De Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer van Papendrecht is als organisatie voortgekomen uit andere initiatieven van de lokale overheid op het gebied van brandbestrijding en -preventie. Zie bijvoorbeeld het Reglement op het gebruik van de brandspuit uit 1759 (archieftoegang 533, inventarisnummer 11) en het Reglement van orde voor het voorkomen en bestrijden van brand uit 1828 (archieftoegang 533, inventarisnummer 752). Toen in 1889 door de gemeenteraad de Verordening op de gemeentelijke brandweer werd vastgesteld, was de geboorte van een geïnstitutionaliseerd brandweerkorps een feit.
Eind jaren zeventig van de vorige eeuw ontwikkelde het brandweerkorps zich van een geheel vrijwillige brandweer tot een zelfstandig onderdeel van de gemeente Papendrecht met ook enkele beroepskrachten.

De Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer is als gemeentelijk organisatieonderdeel met ingang van 1 januari 2013 opgeheven. Zij werd toen onderdeel werd van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, als uitvloeisel van de door de gemeente Papendrecht gesloten gemeenschappelijke regeling op dat terrein.
Ook onder deze gewijzigde organisatievorm staat in Papendrecht nog steeds een groep vrijwillige brandweerlieden paraat, die opereert vanuit de plaatselijke brandweerkazerne.