De Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer van Papendrecht is als organisatie voortgekomen uit andere initiatieven van de lokale overheid op het gebied van brandbestrijding en -preventie. Zie bijvoorbeeld het Reglement op het gebruik van de brandspuit uit 1759 (archieftoegang 533, inventarisnummer 11) en het Reglement van orde voor het voorkomen en bestrijden van brand uit 1828 (archieftoegang 533, inventarisnummer 752).
Toen in 1889 door de gemeenteraad de Verordening op de gemeentelijke brandweer werd vastgesteld, was de geboorte van een geïnstitutionaliseerd brandweerkorps een feit.
Eind jaren '70 van de vorige eeuw ontwikkelde het brandweerkorps zich van een geheel vrijwillige brandweer tot een zelfstandig onderdeel van de gemeente Papendrecht met ook enkele beroepskrachten.

De Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer is als plaatselijk vrijwilligerskorps weliswaar blijven bestaan, maar als zelfstandige gemeentelijke organisatie in 1972 opgegaan in de gemeenschappelijke regeling Brandweergemeenschap “Lek en Merwede”, met als centrumgemeente Dordrecht. De Brandweergemeenschap “Lek en Merwede” is in 1978 opgegaan in de gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer Zuidelijk Zuid-Holland en deze op haar beurt in 1995 in de gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsverband Zuid-Holland Zuid.
Vanaf 1 januari 2013 is er sprake van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, waarin de regionale brandweer en de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio in één organisatorisch verband met elkaar samenwerken.

Ook onder deze gewijzigde organisatievormen staat in Papendrecht nog steeds een groep vrijwillige brandweerlieden paraat, die opereert vanuit de plaatselijke brandweerkazerne.