Naar aanleiding van de poging van de socialistische voorman Pieter Jelles Troelstra in november 1918 om net als in Duitsland de socialistische revolutie uit te roepen, werden op gezag van de minister van Binnenlandse Zaken respectievelijk de commissaris der Koningin met name in het zuiden van ons land in vrijwel alle gemeenten zogenaamde burgerwachten, met mannelijke vrijwilligers boven de 21 jaar, opgericht. Ze moesten fungeren als een soort hulppolitie, ter assistentie bij het handhaven van de openbare orde.
Ondanks de vele voorschriften, richtlijnen en aanwijzingen van hogerhand over dergelijke burgerwachten, die in de periode 1919-1940 in het gemeentelijk archief van Papendrecht zijn aangetroffen, blijkt pas uit een lokaal document, opgemaakt in 1934, dat er in Papendrecht sprake is van een vrijwillige burgerwacht. In 1934 werden de statuten van de op te richten Vereeniging “Papendrechtsche Burgerwacht” vastgesteld, en vervolgens in 1940 in gewijzigde vorm koninklijk goedgekeurd op grond van de Wet op de weerkorpsen uit 1939.
Voorgeschreven was dat elke burgerwacht een bestuur had van tenminste vijf leden, waarvan de commandant deel uitmaakte. De overige vier leden werden door de burgerwachtleden gekozen. Een burgerwacht viel onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de burgemeester; alleen hij was bevoegd de burgerwacht daadwerkelijk in te zetten voor het handhaven van de rust en orde in zijn gemeente of hulpverlening in dat verband aan andere gemeenten.
Er werden regelmatig schietoefeningen en -wedstrijden gehouden met scherpe patronen en landdagen bijgewoond. De burgerwacht kreeg in 1938 een gemeentelijke subsidie van 150 gulden.

Alle burgerwachten in ons land werden in 1940 op last van de Duitse bezetting opgeheven en ze kwamen na de oorlog niet meer terug. Alle wapens, munitie en verdere uitrustingsstukken van de Papendrechtse burgerwacht werden ingeleverd bij het depot van het Korps Pontonniers en Torpedisten in Dordrecht.