriesland berichten de hertog dat de brenger van de boiodschap, Peter Tiepkes, pretenderend een recht van nakoop op een huis door Hemma Oddezen gekocht, terzake waarvan tussen beiden een rechtsgeding voor burgemeesters en raad van de stad Sneek nog hangt, intussen door Hemma uit het bezit is ontzet; terzake van dit geweld bij tussentijds vonnis en, in appel, door afzenders in het gelijk is gesteld; dat evenwel Hemma nu van afzenders verlof heeft gevraagd en gekregen zich op de hertog te beroepen, tegen welke beslissing Peter, protesterende dat een geweldpleging geen recht heeft, zich eveneens op de hertog beroept.
Datering:
(15)17 december 18
NB:
Afschrift: inv.nr. 1687 fo. 96 en vo.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 24-01-2023
