Achtergrond krijgsgevangenendossiers.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hield het Duitse leger voor administratieve doeleinden een persoonlijk dossier bij van Nederlandse militairen in krijgsgevangenschap. Een deel van deze administratie is na de Tweede Wereldoorlog in Nederland terechtgekomen. De dossiers zijn in maart 2023 door het semi-statisch archief van het Ministerie van Defensie overgedragen aan het Nationaal Archief. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft de dossiers voor de overdracht gedigitaliseerd en bied deze alleen digitaal aan in deze database. 

Welke informatie is er in de krijgsgevangenendossiers te vinden?

Personalkarte I – Op de voorkant van de kaart zijn personalia m.b.t. rang, eenheid en familiebetrekkingen te vinden, net als een foto met krijgsgevangenennummer en vingerafdruk. De achterkant bevat informatie over de vergrijpen en de bijbehorende straffen, enkele medische gegevens en een opsomming van de kampen en Arbeitskommandos waarin de krijgsgevangene achtereenvolgens verblijft.

Personalkarte II – Bevat financiële gegevens, zoals het afgenomen Nederlandse geld en het verdiende loon van werkzaamheden in een Arbeitskommando. Voor de beroepsmilitairen staat op deze kaart hun maandelijkse soldij waar ze als krijgsgevangene recht op hebben. De meeste gegevens van krijgsgevangenen uit de meidagen van 1940 zijn, in tegenstelling tot wat gebruikelijk is, vermeld op een Personalkarte II.

Kleine kaartjes met een verwijzing naar de Ab- und Zugangslisten, met de mutatie van een enkele krijgsgevangene. Deze lijsten werden periodiek door de kampleiding opgesteld en werden in Berlijn en Genève gebruikt om de aantallen krijgsgevangenen in de diverse kampen bij te houden. 

Rode kaartjes met informatie betreffende behandelingen in een Lazaret (veldhospitaal). In de meeste gevallen betreft het hier militairen uit de meidagen, die gewond waren toen ze krijgsgevangen werden genomen. 

Door bijna alle krijgsgevangenen werd bij terugkeer uit krijgsgevangenschap een vragenlijst ingevuld. Op deze lijsten wordt naast persoonlijke gegevens ook gevraagd naar werkzaamheden, behandeling, ontsnappingen, sterfgevallen, gedragingen etc.

Wat is er beschikbaar? 

Omdat maar een deel van de administratie in Nederland is terechtgekomen is van maar een klein deel van de krijgsgevangenen een dossier aanwezig. Het merendeel van de kaarten betreft militairen die gedurende de meidagen van 1940 krijgsgevangen zijn gemaakt of militairen die in het voorjaar van 1943 in krijgsgevangenschap geraakten. De groep officieren uit 1942 ontbreekt in het bestand nagenoeg geheel. Het kan dus zijn dat er geen dossier aanwezig is van de persoon die u zoekt. Zie voor meer informatie ook: www.krijgsgevangen.nl